XaPXyH

Монгол улсын нийгэм эдийн засгийн байдал 2008 оны арванхоёрдугаар сарын байдлаарУлсын нэгдсэн төсөв
Улсын нэгдсэн төсвийн нийт орлого, тусламжийн дүн 2008 оны урьдчилсан гүйцэтгэлээр 2156.4 тэрбум төгрөг, нийт зарлага ба эргэж төлөгдөх цэвэр зээл 2462.0 тэрбум төгрөг болж, нэгдсэн төсвийн алдагдал 305.7 тэрбум төгрөг болсон байна...

Улсын нэгдсэн төсвийн нийт орлого, тусламжийн дүн 2008 оны урьдчилсан гүйцэтгэлээр ДНБ-ий 35.2 хувь, нийт зарлага, эргэж төлөгдөх цэвэр зээл 40.2 хувь, нэгдсэн төсвийн алдагдал 5.0 хувийг тус тус эзэлж байна.

Төсвийн урсгал орлого 2136.1 тэрбум төгрөг, урсгал зардал 1749.5 тэрбум төгрөг болж, урсгал тэнцэл 386.6 тэрбум төгрөгийн ашигтай гарлаа. ДНБ-д төсвийн урсгал ашгийн хэмжээ 2008 оны урьдчилсан гүйцэтгэлээр 6.3 хувь болж 2007 оныхоос 4.3 пунктээр буурчээ.

Татварын нийт орлого 2007 оныхоос 386.6 тэрбум төгрөг буюу 25.7 хувь, үүнээс гадаад худалдааны татварын орлого 48.4 тэрбум төгрөг буюу 47.2 хувь, онцгой албан татварынх 44.7 тэрбум төгрөг буюу 33.4 хувь, нэмэгдсэн өртгийн албан татварынх 90.0 тэрбум төгрөг буюу 33.9 хувиар тус тус нэмэгдэв.

Улсын нэгдсэн төсвийн нийт зарлага, эргэж төлөгдөх цэвэр зээлийн дүнд урсгал зардал 71.1 хувь, хөрөнгийн зардал 25.4 хувь, эргэж төлөгдөх цэвэр зээл 3.6 хувийг эзэлж байгаа нь 2007 оныхоос урсгал зардлын эзлэх хувийн жин 7.2 пункт, эргэж төлөгдөх цэвэр зээл 1.0 пунктээр тус тус буурч, хөрөнгийн зардлын эзлэх хувийн жин 8.2 хувиар өссөн байна.

ДНБ-д хөрөнгийн зардлын эзлэх хувь 2008 оны урьдчилсан гүйцэтгэлээр 10.2 хувь болж 2007 оныхоос 3.7 пунктээр нэмэгдсэн байна.

Мөнгө, зээл, үнэт цаасны зах зээл
Mонголбанкны мэдээгээр мөнгөний нийлүүлэлт (M2) 2008 оны 12 дугаар сарын эцэст 2341.4 тэрбум төгрөгт хүрсэн нь өмнөх сарынхаас 99.6 тэрбум төгрөгөөр буюу 4.4 хувиар өссөн боловч 2007 оныхтой харьцуулахад 59.9 тэрбум төгрөгөөр буюу 2.5 хувиар буурсан байна.

Гүйлгээнд байгаа бэлэн мөнгө 2008 оны 12 дугаар сарын эцэст 407.2 тэрбум төгрөгт хүрсэн нь өмнөх сарынхаас 76.3 тэрбум төгрөгөөр буюу 23.0 хувь өсч, 2007 оныхтой харьцуулахад 43.1 тэрбум төгрөгөөр буюу 11.8 хувиар нэмэгдлээ. Иргэд, байгууллагын төгрөгийн хадгаламж өмнөх сарынхаас 67.9 тэрбум төгрөгөөр буюу 6.7 хувиар, 2007 оныхоос 169.6 тэрбум төгрөгөөр буюу 15.2 хувиар тус тус буурч 944.1 тэрбум төгрөгт хүрэв. Гадаад валютын хадгаламж 452.8 тэрбум төгрөгт хүрсэн нь өмнөх сарынхаас 50.4 тэрбум төгрөгөөр буюу 12.5 хувь өсч, 2007 оныхтой харьцуулахад 76.8 тэрбум төгрөгөөр буюу 20.4 хувиар илүү байна. 2008 оны 12 дугаар сарын эцэст аж ахуйн нэгж, байгууллага, иргэдэд олгосон нийт зээлийн өрийн үлдэгдэл 2007 оныхоос 28.2 хувиар өсч, 2635.6 тэрбум төгрөгт хүрсэн байна. Иргэдэд олгосон зээлийн өрийн үлдэгдэл 2007 оныхоос 20.9 хувиар, хувийн байгууллагынх 34.7 хувиар, улсын байгууллагынх 27.3 хувиар, санхүүгийн бусад байгууллагынх 20.6 хувиар тус тус өссөн бол бусад байгууллагынх 36.8 хувиар буурчээ.

Харин хугацаа хэтэрсэн зээлийн өрийн үлдэгдэл 53.0 тэрбум төгрөгөөр буюу 2.3 дахин, чанаргүй зээлийн өрийн үлдэгдэл 120.6 тэрбум төгрөгөөр буюу 2.8 дахин өсөв. Банкны системийн хэмжээгээр чанаргүй зээл 188.7 тэрбум төгрөгт хүрч, нийт зээлийн өрийн үлдэгдлийн 7.2 хувийг эзэлж байгаа бөгөөд 2007 оныхоос 3.85 пунктээр нэмэгдсэн байна.

Гадаад валютын цэвэр албан нөөц 2007 оны 11 дүгээр сарын эцсийн байдлаар 606.3 сая ам.долларт хүрсэн нь манай улсын импортын 8.7 долоо хоног буюу 2.2 сарын хэрэгцээг хангахуйц түвшинд хүрсэн байна. 2007 оныхтой харьцуулахад гадаад валютын цэвэр албан нөөц 400.9 сая ам.доллар буюу 39.8 хувиар буурсан байна.
Төгрөгийн ам. доллартай харьцах нэрлэсэн ханш 2008 оны 12 дугаар сарын эцэст 1267.51 төгрөгт хүрч 2007 оны 12 дугаар сарынхтай харьцуулахад 8.3 хувь, 2008 оны 11 дүгээр сарынхаас 8.3 хувь тус тус суларчээ. Төгрөгийн евротой харьцах нэрлэсэн ханш 1786.75 төгрөгт хүрч 2007 оны 12 дугаар сарынхаас 4.1 хувь, 2008 оны 11 дүгээр сарынхаас 18.3 хувь тус тус сулрав. Төгрөгийн юаньтай харьцах нэрлэсэн ханш 185.25 төгрөг болж 2007 оны 12 дугаар сарынхаас 15.7 хувь, 2008 оны 11 дүгээр сарынхаас 8.1 хувь тус тус суларсан байна.

Хөрөнгийн биржид үнэт цаасны арилжаа 2008 оны 12 дугаар сард 23 удаа явагдаж, 2.4 сая ширхэг үнэт цаас арилжигдаж, 740.4 сая төгрөгийн гүйлгээ хийгдэв. Арилжигдсан үнэт цаасны тоог 2008 оны 11 дүгээр сарынхтай харьцуулбал 61.6 хувиар, гүйлгээний хэмжээ нь 37.5 хувиар тус тус буурсан байна. 2007 оны 12 дугаар сарынхтай харьцуулахад арилжигдсан үнэт цаасны тоо 8.5 дахин, гүйлгээний хэмжээ 22.2 дахин буурсан байна.

ТОП-20 дундаж индекс 2008 оны 12 дугаар сард 5777.7 болж, өмнөх сарынхаас 623.7 нэгжээр буурчээ. Хөрөнгийн зах зээл дээр үйл ажиллагаа явуулж байгаа хувьцаат компаний нийт үнэт цаасны зах зээлийн үнэлгээ 2008 оны 12 дугаар сард 515.9 тэрбум төгрөгт хүрч, өмнөх сарынхаас 46.5 тэрбум төгрөгөөр буюу 8.3 хувиар буурсан байна.

Хэрэглээний үнийн индекс
Хэрэглээний бараа, үйлчилгээний үнэ улсын дүнгээр 2008 оны жилийн эцэст өмнөх сарынхтай харьцуулахад 0.04 хувь, 2007 оны жилийн эцсийнхээс 22.1 хувиар өслөө.

Хэрэглээний үнийн өсөлт нь Монгол Улсын эдийн засаг, нийгмийг 2008 онд хөгжүүлэх үндсэн чиглэлд дэвшүүлсэн хэрэглээний үнийн индексийг 6.0 хувьд байлгахаар тавьсан зорилтоос 3.7 дахин өндөр байна.

Түүнчлэн хэрэглээний үнийн индексийн жилийн дундаж түвшин 2008 онд 28.0 хувь байгаа нь сүүлийн 10 жилд гараагүй өндөр үзүүлэлт юм. Хэрэглээний үнийн улсын индекс 2008 онд 22.1 хувь өссөний дотор боловсролын үйлчилгээний бүлгийн үнэ дүнгээрээ 39.9 хувь, зочид буудал, нийтийн хоол, дотуур байрны үйлчилгээнийх 31.4 хувь, эм, тариа, эмнэлгийн үйлчилгээнийх 27.0 хувь, тээврийнх 25.8 хувь, хүнсний барааных 24.0 хувь, орон сууц, ус, цахилгаан, түлшнийх 22.6 хувь, хувцас, гутал, бөс барааныx 16.5 хувь, гэр ахуйн бараа, тавилгынх 15.4 хувь, бусад бараа, үйлчилгээнийх 14.6 хувь, согтууруулах ундаа, тамхины бүлгийнх 12.4 хувь, амралт, чөлөөт цаг, соёлын бараа, үйлчилгээнийх 9.7 хувиар өсч, харин холбооны үйлчилгээнийх 3.0 хувиар буурчээ.
Хэрэглээний үнийн улсын индексийн 2008 оны 22.1 хувийн өсөлтийн 10.2 нэгж нь хүнсний барааны бүлгийн үнийн өсөлтөөс; 2.4 нэгж нь орон сууц, ус цахилгаан, түлшний бүлгийн; 2.4 нэгж нь тээврийн бүлгийн, 2.3 нэгж нь хувцас, гутал, бөс барааны бүлгийн, 2.2 нэгж нь боловсролын бүлгийн үнийн өсөлтөөс голлон шалтгаалсан байна. Аймгуудад хэрэглээний бараа, үйлчилгээний үнэ 2008 оны жилийн эцэст 2007 оныхтой харьцуулахад 11.9-29.4 хувь өссөний дотор Булган аймагт хэрэглээний үнэ 29.4 хувь нэмэгдсэн нь хамгийн өндөр өсөлттэй байв.

Гадаад худалдаа
Гадаад худалдааны нийт бараа эргэлт 2008 оны урьдчилсан гүйцэтгэлээр 6155.1 сая ам.доллар, үүнээс экспорт 2539.3 сая, импорт 3615.8 сая ам.доллар болж, гадаад худалдааны тэнцэл 1076.5 сая ам.долларын алдагдалтай гарлаа.

Гадаад худалдааны алдагдлын хэмжээ 2007 оныхоос 855.6 сая ам.доллараар нэмэгдсэн байна. Үүнд импортын бэлэн бүтээгдэхүүн болон шатах тослох материалын үнийн өсөлтөөс шалтгаалж импортын өсөлт экспортынхоос 36.3 пунктээр илүү байгаа нь нөлөөлөв. Нийт бараа эргэлт 2007 оныхоос 49.4 хувь, экспорт 30.3 хувь, импорт 66.6 хувиар тус тус өслөө.

Монгол Улсын эдийн засаг, нийгмийг 2008 онд хөгжүүлэх үндсэн чиглэлд гадаад худалдааны тэнцлийг сайжруулж, гадаад валютын цэвэр албан нөөцийг өсгөх зорилт тавьсан боловч гадаад худалдааны нийт тэнцэл 2008 оны урьдчилсан гүйцэтгэлээр 1076.5 сая ам.долларын алдагдалтай гарч, 2007 оныхоос алдагдлын хэмжээ 855.6 сая ам.доллараар буюу 4.9 дахин өссөн дүн гарч байна. 2007 оныхтой харьцуулахад экспортын дүнд өндөр хувийн жин эзэлдэг эрдэс бүтээгдэхүүн 224.1 сая ам.доллараар, үнэт ба хагас үнэт чулуу, металл, гоёлын зүйлс 365.3 сая ам.доллараар, хими, химийн үйлдвэрийн бүтээгдэхүүн 31.7 сая ам.доллараар, мал, амьтад, тэдгээрээс гаралтай бүтээгдэхүүн 4.7 сая ам.доллараар тус тус нэмэгдэж, харин нэхмэл болон нэхмэл бүтээгдэхүүн 37.1 сая ам.доллараар, үндсэн төмөрлөг болон түүгээр хийсэн бүтээгдэхүүн 3.3 сая ам.доллараар, түүхий болон боловсруулсан арьс, шир, ангийн үс, эдгээрээр хийсэн эдлэл 1.6 сая ам.доллараар буурсан байна.

Нийт экспортын хэмжээ 2007 оныхоос 590.1 сая ам.доллараар буюу 30.3 хувиар өссөний 207.5 сая ам.доллар буюу 35.2 хувь нь үнийн өсөлт, 382.6 сая ам.доллар буюу 64.8 хувь нь биет хэмжээний өсөлт байжээ. Зэсийн баяжмалын экспортын биет хэмжээ 2007 оныхоос 4.1 хувиар буурч, үнийн дүн нь 3.0 хувиар өссөн байна. 2007 онд нэг тонн зэсийн баяжмалын үнэ дунджаар 1335.2 ам.доллар байсан бол 2008 оны урьдчилсан гүйцэтгэлээр 1433.6 ам.доллар болж, 7.4 хувиар өсчээ.

Боловсруулаагүй алтны экспортын биет хэмжээ 2007 оныхоос 91.2 хувиар, үнийн дүн нь 2.5 дахин өссөн байна. 2007 онд нэг кг боловсруулаагүй алтны үнэ дунджаар 20.3 мянган ам.доллар байсан бол 2008 оны урьдчилсан гүйцэтгэлээр 27.1 мянган ам.доллар болж, 33.6 хувиар нэмэгдэв.

2007 оныхтой харьцуулахад импортын дүнд өндөр хувийн жин эзэлдэг эрдэс бүтээгдэхүүний импорт 362.7 сая ам.доллараар, авто, агаар, усан замын тээврийн хэрэгсэл, тэдгээрийн эд ангийн импорт 235.5 сая ам.доллараар, машин, механик төхөөрөмж, цахилгаан хэрэгсэл, дуу хураагч, зурагт, тэдгээрийн сэлбэг, эд ангийн импорт 183.1 сая ам.доллараар, үндсэн төмөрлөг түүгээр хийсэн бүтээгдэхүүн 102.7 сая ам.доллараар, хүнсний бэлэн бүтээгдэхүүн 71.1 сая ам.доллараар, ургамлын гаралтай бүтээгдэхүүний импорт 81.2 сая ам.доллараар, хими, химийн үйлдвэрийн бүтээгдэхүүн 42.6 сая ам.доллараар тус тус өсч, харин нэхмэл болон нэхмэл бүтээгдэхүүний импорт 10.2 сая ам.доллараар буюу 21.0 хувиар буурсан байна.

Импортын хэмжээ 2007 оныхоос 66.6 хувиар буюу 1445.7 сая ам.доллараар өссөний 64.2 хувь буюу 928.8 сая ам.доллар нь үнийн өсөлт, 35.8 хувь буюу 516.9 сая ам.доллар нь биет хэмжээний өсөлт байна.

2007 оныхоос автобензиний импортын биет хэмжээ 20.3 мянган тонноор, үнийн дүн нь 123.1 сая ам.доллараар; хөнгөн тэрэгний импортын биет хэмжээ 16.3 мянган ширхэгээр, үнийн дүн 88.9 сая ам.доллараар; гурилын импортын биет хэмжээ 19.9 мянган тонноор, үнийн дүн 25.5 сая ам.доллараар нэмэгдэж; харин цахилгаан эрчим хүчний импортын биет хэмжээ 9.9 сая квт.цагаар буурч, үнийн дүн 1627.9 мянган ам.доллараар тус тус өслөө.

Аж үйлдвэр
Аж үйлдвэрийн нийт бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэл 2008 онд 2005 оны зэрэгцүүлэх үнээр 1764.6 тэрбум төгрөг болж, өмнөх оныхоос 47.7 тэрбум төгрөгөөр буюу 2.8 хувиар өсчээ.

2007 оныхтой харьцуулахад бусад ашигт малтмал олборлолт, ус ариутгал, усан хангамж, нэхмэлийн үйлдвэрлэл, цахилгаан, дулаан, уур үйлдвэрлэл, нүүрс олборлолт, тамхи үйлдвэрлэл, мебель тавилга үйлдвэрлэл, боловсруулах салбарын бусад бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэл, машин тоног төхөөрөмжөөс бусад төмөр эдлэл үйлдвэрлэл, мод, модон эдлэл үйлдвэрлэл, хүнсний бүтээгдэхүүн, ундаа үйлдвэрлэл, газрын тос, шатдаг хий олборлолт, нийтлэх, хэвлэх, дуу бичлэг хийх ажиллагаа, төмөрлөг бус эрдэс бодисоор хийсэн эдлэл үйлдвэрлэл, бичиг хэргийн болон тооцоолох техник үйлдвэрлэл, цахилгаан машин хэрэгсэл үйлдвэрлэл, химийн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэл, кокс, шингэн болон цацраг идэвхт түлш үйлдвэрлэл, тээврийн бусад хэрэгсэл үйлдвэрлэл, зэрэг салбарын үйлдвэрлэл 0.7 хувиас 9.0 дахин өсч, харин металлын хүдэр олборлолт, цаас, цаасан бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэл, төмрийн үйлдвэрлэл, эмнэлгийн багаж хэрэгсэл, нарийн хэмжүүр, хараа зүйн хэрэгсэл, цаг үйлдвэрлэл, хувцас үйлдвэрлэл, үслэг арьс боловсруулалт, резин болон хуванцар бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэл, арьс, шир боловсруулах, ширэн эдлэл, гутал үйлдвэрлэл, машин тоног төхөөрөмж үйлдвэрлэл зэрэг салбарын үйлдвэрлэлт 3.2-66.7 хувь буурсан байна.

Аж үйлдвэрийн мэдээнд хамрагдсан гол нэрийн бүтээгдэхүүнийг 2007 оныхтой харьцуулбал 61.8 хувийнх нь үйлдвэрлэл өсч, 38.2 хувийнх нь үйлдвэрлэл буурчээ.

Аж үйлдвэрийн салбарт хөдөлмөрийн бүтээмж (2005 оны зэрэгцүүлэх үнээр) 2008 онд 34.8 сая төгрөгт хүрч, өмнөх оны мөн үеийнхээс 5.3 хувиар өссөн байна. Хөдөлмөрийн бүтээмжийн үзүүлэлт 2007 оныхоос боловсруулах салбарт 13.8 хувь, цахилгаан, дулааны эрчим хүч үйлдвэрлэлтийн салбарт 5.5 хувиар өсч, харин уул уурхай, олборлох салбарт 1.3 хувиар буурчээ. Аж үйлдвэрийн гол нэр төрлийн бүтээгдэхүүнээс цахилгаан, дулаан, нүүрс, түгээсэн цэвэр ус, газрын тос, хайлуур жоншны баяжмал, малын мах, боловсруулсан шингэн сүү, хиамны зүйл, тараг, талх, нарийн боов, гоймон, спирт, архи, пиво, цэвэр ус, жүүс, тамхи, хивс, шахмал эм, шохой, төмөр бетон эдлэл, шавардлагын зуурмаг, хөөсөнцөр хавтан, металл бэлдэц, металл цувимал зэрэг бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэл биет хэмжээгээр өсч, харин 35 хувийн агуулгад шилжүүлсэн зэсийн баяжмал, 47 хувийн агуулгад шилжүүлсэн молибдений баяжмал, алт, цайрын баяжмал, өлөн гэдэс, гурил, чихэр, дарс, тарилгын эм, катодын зэс, бетон дэр, цул бетон, ган төмөр хийц, нэг удаагийн тариур, лаа зэрэг бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэл биет хэмжээгээр буурсан байна. Аж үйлдвэрийн салбарын дүнгээр 2008 онд 2920.8 тэрбум төгрөгийн (оны үнээр) бүтээгдэхүүнийг дотоод, гадаадын зах зээлд борлуулав.

Монгол Улсын эдийн засаг, нийгмийн 2008 онд хөгжүүлэх үндсэн чиглэлд үйлдвэрлэлийн аргаар боловсруулсан махны хэмжээ 19.0 мянган тонн, дотоодын үйлдвэрлэлээр хангах гурилын хангалтын хувь 43, үйлдвэрлэлийн аргаар боловсруулсан сүүний хэмжээг 25.9 сая литр, цементний үйлдвэрлэл 300.0 мянган тн, экологийн цэвэр түлшний үйлдвэрлэл 150 мян.тн байхаар тусгасан бөгөөд 2008 оны гүйцэтгэлээр үйлдвэрлэлийн аргаар боловсруулсан мах 12.0 мянган тонн, үйлдвэрлэлийн аргаар боловсруулсан сүүний хэмжээ 7.4 сая литр, цементийн үйлдвэрлэл 269.3 мянган тонн, экологийн цэвэр түлшний үйлдвэрлэл 2.6 мянган тонн болсны дээр дотоодын үйлдвэрлэлээр хангах гурилын хувийн жин 31.9 байна.

Тээвэр
Бүх төрлийн тээврээр 2008 онд 23.9 сая тонн ачаа, давхардсан тоогоор 231.6 сая зорчигч тээвэрлэсэн нь 2007 оныхоос тээсэн ачаа 574.1 мянган тонн буюу 2.5 хувь, зорчигчдын тоо 21.7 сая хүн буюу 10.3 хувиар тус тус өсчээ. Төмөр замын тээврээр 2008 онд 14.6 сая тонн ачаа, давхардсан тоогоор 4.4 сая зорчигч тээвэрлэсэн нь 2007 оныхоос тээсэн ачаа 525.6 мянган тонн буюу 3.7 хувиар өсч, зорчигчдын тоо 125.4 мянган хүн буюу 2.8 хувиар буурлаа. 2008 оны 12 дугаар сард өмнөх сарынхаас тээсэн ачаа 139.1 мянган тонн буюу 11.1 хувь, зорчигчдын тоо 68.0 мянган хүн буюу 20.0 хувиар буурчээ. Төмөр замын дотоодод тээвэрлэсэн ачаа 472.8 мянган тонн буюу 6.3 хувь, олон улсад тээвэрлэсэн ачаа 52.9 мянган тонн буюу 0.8 хувиар нэмэгджээ.
Дамжин өнгөрөх тээврийн ачааны хэмжээ 2337.1 мянган тонн болж, 2007 оныхоос 1136.2 мянган тонн буюу 32.7 хувиар буурсан байна.

Агаарын тээврээр 2008 онд 1.8 мянган тонн ачаа, давхардсан тоогоор 365.5 мянган зорчигч тээвэрлэж, 2007 оныхоос тээсэн ачаа 0.1 мянган тонн буюу 2.4 хувь, зорчигчдын тоо 22.9 мянган хүн буюу 5.9 хувиар буурлаа. 2008 оны 12 дугаар сард өмнөх сарынхаас агаарын тээврээр тээсэн ачаа 7.4 тонн буюу 5.6 хувь, зорчигчдын тоо 1.3 мянган хүн буюу 5.7 хувиар тус тус буурчээ. Агаарын тээврээр олон улсад тээвэрлэсэн зорчигчдын тоо 2007 оныхоос 3.5 мянган хүн буюу 1.3 хувь, дотоодод тээвэрлэсэн зорчигчдын тоо 19.5 мянган хүн буюу 15.9 хувиар буурав.

Авто тээврээр 2008 онд 9.3 сая тонн ачаа, давхардсан тоогоор 226.9 сая зорчигч тээвэрлэсэн нь 2007 оныхоос тээсэн ачаа 48.6 мянган тонн буюу 0.5 хувь, зорчигчдын тоо 21.9 сая хүн буюу 10.7 хувиар тус тус өссөн байна.
Бүх төрлийн тээвэрлэлтийн нийт орлого 2008 онд 412.1 тэрбум төгрөгт хүрч, 2007 оныхоос 20.4 хувь буюу 69.8 тэрбум төгрөгөөр нэмэгджээ. Авто техникийн улсын үзлэг, тооллогын дүнгээр 2008 онд 190.5 мянган тээврийн хэрэгсэл тоологдсон нь 2007 оныхоос 17.6 хувь буюу 28.5 мянгаар нэмэгдсэн байна. Нийт авто тээврийн хэрэгслийн 40.1 хувь нь 10 хүртэлх жил, 59.9 хувь нь 10-аас дээш жил ашиглагдсан байна.

Ажилгүйчүүд
Засаг захиргааны бүртгэлд үндэслэсэн ажил эрхлэлтийн 2007 оны жилийн эцсийн тайлангаар янз бүрийн шалтгаанаар улсын хэмжээнд нийтдээ 261.4 мянган хүн хөдөлмөр эрхлээгүй, үүнээс, хүүхэд, өндөр настан, өвчтөн асардаг, өвчтэй, гэр бүлийн хүний ажлын онцлог, гэрийн ажилтай зэрэг хүндэтгэх шалтгаанаар хөдөлмөр эрхлээгүй хүмүүсийг хасвал 165.4 мянган хүн хүндэтгэх биш шалтгаанаар тодорхой ажил хөдөлмөр эрхлээгүй байжээ.

Эдгээр хүмүүсээс 2008 оны жилийн эцсийн байдлаар 29.8 мянга нь аймаг, нийслэлийн хөдөлмөр, халамжийн үйлчилгээний хэлтэст ажил идэвхитэй эрж хайж байгаа ажилгүйчүүд гэж бүртгүүлсэн байна. Хөдөлмөр, халамжийн үйлчилгээний хэлтэст бүртгэлтэй ажилгүйчүүдийн тоо 2008 оны жилийн эцэст 29.8 мянга болж, 2007 оны жилийн эцсийнхээс 0.4 хувь буюу 0.1 мянган хүнээр буурсан байна. Улсын хэмжээгээр 17.6 мянган эмэгтэй ажилгүй гэж бүртгүүлсэн нь нийт бүртгэлтэй ажилгүйчүүдийн 59.1 хувийг эзэлж байна.

Хөдөлмөр, халамжийн үйлчилгээний хэлтсийн мэдээгээр 2008 оны жилийн эцсийн байдлаар 52.7 мянган хүн ажилд зуучлагдаж орсон нь 2007 оныхтай харьцуулахад 4.9 хувь буюу 2.7 мянган хүнээр буурчээ. Ажилд орсон хүмүүсийн 13.3 хувь буюу 7.0 мян.хүн төрийн өмчит үйлдвэрийн газар, төсөвт байгууллагад, 86.7 хувь буюу 45.7 мян.хүн компани, хоршоо, бусад байгууллагад ажилд зуучлагдан орсон мэдээтэй байна.

Эрүүл мэнд
Амьд төрсөн хүүхдийн тоо 2008 онд 63.3 мянга, амаржсан эхийн тоо 63.1 мянга болж 2007 оныхоос 7.5 мянгаар буюу 13.4 хувиар өссөн байна. Монгол Улсын эдийн засаг, нийгмийг 2008 онд хөгжүүлэх үндсэн чиглэлд 1000 амьд төрөлтөд ногдох нялхсын эндэгдлийг 18; тав хүртэлх насны хүүхдийн эндэгдлийг 24; 100 000 амьд төрөлтөд ногдох эхийн эндэгдлийг 69-д хүргэх зорилт тавьсан болно. 2008 онд 100000 амьд төрөлтөд ногдох эхийн эндэгдэл 49, тав хүртэлх насны хүүхдийн эндэгдэл 23 болж дэвшүүлсэн зорилт хэрэгжсэн байна. 1000 амьд төрөлтөд ногдох нялхсын эндэгдэл 2008 онд 20 болж 2007 оныхоос 2 пунктээр өссөн ч 2008 оны үндсэн чиглэлд тавьсан зорилтоо биелүүлж чадсангүй. Харин 1000 амьд төрөлтөд ногдох тав хүртэлх насны хүүхдийн эндэгдэл 2007 оныхоос 1 пунктээр буурсан байна.

Нялхсын эндэгдэл /1000 амьд төрөлтөд ногдох/ Өвөрхангай, Дорноговь, Говьсүмбэр, Архангай, Хэнтий, Баянхонгор, Хөвсгөл, Говь-Алтай, Өмнөговь, Сүхбаатар, Увс, Завхан аймгуудад улсын дунджаас дээгүүр байна. Харин эхийн эндэгдэл 31 болсон нь 2007 оныхоос 38.0 хувь буюу 19 эхээр буурсан эерэг үр дүн байгаа боловч 5 хүртэлх насны хүүхдийн эндэгдэл 1.5 мянга болсон нь 2007 оныхоос 249 хүүхдээр буюу 20.2 хувиар нэмэгджээ.

Халдварт өвчнөөр өвчлөгчдийн тоо 43.8 мянга болж, 2007 оныхоос 2.7 мянган хүнээр буюу 6.6 хувиар нэмэгдэв. Улсын хэмжээнд 10 000 хүнд ногдох халдварт өвчнөөр өвчлөгчдийн тоо 163 болж 2007 оныхоос 7 хүнээр нэмэгджээ. Халдварт өвчнөөр өвчлөгчдийн тоо өвчлөл Дорнод, Сүхбаатар, Говьсүмбэр, Хөвсгөл, Дорноговь, Хэнтий, Булган, Говь-Алтай аймгууд болон нийслэлд улсын дунджаас дээгүүр байна. Тэмбүүгээр өвчлөгчдийн тоо 2007 оныхоос 50.6 хувь, трихомониазаар өвчлөгчдийн тоо 49.5 хувь, гонококкт халдвараар өвчлөгчдийн тоо 34.8 хувь, вируст гепатитаар өвчлөгчдийн тоо 3.7 хувь, салхин цэцгээр өвчлөгчдийн тоо 1.8 хувиар өсч, харин сүрьеэгээр өвчлөгчдийн тоо 3.2 хувь, цусан суулгаар өвчлөгчдийн тоо 1.9 хувиар тус тус буурсан байна. Вируст гепатит өвчний дэгдэлт хүн амын дунд ялангуяа цэцэрлэг, сургуулийн насны хүүхдүүдийн дунд илүү эрчтэй тархсан байна. Нийт вируст гепатитаар өвчлөгчдийн 89.4 хувь нь “А” хэлбэрийн вируст гепатитаар өвчилжээ. Энэ онд 3.2 мянган хүн “гар, хөл, амны өвчин” (энтеровирус)-өөр өвчлөв. 2008 онд ХДХВ/ДОХ-ын тохиолдол 13 илэрч, улсын хэмжээнд нийт 49 тохиолдол бүртгэгдээд байна. Улсын хэмжээнд 2008 онд нийт 15.0 мянган хүн нас барснаас 26.4 хувь буюу 4.0 мянга нь эмнэлэгт нас баржээ. Эмнэлэгт нийт 638.4 мянган хүн хэвтэж эмчлүүлэв. Хувийн эмнэлгүүд 2008 онд 908.0 мянган хүнд