XaPXyH

КОМПАНИИ ЗАРЧИМ


Брэнд бол брэнд, компани бол компани.

Хоорондоо ялгаатай.


Брэндчилэх явцад компанийн нэрийг шууд брэнд болгон ашиглах нь холион бантан хутгадаг. Компанийн нэр брэндийн нэрнээс илүү нэр хүндтэй байх ёстой юу? Жишээлбэл Microsoft, Microsoft Word-ooc илүү байдаг. Эсвэл брэндийн нэр, компанийн нэрнээс илүү юу? Жишээлбэл Tide Procter&Gamble-ээc алдартай. Эсвэл аль аль нь тэнцүү юу? Жишээлбэл Gillette Sensor шиг.

Компани нэрээ хэрхэн ашиглах асуудал нэг талаас маш хялбар нөгөө талаас хариулахад бэрх асуудал юм. Яагаад бэрх вэ гэвэл ихэнх компани нэрээ шууд брэнд болгон ашигласанаар компани уу брэнд үү гэсэн асуудалтай байнга тулгарч байдаг. Хүмүүс компанийг бус брэндийг худалдан авдаг учраас брэндийн нэр нь компанийн нэрнээс үргэлж илүүд байх ёстой. Тийм ч учраас компанийн нэрээ брэнд болгосон тохиолдолд хэрэглэгч нар энэ нэрийг компани гзхээсээ илүү брэнд гэж үздэг.

Компанийн нэрийг брэндийн нэртэй маш эвтэйхэн хамсруулсан тохиолдолд хүмүүс аль алийг нь салгаж чаддаг. Жишээлбэл General Motors компанийн Cadillac загвар. Машины эзэн "Миний шинэ General Motors таалагдав уу?" гэхээсээ илүү "Миний шинэ Cadillac таалагдав уу ?" гэх нь ойлгомжтой.

Нэрээ брэнд болгон ашиглаагүй компани хүмүүсийн хувьд компани хэвээр үдддэг. Брэнд нь ч гэсэн тусдаа нэртэй брэнд хэвээрээ. Хооронд нь ялгаа бий. Компани брэндийг бий болгох байгууллага болохоос өөрөө брэнд биш юм. Microsoft бол Word биш. Рrocter&Gamble бол Tide биш юм. Word нь Microsoft-ын олон бүтээгдэхүүний нзг. Tide нь Procter & Gamble-ын олон бүтээгдэхүүний иэг.

Энз стратеги нь ухаалаг боловч хамгийн сайн нь биш юм. Хамгийн сайн стратеги нь компанийн нэрийг брзндийн нэр болгон ашиглах явдал мөн. WD-40 компани WD-40 брэндийг, Zippo компани Zippo брэндийг, Coca-Cola компани Coca-Cola-i үйлдвэрлэдэг. Ойлгоход хялбар.


Coca-Cola гэж юу вэ?

Zippo гэж юу вэ?

WD-40 гэж юу вэ?

Хэрэглэгчийн хувьд хамгийн түрүүн толгойнд орж ирэх хариулт бол:


Кола

Салхинаас хамгаалалттай зажигалк

Тосолгооны спрей

Хэрэв энэ асуултыг эдгээр компаниудын ажилчдаас асуух юм бол хариулт огт өөр байх болно. Тэдний хувьд эдгээр нэрс бүтээгдэхүүний нэр гэхзэсээсээ илүү цалингийн чек дээр бичээстэй байдаг компанийн нэр байх болно. Компанийн удирдлага ч компанийн ажилчдаас ялгаагүй хариулна. Тиймээс удирдлага компанийг, хэрэглэгч бүтээгдэхүүнийг боддог байна. Хэрэглэгчийн хувьд Lexus-ыг Toyota, Honda эсвэл Nissan зэрэг автомашин үйлдвэрлэгчийн аль нь үйлдвэрлэсэн нь чухал гэж үү? Мэдээж үгүй. Харин Toyota-гийн захиралын хувьд маш чухал.

Хзрэглэгчийн хувьд Oreo жигнэмэгийг Nabisco, General Foods эсвэл Kraft-ийн аль нь үйлдвэрлэсзнг мэдэх хэрэг байхгүй. Харин Nabisco-ийн захиралын хувьд маш чухал.

Таны уншиж байгаа иомыг аль хэвлзлийн газарт (Harper Business, Simon & Schuster зсвэл McGraw Hill) хэвлэсэн нь таны хувьд маш чухал уу? Хавтасыг харалгүйгээр хаана хэвлэснийг хэлж чадах уу? Үүнийг Harper Business-ийн эрхлэгч чадварлаг Лаурин Конелли Роланд л мздзх байх.

Цонхны гаднаас, цонхны дотроос харах хоорондоо ялгаатай байдагийн адилаар хэрэглэгч брэндийг сонирхож харин компанийг ихэнхдээ анзаардагтүй гэдгийг санаарай.

Брэнд гэдэг нь зөвхөн сав баглаан дээр бичигдэх нэр биш. Брэнд гэдэг нь бүтээгдэхүүн өөрөө юм. Хэрэглэгчийн хувьд Coca-Cola юуны өмнө хийжүүлсэн хүрэн улаан өнгөтэй, өөрийн гэсэн онцлог амттай ундаа. Харин брэнд нь хэрэглэгчийн хувьд знэ ундааг тодорхойлох нэр болдог. Шилэн дотор байгаа тэр шингзн зүйл л брэндийн хувьд хамгийн чухал. Coca-Cola нь Coca-Cola компанийн үйлдвэрлэдзг ундаа байхаас илүү өөрөө жинхзнэ амт бүхий Coca-Cola юм. Үүнд л брзндчилзх стратегийн утга оршино.

Брэндэд хэрэглэгчийн үүднээс хандах компани хэзээ ч New Coke нэртэй шинэ бүтээгдэхүүн зах зээлд rapraxгүй байх байсан болов уу. Жинхэнэ амт гэж тунхаглагдсан Coca-Cola-ны "шинэ" нь байж болно гэж үү? Анхных нь амт муухай байсан гэсэн үг үү? Амтыг өөрчлөх ямарч шаардлага байхгүй. Энэ нь ард түмэнд шинэ Ертөнцийн Эзнийг танилцуулж байгаатай ижил.

Үүний нэгэн адил Rolex ч гэсэн Rolex Watch компанийн үйлдвэрлэх үнэтэй цагийн нэр биш. Rolex гэдэг нь таны бугуйнд зүүдэг зүйл юм.

Pop-Tarts талх шарагчинд хийдэг зүйл;

Band-Aid шархан дээр наадаг зүйл;

Tylenol толгой өвдөхөд уух зүйл;

Компанийн нэр брэндийн нэрнээс ялгаатай байх тохиолдолд ойлгомжгүй байдал үүсэх талтай. Ийм тохиолдолд 2 асуулт тавиад үз:

1. Аль нь брэндийн нэр вэ?

2. Сав баглаан дотор байгаа тэр зүйлийн нэр юу вэ?

Аль альных нь нэр ижил байх нь хамгийн тохиромжтой хувилбар юм.

Савалгаан дээр брэнд, компанийн аль альных нь нэр байхад юу болох вэ? Microsoft Excel-ийг харахад Microsoft хэсэг нь огт хэрзгцээгүй санагддаг. Хэрэглэгч аливаа зүйлийн нэрийг хялбарчлах хандлагатай байдгаас Microsoft Excel гэхээсэзс илүү зөвхөн Excel л гзж нэрлэдэг. Харин Microsoft Word бол өөр хэрэг. Энэ нэрний Word хэсэг нь ерөнхий нэр. Үүгээр барахгүй түүний олон өрсөлдөгч "Word" үгийг хэрзглэдзг. WordPerfect, WordStar гэх мэт. Ийм учраас хэрэглэгч нар бүтэн нэрээр нь дуудаж заншсан байна.

Брэндийн нэрний хувьд богино бөгөөд тогтоогдох нэр байх нь давуу талтай байдаг. Богино бөгөөд амархан нэр амнаас аманд дамжигдан яригдах нь хүртэл амар.

Хэрэв хэрэглэгч тухайн бүтээгдэхүүнийг нэрлэхдээ брэндийг нь компанийн нэртэй хамт хэрэглэж байвал брэндчлэх явцад алдаа гарлаа гэсэн үг. Энэ нь брэндийн нэрэнд ерөнхий нэр хэрэглэгдсэнээс болдог. Cambell's Chunky шөлнүүдийн жишээнээс харахад бүтээгдэхүүний нэр нь Chunky шөл үү эсвэл шөл нь chunky (өтгөн) юм уу гэдэг нь ойлгомжгүй. Тийм учраас хүмүүс компанийн нэр Cambell's-ыг брэндийн нэр болох Chunky-тэй хамт хэрэглэж заншжээ.

Sony Trinitron-ыг авч үзье.Тrinitron нь телевизорын загварын нэг төрөл юм уу эсвэл брэндийн нэр юм уу гэдэг нь тодорхойгүй. Хэрэглэгч ч аль нь болохыг мэддэггүйгээс Sony Trinitron л гэдэг.

Хэрэглэгчийн хувьд хамгийн энгийн бөгөөд хялбар арга нь Procter&Gamble компанийн арга юм. Компани савалгаан дээрээ бүтээгдэхүүний брэндээ тодоос тод бичиж харин "Procter & Gamble Company" компанийн нэрийг доор нь жижгээр бичиж асуудлыг шийдвэрлэсэн байна.

Бас нэг арга байгаа. Орчин үеийн зарим хэрэглэгч тухайн брэндийг хэн үйлдвэрлэсэн болохыг мэдэхийг хүсдэг. Гэхдээ тийм хэрэглэгч ч гэсэн брэндийг нэрлэхдээ хоёр нэр хэрэглэхийг хүсдэггүй. Ямар ч хүн Acura-г Honda Acura эсвэл Lincoln-ыг Ford Lincoln гэж дуудахгүй нь ойлгомжтой.

Хэрэглэгэдээс гадна жижиглэнгийн худалдаачид, борлуулагчид тухайн брэндийг үйлдвэрлэх компанийг ихэд сонирходог. Тэд Tide-ыг хэнээс захиалж авахаа мэдэх хэрэггэй байдаг.

Олон компани энэ асуудлыг өөрийн нэрээ брэндийн нэрний дээхэн жижгээр бичиж шийдвэрлэдэг. Зөвхөн брэндийг л сонирхсон худалдаи авагч компанийн нэрийг төдий л анхаардаггүй. Харин нөгөө галаас бичнес эрхлэгчид болон компанийг сонирхох хэрэглэгч бүтээгдэхүүнийг хэн үйлдвэрлэсэнийг мэдэх боломжтой болдог.

Гэтэл заримдаа энэ стратегийг баримтлахад байгууллагынхаа нэрийг яагаад чухалчилж үзэлгүйгээр жижигрүүлэх ёстой юм бэ? Өөрсдийгөө таниулах энэ боломжийг алдаж болохгүй гэдэг. Тэгвэл яахав брэндийн нэрээ болиод компанийн нэрээ брэнд болгохоос өөр замгүй.

Gillette-д анхаарлаа хандуулцгаая. Анх Trac II, Astra сахлын хутагнуудын гаргахдаа брэндийн нэрийн дээр жижгээр Gillette гэж бичдэг байв. Харин Sensor-ьи гаргахдаа Gillette нэрээ Sensor-ын хэмжээнд адилтгаж бичив. Ингэснээр брэндийн нэр Gillette Sensor болж компанийн нэрнээс давамгайлж байлаа. Харин Mach 3-1 гаргахдаа эргээд жижгээр бичиж Mach 3 нь брэндийн нэр болж Gillette компанийн нэр хэвээр үлдэв.

Брэндчилэхэд хамгийн их маргаан гардаг асуудал пь компанийн нэр болон түүний үүрэг юм. Гэхдээ одоо бол энэ асуудал шийдэгдсэн гэж хэлж болно. Брэнд анхаарлын төвд байх ёстой. Компанйи нэрийг ашиглах нь зайлшгүй бол хэрэглэ. Гэхдээ маш ухаалаг байдлаар. Read More......

2008 онд Төрийн жинхэнэ албан тушаалын сул орон тооны төлөө өрсөлдөх иргэдээс авах төрийн албаны мэргэшлийн шалгалтын агуулга, чиглэл

Нэг. Мэргэшлийн шалгалтын зорилго, чиглэл

1. Төрийн албаны мэргэшлийн шалгалтын зорилго нь төрийн захиргааны болон төрийн тусгай албаны гүйцэтгэх албан тушаалд анх орох хүсэлтэй, төрийн албан тушаалд тавих шаардлагыг хангасан иргэдийн төр, нийгэм, эдийн засгийн талаарх мэдлэг, тухайн албан тушаалыг эрхлэхэд шаардагдах хууль эрх зүйн бэлтгэл болон мэргэшлийн ур чадварын төвшинг тодорхойлох, улмаар иргэдийг сонгон шалгаруулж, төрийн албанд анх орох иргэний нөөцийг бүрдүүлэхэд оршино.

2. Төрийн албаны мэргэшлийн шалгалтыг Төрийн захиргаа, Эрх зүй, Мэргэжлийн хяналт, Эдийн засаг болон Байгаль орчин, багийн ажилтан гэсэн чиглэлээр авна.

Хоёр.Мэргэшлийн шалгалтын агуулга

Төрийн албаны мэргэшлийн шалгалт өгөх иргэд:

Монгол Улсын Үндсэн хууль, Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн тухай хууль, Монгол Улсын Их Хурлын тухай хууль, Засгийн газрын тухай хууль, Үндсэн хуулийн цэцэд маргаан хянан шийдвэрлэх ажиллагааны тухай, Үндсэн хуулийн Цэцийн тухай хууль, Үндэсний аюулгүй байдлын тухай хууль, Хөдөлмөрийн тухай хууль, Төрийн албаны тухай хууль, Төсвийн байгууллагын удирдлага, санхүүжилтийн тухай хууль, Засгийн газрын агентлагийн эрх зүйн байдлын тухай хууль, Монгол Улсын яамны эрх зүйн байдлын тухай хууль, Авилгалын эсрэг хууль, Засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн нэгж, түүний удирдлагын тухай хууль, Бүсчилсэн хөгжлийн тухай хууль, Захиргааны хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хууль, Иргэдээс төрийн байгууллага, албан тушаалтанд гаргасан өргөдөл, гомдлыг шийдвэрлэх тухай хууль, Төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр худалдан авах бараа, ажил үйлчилгээний гүйцэтгэгч сонгох журмын тухай хууль, Нийгмийн даатгалын тухай хууль, Нийслэлийн эрх зүйн байдлын тухай хууль, Төр, байгууллага, хувь хүний нууцын тухай хуулиудаас гадна Төрийн аудитын тухай хууль, Төрийн хяналт шалгалтын тухай хууль, Нягтлан бодох бүртгэлийн тухай хууль, Байгаль орчныг хамгаалах тухай хууль, Байгалийн ургамал ашигласны төлбөрийн тухай хууль, Байгалийн нөөц ашигласны төлбөрийн орлогоос байгаль орчныг хамгаалах, нөхөн сэргээх арга хэмжээнд зарцуулах хөрөнгийн хувь хэмжээний тухай хууль, Ой хээрийг түймрээс хамгаалах тухай хууль, Ус, рашааны нөөц ашигласны төлбөрийн тухай хууль гэх мэт мэргэжлийн чиглэлийн харилцааг зохицуулсан холбогдох хууль тогтоомж, Үндэсний аюулгүй байдлын үзэл баримтлал, Монгол Улсын Төрийн албаны шинэтгэлийн дунд хугацааны стратеги зэрэг төрийн захиргааны албан хаагчийн үйл ажиллагаандаа мөрдлөг болговол зохих бусад эрх зүйн баримт бичгүүдийг уншиж судалсан байна.

ТӨРИЙН АЛБАНЫ МЭРГЭШЛИЙН ШАЛГАЛТЫН ТУХАЙ

Монгол Улсын Төрийн албаны тухай хуулийн 17 дугаар зүйл болон Төрийн албаны мэргэшлийн шалгалт авах болзол, журамд заасны дагуу төрийн захиргааны төв болон нутгийн захиргааны байгууллагуудаас ирүүлсэн төрийн жинхэнэ албан тушаалын ажлын байрны захиалгыг үндэслэн төрийн албанд анх орох иргэнээс авах мэргэшлийн шалгалтын талаар:

1. Бүртгэл

1. Төрийн албаны мэргэшлийн шалгалтын салбар комисс Төрийн жинхэнэ албан тушаалын сул орон тооны төлөө өрсөлдөх иргэдийг 2008 оны 4 дүгээр сарын 28, 29, 30-ны өдрүүдэд:

А) Улсын Их Хурал болон Улсын Их Хурлаас байгуулагддаг байгууллагууд, Үндсэн хуулийн цэц, Улсын дээд шүүх, Шүүхийн ерөнхий зөвлөл, Яам, Засгийн газрын агентлагууд зэрэг төрийн төв байгууллагуудын төрийн жинхэнэ албан тушаалд өрсөлдөх иргэдийг Удирдлагын академи дээр,

Б) Аймаг, нийслэлийн Засаг даргын Тамгын газар, Аймаг, нийслэл, дүүргийн Засаг даргын эрхлэх асуудлын хүрээнд ажилладаг газар, хэлтэс, албад болон сум, дүүргийн Засаг даргын Тамгын газар зэрэг нутгийн захиргааны байгууллагуудын ажлын байрны төлөө өрсөлдөх иргэдийг тухайн аймаг, нийслэлийн Засаг даргын Тамгын газарт тус тус бүртгэнэ.

Бүртгэхдээ шалгалтад орохыг хүссэн иргэний биеийн байцаалт, бусад холбогдох материалыг Төрийн албаны тухай хууль, журамд заасан төрийн жинхэнэ албан тушаал эрхлэх болзол, тухайн албан тушаалд тавигдах ерөнхий болон тусгай шаардлагатай харьцуулан нягтлан шалгаж, уг болзол, шаардлагыг хангаж байгаа иргэдийг бүртгэнэ.

Иргэд бүртгүүлэхдээ дараах бичиг баримтыг биедээ авч ирнэ:

1. Иргэний үнэмлэхний эх хувийг хуулбарын хамт;

2. Дээд, дунд боловсролын диплом, мэргэжлийн үнэмлэхний эх хувийг хуулбарын хамт;

3. Цагдаагийн байгууллагын тодорхойлолт; /Төрийн албаны тухай хуулийн 16.2.1-д зааснаас бусад болзлыг хангасан иргэд/

4. Цээж зураг 2%, /4х6 см хэмжээтэй/

5. Ажил эрхэлдэг бол ажлын газрын тодорхойлолт;

6. Ажилласан жил заасан ажлын байранд өрсөлдөх иргэд Нийгмийн даатгалын дэвтрийг эх хувиар нь авч ирнэ.

Төрийн албаны мэргэшлийн шалгалтыг зохион байгуулах салбар комисс шалгалт авах байр, хугацааг бүртгэлийн явцад зарлана.

2. Шалгалт

1.Мэргэшлийн сорилын шалгалтыг 2008 оны 5 дугаар сарын 4-ны өдөр орон даяар 09 цаг 00 минутаас нэгэн зэрэг эхлүүлнэ.

ШАЛГАЛТЫН ХУВААРЬ

¹

Агуулга

Он, сар, өдөр

Цаг, минут

1.

Сорилын шалгалт

2008.05.04

09.00

2.

Ярилцлага

2008.05.05

10.00

3.

Эрүүл мэндийн үзлэг

2008.05.06

09.00

Анхааруулга

Шалгалтанд орох иргэд иргэний үнэмлэхийг биедээ авч ирнэ.

Шалгалтын явцад аливаа туслах материал, ном, хууль тогтоомж, үүрэн телефон утас болон бусад зүйлс ашиглахыг хориглоно.

Салбар комисс шалгалтанд орох иргэдэд мэргэшлийн шалгалттай холбогдсон асуудлаар мэдээлэл өгнө.

Мэргэшлийн шалгалттай холбоотой асуудлыг Төрийн албаны зөвлөлийн Ажлын албаны 264347 утсаар лавлаж болно.

ТӨРИЙН АЛБАНЫ ЗӨВЛӨЛИЙН МЭРГЭШЛИЙН ШАЛГАЛТЫН ТӨВ КОmiss Read More......

ЗОХИОН БАЙГУУЛАГЧ
МОНГОЛЫН МАРКЕТИНГИЙН ХОЛБОО


Эрхэм бизнес эрхлэгчид, Маркетерууд та бүхнийг Монголын Маркетингийн холбооны урилгаар 3 дах жилдээ уригдан ирж байгаа Франц болон Баруун Европод нэрд гарсан Профессор Dominqui Xardel лекц унших
Маркетингийн Олон Улсын Сертификаттай сургалтанд урьж байна.

Маркетингийн олон улсын сургалтын сэдэв :
“ Эрин үеийн маркетингийн стратегиуд: шинэ хувьсал”
Сургалт 2008 оны 11-р сарын 27, 28 нд “ Чингис Хаан” зочид буудлын лекцийн их танхимд мэргэжлийн орчуулгатайгаар хийгдэнэ.

Сургалтын үнэ цэнэ өгөөж: Дэлхийн маркетингийн ноу-хоу , маркетингийн стратегийн шинэчлэл, маркетингийн зөв стратегиар амжилтад хүрсэн жишээнүүд, интернет маркетингийн хувьсгал, түүнийг хэрэгжүүлэх боломж, жижиг дунд бизнесменүүд томрон хөгжих арга ухаан зэрэг өнөөгийг эрин үеийн маркетингийн хөгжилд гарч буй шинэлэг ололтуудыг энэ сургалтаас олж авах боломжтой.

Бизнесийн бодит жишээг судлах, бүлгээр ярилцах асуудал дэвшүүлэн шийдвэрлүүлэх зэрэг дэвшилтэт арга хэлбэрийг лекцийн үед өргөн ашиглана.
Проф. Доминик Хардел Монголын Маркетеруудад 3 дах удаагаа хичээл зааж байгаа учраас монголын маркетингийн орчин , манай маркетеруудын сэтгэл зүйн онцлогыг сайн мэддэг нь сургалтыг амжилттай явуулах боломжийг олгож байна.


Дэлгэрэнгүй мэдээллийг доорх хаягаас авна уу.
Хаяг: “Гурван гал оффис” 613 тоот
Харилцах утас: 322933, 88086325, 99044642
Факс: (976 - 11) 322933
Э-мэйл: mongolianmarketing@gmail.com






Маркетингийн олон улсын сургалтын дэлгэрэнгүй хөтөлбөр

11-р сарын 27 –нд

08.45- 09.00 - Бүртгэл
09.00-09.10 - Нээлт Монголын Маркетингийн Холбооны Ерөнхийлөгч
Проф. Д.Дагвадорж
09.10-10.40 - Түгээлтийн шинэ сувгууд, олон талт сувгийн болон олон түвшний стратеги
- Төөрөгдлүүд болон тулгардаг асуудлууд
- Электрон худалдааны хувьсал
- Хөгжлийн олон арга замууд
- Олон оронд хэрэгжиж буй Амазоны жишээ
- Суваг хоорондын эрчимжүүлэлт
- Шууд худалдаа ба шууд маркетингийн сувгийн дүрэм
- Франчейзингийн дүрэм
- Жижиглэн худалдааны дүрэм
10.40 – 11.00 – Цайны завсарлага
11.00 – 12.40 – Хэрэглэгчдийн харилцааны менежментийн хувьсал \ CRM\
- CRM нь шинэлэг зүйл биш боловч хэрэгжүүлэхэд хүндрэлтэй байдгийн учир
- CRM software-ийн өртөг болон төөрөгдлүүд
- Шинэ харилцааны стратеги
- Тулхтай \ тогтвортой\ хөгжүүлэхийн учир начир
12.40 – 13.00 - Асуулт ярилцлага
13.00- 14.00 - Өдрийн хоол
14.00- 15.30 - Маркетингийн хэлхээ холбооны стратегиуд
- Хэвлэл мэдээлэл ба хэлхээ холбооны иж бүрдлүүд
- Маркетингийн интеграцчилсан хэлхээ холбооны стратегиуд
- Үгэн стратегийн талаарх асуудлууд С-С харилцааг хөгжүүлэх нь
- Зар сурталчилгааны болон PR –н хүрээний стратегиуд
15.30 – 15.45 - Цайны завсарлага
15.45 - 17.15 - Брэндчилэлийн стратегиуд
- Гоо сайхны болон хувцас үйлдвэрлэлийн талаарх жишээнүүд
- Брэндийг хөгжүүлэх нь зайлшгүй болсон нь
- Аль ч брэндийн түлхүүрийн шинжүүд
17.15 - 17.30 – Асуулт ярилцлага

11 сарын 28-нд
09.00 – 09.15 – Бүртгэл
09.15 -10.45 - Анхдагчид ба хувийн бизнес эрхлэгчид
- Website-н талаарх жишээнүүд
- Кейс яагаад B. School- н сайт байна вэ?
- Хамгийн сайн гүйцэтгэл урт хугацааных байх боломжтой юу ? \ анализ хийх материалыг тараана \
- Хувийн бизнес эрхлэгчид юу бүтээдэг вэ ?
- Маркетингийн хүрээн дэх эрсдлийг зохицуулах нь
10.45 – 11.05 – Цайны завсарлага
11.05 -12.35 – Маркетингийн арга техникүүд
/ Тарааж өгсөн уншлагын материал дээр анализ хийх /

12.35 – 13.00 – Асуулт ярилцлага
13.00- 14.00 - Өдрийн хоол
14.00- 15.30 - Үйлчилгээний салбарын асуудал ба бэрхшээлийг даван туулах нь
- Хэрэглэгчдэд үзүүлж буй үйлчилгээний бодит хүрээ
- Бүтээгдэхүүн болон үйлчилгээ хоорондын маркетинг
- Үйлчилгээ болон соёл хоорондын асуудлууд
- Хэрэглэгч рүү чиглэсэн үйлчилгээ логистик болон IT асуудлууд

15.30 – 15.50 - Цайны завсарлага
15.50 -17.20 - Шинэ эриний маркетингийн удирдлага ба нэгтгэн дүгнэхүй
- Дэлхийн эдийн засгийн хямралын үеийн маркетингийн стратегийн шинэчлэлийн
талаар өгүүлэхүй
- Төрөл бүрийн салбар дах интернетийн хэрэглээ
- Интернет маркетингийн хувьсгал \ бодит жишээнүүдээр харуулах \

17.20 – 18.00 - Асуулт ярилцлага
18.00 – 18.30 - Хаалт \ Дурсгалын зураг \ Read More......

ЕРӨНХИИ НЭРНИЙ ЗАРЧИМ


Амжилтанд хурэхгуй байх хамгийн амархан арга нь брэндээ ерөнхий нэрээр нэрлэх.


Өнгөрснийг дуурайвал адцах нь цөөн1~үй. Хуучин цагт амжилтанд хүрсэн олон компани болон брэндүүд ерөнхий нэртэй байлаа.

General Motors (Ерөнхий/ бүх хөдөлгүүр);

General Electric (Ерөнхий/ бүх цахилгаан);

General Mills (Ерөнхий/ бүх тээрмүүд);

General Foods (Ерөнхий/ бүх хүнс);

General Dynamics (Ерөнхий/ бүх динамик);

Standard Oil (Стандарт газрын тос);

Standard Brands (Стандарт брэндүүд);

Standard Register Company (Стандарт бүртгэлийн компани);

Standard Products Company (Стандарт бүтээгдэхүүнүүдийн компани);

American Airlines (Америкийн агаарын зорчигч тээврийн компани);

American Motors (Америкийн хөдөлгөрүүд);

American Broadcasting Company (Америкийн радио телевизийн компани);

American Telephone and Telegraph (Америкийн утас ба цахилгаан холбоо);

American Express (Америкийн экспресс);

Aluminum Company of America (Америкийн хөнгөн цагааны компани);

National Broadcasting Company (Үндэсний радио телевизийн компани);

National Biscuit Company (Үндэсний жигнэмэгийн компани);

National Car Rental Үндэсний машины түрээс);

International Business Machines (Олон улсын бизнесийн машинууд);

International Paper (Олон улсын цаас),

International Harvester (Олон улсын ургац хураагч);

International Nickel (Олон улсын никель) гэх мэт.

Зарим компани "Хүн болгонд бүхнийг" утгатай бүр хэд, хэдэн үгийг нийлүүлж чадсан байдаг. Жишээлбэл The American General Life (Бүх Америкийн амьдрал) эсвэл Accident Insurance Company (Гэнэтийн ослын даатталын компани). Хэн нэгэн одоог хүртэл "International General American Standard Products Company" (Олон улсын бүх Америкийн стандарт бүтээгдэхүүнүүдийн компани) гэсэн нэр өгөөгүй нь гайхалтай.

Урьд өмнө брэндийн нэр аль болох ерөнхий байх нь зүйтэй гэж үздэг байв. Ихэнхи тохиолдолд компанийн нэр брэндийн нэр болдог байв. Тэр үедээ ийм стратеги баримтлах нь зөв алхам байсан юм. Яагаад?

Тэр үед зах зээл олон жижиг компанийн үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүнээр дүүрэн байдаг байв. Ийм зах зээлд "Том" ерөнхий нэр ашиглах нь зохистой байсан юм.

Эдгээр General, Standard, American, National, International компаниудаас зарим нь одоо ч амжилттай ажилласан хэвээр. Тэдний зарим нь дэлхийд алдартай брэнд болсон жишээ бий.

Үнэндээ энэ компаниуд нэрнээсээ үл хамааран амжилтанд хүрсэн юм. Тэдний амжилтын нууц нэрэнд нь бус стратегид нь оршино.


National Biscuit Company-Үндэсний хэмжээнд анхны жигнэмэг үйлдвэрлэгч;

General Electric-Анхны олон нийтэд цахилгаан түгээх компани;

International Harvester-Анхны олон улсын ургац хураах компани.

Зах зээлд анхдагч байх нь компанид анхнаасаа давуу тал олгож компаии ч цаашид амжилттай ажиласнаар нэрний асуудал огт хамаагүй болсон байна.

Гэхдээ олон компани ерөнхий нэрнээсээ оноосон нэр лүү ШИЛЖСЭН харагдана. National Biscuit Company-Nabisco болж, Aluminum Company of America-Alcoa, National Broadcasting Company-NBC, General Electric-GE, American Broadcasting Company-ABC, International Business Machines-IBM болсон түүхтэй.

Жигаэмэг үйлдвэрлэх олон компани байх боловч Nabisco нэг л байдаг. Америкт хөнгөн цагаан үйлдвэрлэгч олон компани байх боловч Alcoa ганцхан байда1. Олон радио, телевиз байдаг ч ганцхан NBC байдаг. Өнөөдөр NBC өөрийгөө National Broadcasting Company i )хээсээ илүү Үндэсний радио телевиз гэдэг.

Брэндийн нзр ашиглах үгнээсээ илүү хүнд яаж харагддагаараа I одорхойлогддог. Тиймээс брзндийн логоог маш анхааралтай сонгох хэрэгтэй байдаг. Дундаж хүн телевиз, радиод зарцуулдаг цагаасаа 9 дахин багыг сонин сэтгүүл уншихад зарцуулдаг. Гэхдээ бичисдсэн (үйлийн утгыг тархиндаа дуудаж өөрөөр хэлб.эл сонсож л ойлгодог. Гийм ч учраас "general" ерөнхий нэрийг "General" гэсэн оноосон нэрнээс ялгаж чаддаггүй.

Ерөнхий нэрний бас нэг дутагдал нь тухайн брэндээ орсөлдөгчөөс ялгаруулахдаа хүчин мөхөс юм.

Хүнсний салбарт ажиллах Nature's Resource брэнд зах зээлд тогтож үлдэхийн тулд жилд 5 сая доллар зарцуулдаг. Та GNC- ийн дзлгүүрт дараах нэр төрлийн бүтээгдэхүүн харах болно:

Nature's Answer (Байгалын хариу); Nature's Best (Байгалын дээж);

Nature's Bounty (Байгалын өгөөж); Nature's Gate (Байгалын үүд);

Nature's Herb (Байгалын ургамал); Nature's Plus (Байгалын нэмэлт);

Nature's Secret (Байгалын нууц); Nature's Sunshine Products (Байгалын нарны

туяны бүтээгдэхүүнүүд);

Nature's Way (Байгалын зам); Nature's Works (Байгалын бүтээлүүд);


Энэ нийтлэг нэрүүдийг хэрэглэгч тогтоож болох боловч жинхэнэ брэнд болж чадах нь эргэлзээтэй.

Mustang (автомашин)-ийн эцзг Chrysler корпорацын гүйцэтгэх захирал агсан домогт Ли Яакокка хүртэл өөрийн шинэ компанийг байгуулахдаа нийтлэг нэр өгөх алдааг гаргаж байв: EV Global Motors. EV нь Electric Vehicle (цахилгаан тээврийн хэрэгсэл). EV нь 995 долларын үнэтэй цахилгаанаар ажиллах дугуй зардаг гэтэл "EV Global цахилгаан дугуй авъя" гэсэн худалдан авагчтай таарч байсангүй. Үүний оронд Schwinn, Trek эсвэл Cannondale гэж нэрлэсзн бол хамаагүй дээр байхсан.

High- tech буюу өндөр технологит салбар ч гзсэн ерөнхий нэрээр дүүрэн. Security Software Systems (Аюулгүй байдлын программ хангамжийн сисгемүүд), Power and Data Technology (Хүч ба өгөгдлийн технологи), Server Technology (Серверийн технологи) гэх мэт ерөнхий нэртэй брэндийг Microsoft, Compaq. Intel- тэй харьцуулахын хэрэг ч алга.

McAfee Associates хэмээх антивирус программын үйлдвэрлэгч Network General компанийг 1.5 тэрбум доллараар худалдан авч нзгтгэхдэз ямар нэр өгсөнийг таа даа? Хоёр ерөнхий нэрнээс бүрдэх Network Associates (Сүлжээний хамтрагч). Шинэ брэндээ сурталчилахдаа 10 сая долларыг зарцуулсан боловч 30 секундын турш үргэлжлэх рекламаас үзэгчид "Network Associates" гэж сонссон болов уу эсвэл "network associates" үү? Ерөнхий нэр агаарт сарнин ой тойид үлддэггүй, онцгой нэр л тогтоогддог.

Just for Men үсний будаг ч гэсэн брэндээ босгох гэж асар их хөрөнгө зарцуулсаар. Гэтэл сурталчилгааг үзсэний дараа сонирхсон нэгэн "Зөвхөн эрэгтэйчүүдэд зориулагдсан нөгөө үсний будагны нэр юу билээ?" гэж өөрөө өөрөөсөө асуудаг.

Нэр өгөхөд хамгийн гол нь үйл ажиллагаатайгаа тохирсон үг олох юм. Жишээ авахад кино прокатны хувьд Blockbusters Video нэр нь General Video Rental нэрнээс илүү хүчтэй.

Холливуд blockbuster-үүдээрээ (алдартай хүмүүс, одод) бахархдагийг ашиглан Blockbusters Video ийнхүү нэрлэгджээ. Энэ нэр нь хамгийн сайн кинонуудыг прокатладаг гэсэн утга илэрхийлдэг.

Автомашин түрээслэх үйлчилгээнд Budget нэр сайн тохирно. Budget нь төсөв гэсэн утгатай бөгөөд хямд үнээр машин түрээслэхийг илэрхийлдэг. Харин Low- Cost Car Rental буюу "Хямд үнээр машины түрээс" тохиромжтой нэр биш юм.

Service Merchandise компанийн эзэмших 4 саяын үнэтэй General Video компанийн нэр тун онцгүй. Компани хэчнээн өрсөлдөх чадвар сайтай ч нзрний улмаас тодорхойтүй байдалд орсон.

The Luxury Car Company (Люкс автомашины компани) ой тойнд үлдзх н>р биш байв. Харин Toyota "Luxury" үгийг нь ашиглан жаахан еөрчилж Lexus болгосноор брэнд бүтээж чадсан.

Заримдаа ерөнхмй нзрийт товчилж ашигласап нь маш үр дүнтэй байдаг. Ингэснээр богино бегөөд тогтоогдоход хялбар нэр бий болдог. Intelligent Chip Company онцгүй нэр бол Intel Corp гайхалтай.

Intelligent Chip Inside тийм ч сайн сурталчилгааны уриа биш. Компьютер бүрт ухаант чип байдаг ч зөвхөн хамгийн сайнуудад л "Intel inside" гэж бичигддэг..

Брэндээ өргөжүүлш нэрийг нь бусад бүттэгдэхүүнд ашиглахып бас нэг дутагдалтай тал нь шинэ бие даасан брэнд бий болгох чадваргүй байдагт оршино. Michelob Light тусдаа шар айраг биш ердөө Michelob- ны арай хөнгөн хэлбэр гздгпр хүлчэж авагддаг.

Тархи аливаа үгийг яаж бичигдснээр бус харин яаж дуудагдахаар ой тойндоо санадаг. Эхний үсгийг гомоор бичнэ үү жижгээр бичнэ үү ерөнхий нэр ерөнхий нэр хзвээр үлдзх болно.

Гэхдээ зарим компани азтай байдаг. Vaseline Intensive Care лосьон нь брэндэз өргөжүүлэн гарны тосонд номер нэг болж чадсан нь хэрэглзтчийи Vaseline ерөнхий нэрийг бус харип Intensive Care онцгой пэриш анхаарсаны ачаар тусдаа брэнд болж чадав.

Яагаад ийм итгэлтэй байна вэ гэвэл худалдан авагч компанийн бүтээгдэхүүнийг Intensive Care (Эрчимжүүлс)н арчилгаа) гэж нзрлздэг. Хэрэглэгч "Вазелин авья" гэхээсээ илүү "Intensive Care авья" гэж хэлдэг.

Хэрэв компани уламжлалт өргөжилтийн аргыг ашигласан бол магадгүй брэндээ "Vaseline Heavy-Duty" биеийн лосьон гэж нэрлэх байсан байх. Харин хүмүүс хэззэ ч "Heavy-Duty авъя" гэж хэлэхгүйг мэдэж байсан учраас алдаа гаргасашүй (Heavy-Duty гэдэг нь арай болхи утгаар эрчимжүүлсэн арчилгаа гэсэн утгатай).

Тэгвэл яагаад апхнаасаа бүтээгдэхүүнэз Intensive Care гэж нэрлээгүй вэ? Маш чухал асуулт, бодоод үз. Дараагийн зарчим үүнээс гарна. Read More......

НӨХӨРЛӨЛИИН ЗАРЧИМ


Шинээр бутээгдэхууний нэр төрөл бий болгохын тулд бусад брэндуудтэй хамтрах хэрэгтэй.


Хүний хүсэл хязгааргүй учраас салбартаа тэргүүлэгч брэнд ч гэсэн зах зээлийн бусад хэсгийг эзлэхийг хүсдэг.

MacDonald's-ын удирдлага "Хэрэв шар айраг болон дарсыг зардаг байсан бол хоолны салбар тэр чигээрээ бидиийх байх болно" гэж хэлсэн түүхтэй. Өргөжих зарчимд нийцэхгүй тул үүнийг биелж чадна гэдэгт эргэлзэж байна. Брэндийн өргөжилт хүчийг нь сааруулдаг. MacDonald's насанд хүрэгчдийн зах зээлээ томруулахын үүднээс Arch Deluxe сэндвичүүдийг гаргаснаар эзлэх хувь улам буурч улмаар энэ санаанаасаа буцсан билээ.

Үүнээс л нөхөрлөлийн зарчим гарч ирсэн гэж хэлж болно. Тэргүүлэгч брэндэд өрсөлдөгч гарч ирэх нь зайлшгүй, харин тэднийг хамтран ажиллахад урих хэрэгтэй. Coca-Cola-ийн хувьд Pepsi-Cola бурхнаас заяасан хишиг л гэсэн үг (Coca-Cola "Cola" үгийг нэрэндээ ашигласан хэмээн Pepsi-Cola-aar шүүхэд өгж байсан. Coca-Cola ялагдсан ч тэр цагаас хойш коланы зах зээл нь ямар том болсныг дурьдахгүй өнгөрөх арга алга).

Хэрэглэгчид сонголт хийх эрх олгосноор эрэлт нэмэгддэг. Coca-Cola болон Pepsi-Cola хоёрын өрсөлдөөн хэрэглэгчийг коланы тухай илүү их мэдээлэлтэй болгосноор нэг хүнд ноогдох коланы хэрэглээ өссөн байна.

Өрсөлдөгч байхгүй тохиолдолд ч гэсэн хэрэглэгч сонголтоо хийдэг гэхдээ кола, цэвэр ус, шар айраг, жимсний шүүснээс аль нэгийг нь сонгодог. Харин тухайн нэр төрөл доторх өрсөлдөөн нийт зах зээлийг өсгөх эерэг нөлөө үзүүлдэг.

Өрсөлдөөн бүтээгдэхүүний зах зээлийг өргөжүүлдэг бол нөгөө талаас брэндүүдийг зорилгоо нарийсгаж тавихыг шаарддаг. Магадгүй Coca-Cola дунд насныхныг харин Pepsi-Cola залуучуудыг зорилтот зах зээл болгон төрөлжсөн бол энч хоёр брэнд илүү хүчирхэг байх байсан ч юм билүү.

Хзрэглэгч өрсөлдөөнийг чухалчилдаг яагаад гэвэл сонголт өгөх боломж өгдөг учраас. Сонголт хийх боломж үгүй бол хэрэглэгчид ямар нэгэн "но" байгаад сэжиглэж эхэлдэг. "Энэ бүтээгдэхүүн нэг л бишээ. Үнэ нь үнэтэй ч юм уу." Харьцуулах брэнд үгүй бол тухайн брэндийг авах хүнийг олоход бэрх.

Өрсөлдөгч бараг байхгүй мөртөө том бөгөөд өргөжиж байгаа зах зээл байна уу? Маш ховор. Бичиг хэргийн зах зээлийг харахад хоорондоо дайтах шахах 3 том брэнд л байна: Office Depot, Office Max мөн Staples. Энэ гурвын ширүүн өрсөлдөөн бусад бие даасан жижиг дэлгүүрүүдийг зах зээлээс шахаж сүүлийн 10 жилийн дотор 10 000 байсан дэлгүүрийн тоо 3000 хүртэл буурав.

Өрсөлдөгчтэй байхын давуу талыг олж харахын оронд ихэнх компани "Шинз өрсөлдөгч гарч ирсэнээр миний зах зээлд эзлэх хувь тэр хэмжээгээр багасах болно" гэж боддог. Тэд шудрага өрсөлдөөнөөс илүү өөрийн ашиг сонирхолын дагуу зах зээл дээр ноёрхохыг хүсдэг. Тийм ч учраас өрсөлдөгчөө аль болох хурдан хугацаанд зах зээлээс шахан зайлуулахыг эрмзлзэнэ. Гэтэл брэндчилэх зарчмуудыг сахиагүйгээс өөрийн үйлдлийн золиос болж хувирдаг. Өргөжилт өөрөөр хэлбэл тухайн брэндийн нэрийн доор бүтээгдэхүүний нэр төрлийг олшруулах нь брэндийи хүчийг сааруулах үйлчилгээтэй.

Гэтэл зах зээлд эзлэх хувь тоон утгаас (олон бүтээгдэхүүний нэр төрөлтэй байхаас) илүү чанарын утгаас (брэндийн хүчээс) хамаардаг. Урт хугацааны хувьд брэн; нь чанаргай бүтээгдэхүүн бус харич чамартай нэр болохыг санаарай

Мэдээж бүтээгдэхүүний нэр төрөл олширсноор хэрэглэгчид өргөн сонголттой болно гэхдээ хэт олон брэнд, хэт олон төрлийн амт, хэлбэр, загвар эцсийн эцзсг нэг хүнд ноогдох хэрэглээг багасгадаг.

1 төрөлд хоёр брэнд байхад хангалттай. Жишээлбэл, колад Coca-Cola, Pepsi-Cola; фото зургийн хальсанд Fuji, Kodak; видео тоглоомонд Nintendo, Playstation; зайнд Oumcell, Energizer гэх мэт.

Хэт олон сонголт хэрэглэгчдэд хэрэггүй байдаг. Дарсыг авч үзье. Зөвхөн Калифорнид 1000-аас илүү дарс үйлдвэрлэгч, 5000-аас илүү брэнд байна. Wine Spectator сэтгүүл жил болгон 24 мянган төрлийн дарсыг үнэлж дүгнэн айлан гаргадаг. Гэтэл өдөрт нэг дарсыг амтлана гэж бодоход бүгдийг нь амтлахад 65 жил шаардагдах болно. Өмнө нь амссан дарсны амтыг санана гэдэг эргэлзээтэй асуудал болох нь ойлгомжтой.

Ийм олон төрлийн дарс байгаа юм чинь Америкт дарсны хэрэглээ өндөр байх ёстой caнaгдана. Гэтэл байдал огт өөр Америкийн нэг хүнд ноогдох дарсны хэрэглээ Францын 1/10-тэй, Италийн 1/9-тэй тэнцдэг. Германчууд хүртэл Америкчүүдээс 3.5 дахин илүү их дарс уудаг.

Тэр олон усан үзэмний төрөл, дарсны мэргэжилтэнтэй ч дарсны салбарт том брэнд үгүй. Үүнийг дарсны мэргэжилтэнгүүд "Энэ бол дарсны онцлог. Дарсны ургац бүр өөр өөр байдагаас олон брэнд гарч ирдэг" гэж тайлбарладаг. Магадгүй "Усан үзэмний бут болон өөрийн брэндтэй" гэсэн дүрэм ч байж болох юм.

Гэтэл энэ бол дарс хийх зарчим болохоос биш брзнд бүтээх зарчим биш юм. Absolut водканд, Jack Daniels вискид хийснийг хэн нэгэн дарсанд хийн дэлхийд нэртэй брэнд бий болгоно гэдэгт итгэж байна.

Нөхөрлөлийн зарчим жижиглэнгийн худалдааны хувьд ч хүчинтэй болохыг харж болно. Нэг дэлгүүрийг хийж чадаагүйг олон дэлгүүр хамтдаа хийж чаддаг. Хотын олон хэсэгт тархахын оронд нэг хороололд бөөгнөрөх нь илүү ашигтай болохыг хуучин автомашины худалдаачдын жишээ нотлоно. Ганцаараа оршин тогтноход хэцүү бол бүгдээрээ хамтдаа байх ирээдүйтэй болох нь нөхөрлөлийн зарчим юм.

Дэлхийн том хотуудад энэ зарчмын биелэлийг олж харах хялбархан. Жишээлбэл Нью-Йоркт хувцасны дэлгүүрүүд 7-р өргөн чөлөөнд, санхүүчид алдарт Wall street-д, мөнгөний дархчууд 47-р, рекламчид Madison-д, театрууд Broadway-д, ресторанууд 57-р өргөн чөлөөнд, урлагийн галерейнүүд SoHo-ийн өргөн чөлөөнд цугласан байдаг.

Хоорондоо төстэй бизнесүүд хоорондоо ойр байрлах нь ухаалаг арга юм. Хамгийн түрүүнд олон тооны дэлгүүр нэг дэлгүүрийг бодвол хүмүүсийн анхаарлыг илүү их татдаг. Хоёр дахь давуу тал нь кэрэглэгчдэд тэднийг харьцуулахад хялбар байдаг. Өрсөлдөөн үгүй бол худалдан авагчид худалдагч давуу эрхтэй мэт санагдаж өөрийн эрхийг зөрчигдсөн гэж ойлгодог. Эцэст нь өрсөлдөгчийнхээ хажууд байснаар түүнийг ажиглах боломжтой болдог. Шинэ хандлагуудаас хоцроно гэж айлтгүй.

Planet Hollywood ресторанаа байрлуулах хамгийн зөв байрлал бол өрсөлдөгчийн яг эсрэг тал гэдгийг нээсэн компани юм. Ийм төрлийн онцгой рестораныг сонирхогч нар тэртээ тэргүй Hard Rock Cafe-r зорьж ирдэг учраас тэдний зарим нь мэдээж Planet Hollywood-ыг сонирхох нь лавтай. Үүний нэгэн адил Burger King- ийн хувьд хамгийн зөв байрлал MacDonalds- ын хажууд байх болно.

"Хөгжимт үзвэрийн төв" болох 3706 хүн амтай Missouri Branson тосгонд 40 хөгжмийн салон байдаг нь нөхөрлөлийн илрэл юм.

Чадалтай өрсөлдөгч тухайн бүтээгдэхүүний зах зээлд шинээр олон хэрэглэгч дагуулан орж ирдэг учраас баярлан угтах хэрэгтэй. Ямарч хүчтэй брэнд төрийн дэмжлэггүй л юм бол зах зээлд дангаараа ноёрхож чаддаггүй гэдгийг санаарай. Бидний судалгаагаар 50 хувь нь дээд хязгаар болох нь тогтоогдсон юм. Read More......

Ямар ч бизнесийн амжилт сайн менежер, удирдагчидаас ихээхэн шалтгаалдаг. Тодрон гарсан сайн удирдагч хүмүүс ихэнхдээ сайн менежерийн чадварыг эзэмшсэн байдаг бол харин менежер болгон сайн удирдагч байж чаддаггүй байна.
Тэгэхээр үнэхээр сайн удирдагчидыг менежерүүдээс ялгаж чадвал таны бизнес хөгжиж чадна. Удирдагчид компаны ирээдүйн хөтөч болдог учир сайн удирдагчдыг олж компанидаа ажиллуулах нь амжилтын үндэс болох юм.
Тэгвэл та доор бичсэн зүйлээс сайн удирдагч, менежер 2ын ялгааг харж, мөн сайн удирдагч хүнд байх ёстой чадваруудыг мэдэж авна.



1. Компаныхаа зорилго зорилтуудыг хэлэлц. }Менежерүүд ихэнхдээ өдөр тутмын ажилд төвлөрч ажилладаг. Тэгвэл удирдагчид холыг харж ажилладаг. Компаныхаа зорилго зорилтыг мэдэхгүй, түүнд холбогдож ажиллаж чадахгүй бол сайн удирдагч байж чадахгүй юм.
2. Багаар ажиллах чадвартай байх ёстой. Доор байгаа хүмүүс болон дээд албан тушаалын хүмүүс аль алинтай нь хамтран ажиллаж чаддаг байх хэрэгтэй. Энэ бол сайн удирдагч хүний чухал шинж байдаг. Мөн бусад хүмүүсийн санаа бодлыг хүлээн авч, ажилчидадаа үзэл бодлоо чөлөөтэй илэрхийлэх боломж орчныг нь бүрдүүлж өгдөг ба үүний дүнд санаанууд дундаас ашигтайг нь сонгодог.
3. Менежерүүд дор байгаа хүмүүсээ үнэлж урамшуулах шаардлагатай байдаг. Гэвч төдийлөн ингэж чаддагүй байна. Гэтэл сайн удирдагчид ажилчидаа урамшуулж, тэднийг хамаг сайнаар нь ажиллуулж чаддаг. Сайн удирдагчид хүмүүсийг сайн сургаж, хөгжүүлж, идэвхжүүлж чаддаг.
4. Зарим менежерүүд алдаанаасаа суралцах нь бага байдаг. Тиймээс өөрийн хийсэн ажил, чадвараа дээд албан тушаалтандаа тайлагнаж байх хэрэгтэй. Ингэж байж тухайн менежер алдаанаасаа суралцаж, мөн өөрийгөө хөгжүүлж байгаа эсэхийг нь мэдэж болдог. Тэгвэл сайн удирдагчид байнга алдаа, амжилтаасаа суралцаж, юуг дахин хийж болох, юуг дахин хийж болохгүйгээ мэдэж чаддаг байна.
5. Удирдах чадвараа илүү нэмэгдүүлэхийн тулд ажилчидадаа алдаа гаргахыг нь зөвшөөрч байх хэрэгтэй. Сайн удирдагчид өөрийн гаргасан шийдвэрийх нь үр дүн ямар байхаас нь үл хамааран өөрөө хариуцлага хүлээдэг. Бусдыг буруушаадаг хүнд удирдах чадвар байхгүй гэсэн үг юм.
6. Цалингийн асуудлыг сайн шийдвэрлэх. Сайн удирдагч байхын тулд сайн ажилтан, муу ажилтануудыг ялгаж салгадаг байх ёстой. Хэрвээ менежер муу ажилтанг ажилд авж ,цалин өгж байвал тэр өөрөө муу менежер гэж ойлгож болно.
Сайн удирдагчийн чадваргүй гээд менежерээ шууд битгий халаарай. Хийх юмаа сайн төлөвлөдөг, итгэлтэй, өдөр тутмын үйл ажиллагаанд хяналт тавьж ажилладаг менежерүүд компаныхаа зорилго зорилтыг бий болгоход ихээхэн үүрэгтэй. Read More......

Та хэрвээ удирдагч хүн бол удирдаж буй хүнээ зэмлэх ,шүүмжлэх шаардлага нэг бус удаа гардаг биз.Хүнд зэмлэл, шүүмжлэлийг хэлэх нь төвөгтэй байдаг. Гэхдээ ямар ч тохиолдолд харилцаагаа эерэг байлгах ёстой юм. Удирдах ажилтаны хувьд ажилчидаа хүндэтгэдэг гэдгээ ойлгуулж байх шаардлагатай.Ингэх юм бол ажилчид бүх хүчээрээ сайн ажилладаг. Та өөрийн удирдаж явуулж буй баг, байгууллагадаа хэр сайн байгууллагын соёлыг бий болгоно, тэр хийрээрээ таны байгуулага, багийн харилцаа сайн байж,бүтээмж сайн байх болно.

Тэгвэл яаж эерэг харилцааг бий болгох вэ?
Дараах зөвлөгөөг дагаад үзээрэй. Тэгвэл та харилцаанд чинь үүсэх хүндрэлтэй байдлуудаас зайлсхийж чадна

1. Та менежер хүний хувьд харилцааны соёлтой байх ёстой. Мөн хүмүүстэй харилцахдаа дуртай, тааламжтай байх ёстой. Мөн хамгийн гол нь шудрага байж, хүн бүрд ижил тэгш байдлаар хандах хэрэгтэй. Ингэж байж ажилчид менежер танд итгэх болно. Хүмүүсийг дандаа хүндэтгэж харьц. Тухайн хүн тань зөв зүйл хийсэн ч , буруу зүйл хийсэн ч та хүндэтгэж харьцах хэрэгтэй. Хүн болгонтой бүдүүлэг харилцах юм бол та ирээдүйд тухайн хүмүүстэй харилцахдаа хүндрэлтэй байх болно.

2. Багийхаа гишүүд бүртэй ойр дотно байх хэрэгтэй. Та хичнээн муу зүйл хэлэх гэж байсан ч сайн харилцаагаа хадгалах хэрэгтэй юм.

3. Та хэрвээ уурлаж байгаа бол яагаад уурлах болсоноо нэг бодоод үз. Яг үнэндээ заримдаа хүмүүсийн уурлаад байгаа зүйл нь тухайн асуудалтай бараг холбоогүй харин биднээс өөрөөс болсон байдаг.

4. Та ууралсан үедээ шууд тухайн асуудалтай учраа олох гэж хичээх хэрэггүй. Харин хэсэг хугацаанд тайвширсаныхаа дараа асуудлыг авч хэлэлцэх хэрэгтэй байдаг.

5. Яг юу хэлэх ба яагаад ингэж хэлэх болсондоо төлөвлөх хэрэгтэй. Энэ үед та тухайн асуудал үнэхээр чухал эсэхийг ойлгоно.

6. Зааварчилгаа өгөх гэж буй хүнтэйгээ хаана ярихаа шийдэх хэрэгтэй. Хамт олны дунд шууд загинах зэмлэх нь буруу юм.

7. Та өөрийхөө ярианыхаа өнгийг хянах хэрэгтэй. Орилох, дарангуйлсан байдал нь сонсож буй хүндээ хэцүү байдлыг бий болгодог. Буруу,сөрөг дуу хоолой нь ихэнхдээ өнгөрсөн асуудлуудыг гаргаж ирдэг ба одоогийн асуудлыг хүндрүүлдэг.

8. Ямар ч тохиолдолд тухайн хүндээ амжилтын үүднээс ярих хэрэгтэй.

9. Зарим тохиолдолд хошин байж чаддаг байх хэрэгтэй. Мөн хэрвээ танд тухайн хүний ямар нэг зүйл нь таалагдах аваас ичээхгүйгээр хэлж байх хэрэгтэй. Read More......

Time management гэдэг цагийг зөв,үр бүтээлтэй удирдах гэсэн утгатай юм. Энэ нь байгууллага, компани, эрхэлж буй бизнесүүдэд маш чухал ач холбогдолтой байдаг. Ажилчидаас time-management – ийн чадварыг шаарддаг нь байгууллагад маш чухал байдагтай холбоотой юм. Цагийг зөв удирдана гэдэг урт, богино аль ч төрлийн бизнесийн амжилтанд чухал үүрэгтэй. Яагаад гэвэл энэ төрлийн чадвар өдөр бүрийн ажилд хэрэглэгдэж байдаг. Харин та дараах зүйлийг уншаад цагаа зөв удирдаж, зохион байгуулалттай болох боломжтой юм.


1. Өөрийхөө хийх ёстой зорилтуудаа бич. Хамгийн чухал гэсэн зорилтуудыг хамгийн түрүүнд бичих хэрэгтэй ба түүнээсээ эхэлж хийх хэрэгтэй. Олон хүмүүс нэг дор хэд хэдэн зорилтоос эхэлдэг. Энэ нь эцэстээ үр бүтээлийг бууруулдаг байна. Тиймээс хамгийн чухал гэсэн нэгнээс нь л эхлэх хэрэгтэй. Мөн чухал гэсэн гэсэн зорилтуудаа гаргаж ирэх нь танд ажлын өдрийг явцад гач ирэх жижиг сажиг ажлуудад түүртэхээс хамгаалдаг байна.
Хэрвээ та хийх зүйлүүдийхээ жагсаалтыг гаргаж төлөвлөх гэж буй бол дараах зүйлс танд хэрэг болно.

• Битгий хэтэрхий их юм бич. Анхнаасаа хийж чадна гэсэн зүйлүүдээ бичиж, тухайн зүйлүүдээ хийж сурах хэрэгтэй. Өөрөөр хэлбэл бодитой байх хэрэгтэй юм.
• Хийх зүйлүүдээ ач холбогдлоор нь дараалуулах хэрэгтэй.
• Мэдээж хийх явцад ямар нэг саатал, алдаа гарч болно. Үүнд зориулж тусгай цаг гаргаж байх хэрэгтэй.
• Мөн хийх зүйлүүдээ урт хугацааны болон богино хугацааны гэдгээр нь ангилах хэрэгтэй.
• Хийх ажлуудын тань аль нь чухал, аль нь яаралтай вэ гэдгийг тодорхойл.

Эдгээрээ та дараах байдлаар ангилах хэрэгтэй:
• Яаралтай бөгөөд чухал
• Чухал, гэхдээ яаралтай биш
• Яаралтай, гэхдээ чухал биш
• Яаралтай ч биш, чухал ч биш
Харин та ингэж ангилсаныхаа дараа алинаасаа эхлэхээ өөрөө шийднэ биз.

2. Анх эхлээд ажлаа сайн хийх хэрэгтэй. Менежерүүдийн ихэнх нь өдрийхөө 30% ыг хэрүүл маргаан хийж, эсвэл асуудал биш зүйлийн учрыг олох гэж зарцуулдаг гэсэн байна. Үүнээс зайлсхийхийн тулд та ямар асуудал гарч ирсэн үйлдэл хийх, ямар үед үйлдэл хийхгүй байхаа мэддэг байх явдал юм. Мөн ямар ч асуудлыг зөв, эвээр шийдэх ёстой юм.

3. Өдөрт хийх ёстой гэсэн зорилтууддаа битгий их цаг зарцуул. Яг хэдий хугацаанд хийх ёстойг нь тодорхойлоод, төлөвлөсөн хугацаандаа л ажиллах хэрэгтэй. Мөн цаг хэмнэх арга бол уулзалтанд зарцуулах цагаа багасгах байдаг.
Тэгвэл бага хугацаанд хэрхэн үр бүтээлтэй уулзалт явуулах вэ?
• Уулзалт эхлэх үед уулзалтын зорилгыг зарлах хэрэгтэй.
• Хэрвээ боложтой бол асуудлыг шийдэх цагийн хязгаарлалт тавих хэрэгтэй.

4. Таны цагийг үр бүтээлтэй байлгах бас нэг арга бол тараах хүмүүст нь таарах ажлыг нь олж өгөх юм. Та ажил ихтэй учир мэдээж утсанд хариулах, мэйл шалгах, бичиг баримт янзлах зэрэг ажлуудыг хийж амжихгүй шүүдээ.

5. Удаашралаас татгалзах хэрэгтэй. Хэрвээ та удаан байвал Time management ямар ч хэрэггүй юм. Удаашрал нь тухайн хүн гаргасан ажлаа хйиж чадах эсэхдээ итгэлгүй байх, ба жагсаалт гаргахаас залхуурах ба мөн ажлаа төлөвлөөгүй байдаг зэргээс болдог юм.
6. Дүгнэлт. Read More......

20060328_product_life_cycle.gif

Та компаныхаа бүтээгдэхүүнийг зөв үед нь , зөв зах зээлдээр гаргаж чаддаг уу? Хэрвээ тийм биш бол танай компанид бүтээгдэхүүний менежмент хэрэгтэй болжээ.

1. Хэрвээ та бүтээгдэхүүний муу менежер болмоор байгаа бол бүтээгдэхүүний хөгжлийн өөрчлөлтийг бүү хэмж гэсэн үг байдаг. харин Сайн бүтээгдэхүүний менежмент хийхийн тулд та хийсэн үйлдэл, өөрчлөлт шинэчлэлтэндээ анхаарлаа хандуулж, аль нь амжилтанд хүрч, аль нь амжилтанд хүрэхгүй байна вэ гэдгийг тооцож үзэх ёстой. Одоогийн зах зээлд, их өрсөлдөгчид гарч ирсэн одоо үед нэг үйлдэл хийгээд үр дүнг нь харах завгүйгээр дараагийн үйлдэлд орно гэдэг бол буруу юм.

2. Менежер хүн бүтээгдэхүүнд өөрчлөлт шинэчлэлт хийхийн тулд дараах зүйлүүдийг хийх ёстой:

1). Энэ өөрчлөлтийн дүнд гарах үр дүнг тодорхойлох ёстой:
• Хэрэглээний нэмэгдсэн байдал
• Хэрэглэгчидээс орж ирэх орлогын өсөлт
• Шинэ хэрэглэгчидийн худалдан авалт
• Хэрэглэгчидийн бүтээгдэхүүний тогтмол хэрэглээний өсөлт
• Хэрэглэгчидийн сэтгэл ханамжийн өсөлт
• Зах ээлд эзлэх байр суурийн өсөлт гэх мэт
2). Өөрчлөлтийнхөө зорилгыг тодорхойлох
3). Гарч буй өөрчлөлтүүдийг хэрхэн хэмжихээ тодорхойлох
4). Өөрчлөлтийг хэмжих ба үнэлэмж өгөх.

3. Гэхдээ дээрхи процессуудыг хүмүүс эсэргүүцэх нь байдаг ба үүндээ дараах хэд хэдэн шалтгаануудыг гаргаж ирдэг.

• Бид энэ бүх шат дамжлага, шинэчлэлтийг хийх гэж маш их хугацаа зарцуулсан. Тэгэж байхад яаж хажуугаар нь түүнд үзүүлэх нөлөө, үр дүн, зорилго, үнэ цэнийг тодорхойлоод суух юм бэ? Хэрвээ бид үнэхээр дээрхи зүйлсийг хийсэн бол бидний хийсэн үйлдлүүдээс хэд нь л хийгдэх байсан гэж хэлдэг байна. Гэтэл яг үнэндээ шинэ давуу тал, шинэ өөрчлөлт хийнэ гэдэг бол компаны зорилго биш. Харин бүтээгдэхүүнээс олох ашиг орлогын нэмэгдэл, өсөлт бол компаны зорилго юм.

• Хэрвээ бид хүссэн үр дүндээ хүрч чадна гэдэгтээ итгэлтэй биш байх юм бол яаж зорилго дэвшүүлээд явах юм бэ? гэж хэлдэг. Та бүтээгдэхүүний өөрчлөлт хийснээр орлогыг 10% аар нэмэгдүүлэх байсан. Гэтэл 5% аар нэмэгдсэн. Гэхдээ л та зорилгодоо хүрч чадсан шүүдээ. Харин дараа тохиолдолд та ямар үйлдэл хийвэл илүү их ашиг орлого олж болохыг мэддэг болно.

• Бидэнд өөрчлөлтөөс гарч байгаа нөлөөг хэмжих арга байхгүй гэж ярьдаг. Мэдээж зарим зүйлүүдийн үр нөлөөг хэмжихэд маш хэцүү байдаг. Гэхдээ ямар ч тохиолдолд үр нөлөөг хэмжих ёстой юм. Ингэж хэмжихгүйгээр таны хийж буй менежмент үйл ажиллагаа тань яг л хий хоосон гэсэн үг. Мөн та үр нөлөө, үр дүнг хэмжиж байна гэдэг бол сүүлд гарах алдаа дутагдлаас эртхэн хамгаалж арга хэмжээ авж чадна гэсэн үг. Яагаад гэвэл та эртхэн хийгээд байгаа үйлдэл тань зөв эсэхийг мэдэж авдаг.

Энэ бүгдээс харахад та хийсэн ажлаа дүгнэж үзэхгүйгээр хийж буй үйдэл тань тус болох эсвэл ус болж байгааг мэдэх аргагүй юм. Өөрчлөлт хийлээ гээд ашиг орлого өснө гэсэн үг биш.Таны хийх зүйл бол бүтээгдэхүүнээс орж ирэх орлогыг нэмэгдүүлэх байгаа шүү дээ. Тэрнээс зүгээр бүтээгдэхүүнд өөрчлөлт хийх биш юм. Read More......

Удирдагч гэдэг хэн бүхний хийдэг ажил биш. Удирдагч хүн маш их хариуцлагатай байж, олон хүмүүст үлгэр дууриал болж байх ёстой байдаг.

200px-3d-team-leadership-arrow-concept-6433.jpgТэгвэл хэрхэн сайн удирдагч болох вэ?
1. Ажилчидадаа хэзээ ч битгий амар бай. Ажилчид тань таныг асуудалд хэрхэн хандах, хэзээ ажилд ирэх, хэзээ явах зэргийг тань мэдэж байх аваас тэдэнд та нэг их хэцүү хүн биш мэт сэтгэгдэл төрүүлдэг. Тиймээс аль болох ажилдаа нэг ижил цагт ирэхээ болих хэрэгтэй. Мөн нэг ижил цагт цайндаа гарах, асуудлыг нэг арга барилаар шийдэх, нэг ижил байдлаар борлуулалтаа явуулах зэргээс татгалзаж, аль болох ажилчидадаа юу бодох болон юу хийхээ бүү мэдэгдэж бай.

2. Хүнийг сайн сонсдог байх ба хүнтэй зөв харилцдаг байх. Та хэн нэгэнд хүсэлт гаргахад за гэж хэлчихээд түүнийгээ биелүүлэхгүй бол та яах вэ? Та ийм зүйлтэй нэг бус удаа учирч байсан байх. Энэ нь тухайн хүний итгэлийг алдаад зогсохгүй идэвхгүй болгодог байна. Тиймээс хүнд хийж чадна гэсэн зүйлээ л хэлж байх хэрэгтэй ба хүний хүсэлтийг ойлгож, тусалж байх нь сайн удирдагч хүний шинж болж байдаг. Хэрвээ ажилчид тань тандээр тохиолдоод буй асуудлаа шийдүүлэхээр ирэхээ больсон бол та удирдагч байхаа больсон гэсэн үг.

3. Эрч хүчтэй байх. Алтны дэргэдэх гууль шарлана гэж үг байдаг. Үүнтэй адил хүмүүс хүртэл эрч хүчтэй хүний хажууд байхаараа адилхан эрч хүчтэй болж хувирдаг байна. Мөн удирдагчид зарим үед ажилчидаа хэцүү даалгавар, ажилдээр ажиллаж байх үед нь урам зориг өгж байх хэрэгтэй байдаг.

4. Ямар ч тохиолдолд том жижиг асуудал гарч ирсэн үед удирдагч хүн тайван байх хэрэгтэй байдаг. Яагаад гэвэл ажилчид асуудал гарч ирсэн үед бүгд л удирдагчаа харж юу хийхийг нь хүлээж суудаг. Тэр үед удирдагч хүн өөрөө яахаа мэдэхгүй болох аваас хэн шийдвэр гаргах юм бэ? Энэ үед та асуудлыг тайвнаар хүлээн авж, гарцыг хайх хэрэгтэй. Харин үүний оронд “ бүх юм баларлаа” гэж орилж буй удирдагчийн доор байгаа хүмүүс байдлыг хэрхэн хүлээн авах нь тодорхой юм.

5. Ажилчидыхаа ажлыг сайн мэдэж байх ёстой. Байгууллага дотор тань байгаа ажилчидын хийж буй ажлын мөн чанар болон хийгдэх ажлын нь талаар мэдэж байх ёстой. Ингэж байж та ажилчидадаа ямар шалгуур тавих ёстой, ба тэдэнд гарч буй асуудлуудыг ойлгоход маш амар байх болно. Мөн хэн нэгэн ажлаасаа гарах эсвэл өвчтэй үед нь та орлон ажиллагч авчрах боллоо гэхэд тухайн хүний ажлыг сайн мэдэхгүй бол хэрхэн тухайн хүнийг сонгож орлуулах юм бэ?

6. Та өөртөө өдөр бүр дараах үгнүүдийг хэлж байх ёстой. Энэ бол БИ БҮГДИЙГ ХИЙЖ ЧАДНА гэсэн 4 үг юм. Удирдагч хүн үргэлж шинэ санаа, шинэ нөхцөл байдал, шинэ боломжуудыг маш хурдан хүлээн авж, түүнд зохицож чаддаг байх хэрэгтэй.

7. Хийсэн болон хийж буй үйлдэлдээ хариуцлага хүлээх ёстой ба тийм чадвартай байх ёстой.

8. Бусдын гаргасан амжилтыг хүлээн зөвшөөрч, тэмдэглэдэг байх.

9. Эрсдэл гаргаж чаддаг байх. Удирдагч хүн одоогийн зах зээлийн нийгэмд эрсдэл гаргаж чаддаг байх ёстой юм.

10. Бусдыг итгэж үнэмшүүлж чаддаг байх ёстой. Бусдад өөрсдийх нь чадварыг нь итгэж үнэмшүүлэх.

11. Сайн удирдагчид өөр өөр хүмүүсийг нэг арга барилаар удирдана гэж бараг байдаггүй. Тэд өөр өөр хүмүүсийг сайнаар хүлээн авж, хүн бүрд таарсан арга барилаар таарах ажлыг нь сайн хийлгүүлж чаддаг.

12. Хүмүүс хүнээр хүндэтгүүлэхийг маш их хүсэж байдаг. Тэгвэл удирдагч хүмүүс ажилчид болон хүмүүсийг маш их хүндэтгэж харьцдаг. Энэ нь хүмүүсийг дагуулах нэг шинж чанар нь байдаг.

13. Сайн удирдагчид хүнд мэдлэгээ дамжуулж, хүмүүст сайн багш болж чаддаг. Мөн удирдагч хүн хүнд итгэж чаддаг байх ёстой.

14. Сайн удирдагч байх гол зүйл бол та өөрийн гэсэн чанга зарчимтай байх ёстой. Зарчимгүй хүн хэзээ ч удирдагч болохгүй гэсэн үг байдаг.

15. Удирдагч хүн шудрага байх ёстой.

16. Удирдагч хүн ажлаа сайн мэдэж, байгууллагыхаа зорилгыг зөв тодорхойлж, түүнийхээ төлөө бүх хүчээ зориулах ёстой.Удирдагч хүнд хамгийн гол зүйл нь хүмүүс. Хүмүүсийг хэрхэн удирдаж, хэрхэн ажлыг нь сайн хийлгүүлэх вэ гэдэг удирдагч хүний гол асуудал болдог. Read More......

Үйлчилгээний байгууллага зохион байгуулахад хамгийн ээдрээтэй байдаг. Олон мянган хэрэглэгчидийн сэтгэлд хүрсэн үйлчилгээг явуулна гэдэг мэдээж сайн үйлчилгээг шаардахаас аргагүй юм.

Тэгвэл ихэнх сайн үйлчилгээтэй, хэрэглэгчидийн сэтгэлд хоногшсон үйлчилгээтэй компаниуд дараах 4 зүйлийг байнга хийж дадсан байдаг ажээ.

1. Хэрэглэгчидтэйгээ шууд харилцах.

Хэрэглэгчидийг татахад менежмент маш чухал үүрэгтэй. Тийм учраас та хэрэглэгчидэдээ байнга менежментийн арга барилуудаас ашиглаж байх ёстой юм. Ингэнэ гэдэг нь бүгдээрээ цугларах, эсвэл дугуй ширээг хэлж байгаа юм биш. Харин хэрэглэгчидтэй сайхан харилцаж, ярилцаж, харилцан санаа бодлоо хуваалцах ёстой юм. Энэ бол ердөө хэцүү биш. Жишээ нь хэрвээ та рестораны менежер бол хэрэглэгчидтэйгээ уулзаж, ямар хоол, ямар үйлчилгээ тухайн хүнд таалагдаж байгаа, ямар зүйл нь тааламжгүй сэтгэгдэл төрүүлсэн эсэх, өөр ямар үйлчилгээг хүсэж байгаа эсэхийг нь асууж болно шүү дээ. Ер нь ямар ч бизнесийн амжилттай ажиллах нь хэрэглэгчтэй харилцах харилцаан дээр нь тогтож байдаг гэж болно. Яагаад гэвэл хэрэглэгчгүй бизнес байхгүй шүү дээ.

2. Хэрэглэгчидэд үзүүлэх үйлчилгээний стандарт тогтоож өгөх ёстой.

Хүн бүр хэрэглэгч байдаг. Тэгвэл та өөрөө тухайн үйлчилгээгээр үйлчлүүлэхдээ ямар зүйлийг хүсэн хүлээдэг вэ? Ийм байдлаар та өөрийгөө холбож өгөх ёстой юм. Ингэж байж та жинхэнэ үйлчилгээг бий болгож чадна. Та ажилчидаа хэрэглэгчидтэй харилцах, ярилцах боломжийг нь гаргаж өгөх ёстой юм. Мөн та өөрөө жинхэнэ, шудрага байж чадах аваас хэрэглэгчид тантай үнэн сэтгэлээсээ харилцах болно гэдгийг санаарай. Ингээд та хэрэглэгчидтэй харилцаж, тэдний хүсэж буй үйлчилгээг мэдсэн бол та хэрэглэгчидэд үзүүлэх үйчлилгээний стандартыг тогтоох ёстой юм. Гэхдээ энэ нь та хэрэглэгчидийн хэлсэн болгоныг заавал үзүүлэх ёстой гэсэн үг биш шүү дээ. Та хамгийн сайнаараа л хичээх ёстой юм. Хамгийн гол нь хэрэглэгчидээ хүндэтгэх хэрэгтэй.

3. Ажилчидад үйлчилгээний стандарт тогтооход оролцох эрх олгох.

Хэрэглэгчид танд юу хүсэж байгаагаа хэлэх болно. Харин тэдгээр зүйлсийг бий болгоход таны ажилчид танд тус болно. Тэгэхээр ажилчид бол маш чухал хүмүүс. Ажилчид байнга хэрэглэгчидтэй ойр ажилладаг. Тэд юуг хийвэл зөв байх, юуг хийвэл буруу байх зэргийг бүгд мэднэ. Таны авч явуулсан арга хэмжээ тань үр нөлөөгөө өгж байгаа эсэхийг тэд л мэднэ. Тэгэхээр тэд шийдвэр гаргах, стандарт тогтооход зайлшгүй оролцох ёстой хүмүүс юм. Компаниуд үүндээр хамгийн их алддаг. Удирдлагууд ажилчид зөвхөн бидний гаргасан шийдвэрийг дагах ёстой мэтээр боддог. Тэгэхээр стандарт тогтоох үйл явцад ажилчидыг эхнээс нь дуусах хүртэл оролцуулах нь зөв юм. Төлөвлөлтийн үйл явц, мэдээлэл цуглуулах үйл явц, шийдвэр гаргах үйл явц бүгдэнд нь .

4. Хэрвээ та удирдах хүн бол хүн бүрт хэрэглэгчидэд үзүүлэх нөлөө хамгийн чухал, хамгийн тэргүүний гэдгийг нь ойлгуулах ёстой.

Та үйлдэл, хэлж буй үгээрээ энэ бүгдийг ойлгуулж тунхаглаж байх ёстой. Ер нь энэ 4 зүйл яг дарааллаараа байх нь элбэг боловч, хэрвээ таны хийж буй зүйл урт хугацааны зорилт, зорилго бол та 4 р зүйлээс ажиллаж эхлэх ёстой. Яагаад вэ гэвэл удирдах хүн таны гаргасан заавар тушаал бүх үйл явцаар дамжин явдаг.

Эцэст нь гэж хэлэхэд та өөрөө хэрэглэгч. Та үйлчилгээ авахдаа юу хүсдэг вэ? Ямар байгаасай гэж хүсдэг вэ? Тэгвэл тэр зүйлийг хүмүүс бас хүсдэг . Read More......

-Өнөөгийн улс төр, эдийн засгийн байдал зах зээлийн эдийн засагчийн нүдэнд хэрхэн харагдаж байна?
-Дэлхийн санхүү, эдийн засаг, хөрш орнууд хямралын ирмэг дээр байна. Монгол яах вэ гэдэг асуулт гарна. Эдийн засгийн асуудлаар арваннэг­дүгээр сарын 15-нд дэлхийн 20 том орон уулзалт хийх гэж байна. Ха­рин бид дэлхийгээс тасарсан мэт эдийн засагтаа анхаа­рахгүй байна. Бид нөгөө л төсөв, Засгийн газрын үнд­сэн чиглэл, сайдын суудал гэх мэт сайхан зөгнөлөө яриад сууна. Ирж яваа аюу­лыг угтаж ажил хийхгүй бай­гаа нь санаа зовоож байна. Саяхан эрдэмтэд Их наймд зориул­сан зөвлөлгөө гарга­сан. Түү­нийг үзтэл дэлхийн 200-гаад орноос 60 орчим нь хөгжлийн ирээдүйгүй шахам байна. Тэдгээрт нь ямар орнууд орж байна гэхээр Африкийн болон төв Азийн улсууд багтаж бай­на. Энэ орнууд хүнд байгаа бөгөөд цаашид хүндэрнэ гэсэн су­дал­гаа гарлаа.

Энэ орнуудын ирээдүй харанхуй байгаа нь дөрвөн хүчин зүй­лийн нэг нь байхад хангалттай гэж үзсэн. Энэ дөрвөн хүчин зүйл нь нэгдүгээрт байгалийн баял­гаар баян бол, хоёрдугаарт муу хөршүүдтэй далайд гарц­гүй бол, гуравдугаарт эдийн засгийн бодлого байхгүй, за­саглалаа хийж чадахгүй бол, дөрөвдүгээрт улс төрийнх нь зөрчил тэмцэл хурцдаад, тэмцэлд хүрсэн бол хөгжих­гүй гэсэн байна. Энэ нөхцө­лүүдийн нэг байхад хөг­жихгүй гэж байна. Би харин хүмүүст энэ нөхцөлөөс хэд Монголд байна вэ гэж асуу­маар байна. Асуудлыг томоор харж чадах­гүй байгаа тул аар саар жижиг юмаар хөөцөлдөж байна. Одоо бол шууд том хямрал болно. Хямрал бан­куу­даас эхэлнэ. Төсөв өөрийн ачаал­лыг даахгүй. Яагаад ийм бай­далд орчихов гэдэгт бие биеэ буруутгах шаардлага байх­гүй. Өнгөрсөн хугацааны үйл ажиллагаагаа зөв дүгнэх хэ­рэгтэй. Харам­салтай нь дүн шинжилгээ хийгдэхгүй байна. Нэлээд эртнээс банкууд зээлээ өгө­хөө зогсоосон. Хамгийн гай­гүй гэсэн банкууд саяхнаас зогсоосон. Нийт банкны хад­галамжинд 1.9 триллион төг­рөг байгаа. Энэ мөнгөний сарын хүү нь 30 тэрбум төг­рөг болно. Банкууд зээл өгөх­гүй байна гэдэг чинь ажил­лахгүй гэсэн үг. Энэ нь сар бүр нийт банкинд 30 тэр­бум төгрөгийн ачаа нэмэгдэж байна гэсэн үг. Банк нэлээд зээл тавиад туучихсан бай­гаа. Хямрал бол гарцаагүй. Харин бүгдээрээ ижилхэн хувааж үүрэх үү, хэдхэн хүнд үүрүү­лэх үү гэдэг нь асуудал.

-Хямралаас зайлсхийх арга байна уу?
-Байхгүй. Харин хямра­лын уналтыг яаж зөөлөвчлөх вэ гэдэг асуудал байж болно. Үүний тулд урьдын алдаанаас сургамж авах хэрэгтэй. Гэх­дээ энэ бол боломжгүй. Учир нь жолоон дээр мэдлэггүй, мэдрэмжгүй увайгүй улс­төрчид сууж байна. Одоогийн байдлаар төсвийн алдагдал 290 тэрбум, татварын бие­лэлт байхгүй. Үнийн өсөлт компаниудын ашгийг багас­гаж татвар төлөх чадварыг бууруулж байна. Энэ их ал­дагдал бидний өнөө эрдсийн үнийн өсөлт, 68 хувийн тат­вараар бүрдүүлсэн санг оны сүүлээр залгиж дуусна.

-Арай энэ оны эцэс биш байлгүй дээ.
-Тийм энэ ондоо залги­чихна. Ирэх онд харах юм байхгүй.

-Дэлхийн эдийн зас­гийн хямрал Монголд нүүр­лээд байна уу. Монголын эдийн засгийн жолоод­логогүй байдал хямралыг уриад байна уу.
-Улстөрчид дэлхийн эдийн засаг руу хямралыг түлхэх нь ойлгомжтой. Дэлхийн хямрал нөлөөлөх нь нөлөөлнө. Гэх­дээ үндсэн хямрал бол мон­голчуудын бүтээл. Нэгдү­гээрт Засаг төр эдийн засгийн тодорхой бодлогогүй. Хоёрду­гаарт дэлхийд өссөн эрдсийн үнийн өсөл­төөс Мон­гол Улс 68 хувийн татвар мэтээр тэрбум ам.доллар олчихсон байгаа. Түүндээ зөв менеж­мент хийж чадаа­гүй­гээс уул уурхайгаас бусад сал­барыг унагаж байна.

-Их мөнгөтэй болох нь буруу биш биз дээ?
-Юу нь буруу байх вэ. Харамсалтай нь манай улс­төрчид энэ мөнгөнд хөөрөөд Дэлхийн банк, Азийн хөгжлийн банк мэтийн олон улсын сан­хүүгийн байгууллагуудын үгийг сонсохоо больчихсон.

-Харин ч тэдний үгээр яваад ядуураад байна гэж хүмүүс ойлгодог.
-Тийм биш. Азийн хөгж­лийн банк өнгөрсөн хугацаанд Монголд явуулах үйл ажилла­гаагаа багасгаж эхэлсэн. Энэ нь нэгдүгээрт манайхан тэд­ний үгийг сонсохоо больсон. Хоёрдугаарт тэднийг хүссэн, урьсан дэл­хийн олон орон бий. Жишээл­бэл Пакистан, Афганистан гээд. Валютын сан ч мөн адил. Түрхэн зуу­рын мөнгөний бараа хараад хөөрч, сагсуу­раад л монгол­чууд ийм бай­далд орчихлоо.

-Бид яах ёстой байсан юм бэ?
-Бусад орны туршлагаас харж байхад дэлхийн зах зээлийн үнийн өсөлтөөс ол­сон мөнгөндөө менежмент хийдэг юм байна. Манайх харин барилгад хийчихэж байгаа байхгүй юу. Манайд саяхан барилгын салбарт томоохон тэсрэлт боллоо шүү дээ. Түүнээс болоод барил­гын үнэ нэмэгдсэн. Тэгээд нэмэгдсэн үнэ дээр банкууд санхүүжилт хийсэн. Гэтэл үнэ хэрэг дээрээ ба­рилгын их бүтээн байгуулалт хөдөлмө­рөөр бий болоогүй учраас эрдсийн түүхий эдийн үнэ унангуут бүгд нурж байгаа байхгүй юу. Монголд анх удаа ийм их мөнгө хуримтлагдсан учраас тэр их мөнгийг удир­дах туршлага байдаггүй аж. Бусад оронд удирддаг юм байна. Энэ нь бид дэл­хийн эдийн засгаас бус өөрс­дийн юм үзээгүй, ойворгон зангаас болж хямралд орж байгааг баталж байна.

-Хямралын оргил хэзээ мэдрэгдэх бол?
-Би бол цаад хугацааг ирэх оны эхний улирлын сүүл гэж бодож байна.

-Одоо ямар арга хэмжээ авах хэрэгтэй вэ?
-Хямрал гарцаагүй. Унал­тыг зөөлрүүлэх арга хэмжээ авах шаардлагатай. Харам­салтай нь үүн дээр анхаарал хандуулахгүй байна. Болох гээд байгаа хямралын тухай ойлголт эрх баригчдад алга.

-Эдийн засагч, Ерөнхий сайд байсан хүний хувьд яах ёстойг монголчуудад нуулгүй хэлээч...
-Хэлж болно л доо. Хэн нэг нь (эрх баригч) сонсоно гэ­дэгт эргэлзэж байна. Гэхдээ яахав санаагаа хэлье. Миний Ерөнхий сайд байхдаа авч хэрэгжүүлж байсан арга хэм­жээг хэрэгжүүлэх шаардла­гатай. Яг тийм арга хэмжээг америкчууд хэрэгжүүлж бай­на. Энийг "бэлаут" гэж нэр­лээд байгаа юм. Энэ нь банк мөнгө байхгүй болоод цусны эргэлтгүй болчихож байгаа үед мөнгө босгож мөнгөний эргэлт хийхийг хэлж байгаа юм. Бид тэр үед Азийн хөгж­лийн бан­кинд хандаад өөрс­дийн мөн­гийг нийлүүлээд банкны мөн­гөний эргэлтийг хийж байсан. 60-аад мил­лиард төгрөг байсан шиг са­наж байна. Тэгж л эдийн зас­гаа сэргээсэн байхгүй юу. Харин өнөөдөр эдийн засгаа сэргээн аврахын тулд нэг триллион 500 сая ам.доллар хэрэгтэй. Үүнийг эрх бариг­чид бодож байна уу, үгүй юү. Бодсон ч, тийм их мөнгө байна уу, үгүй юу.

-Тэр үед та улсын бан­кин дээр хийж байсан. Одоо хувийн банкин дээр хийж болох уу?
-Болно. Америкчууд хийж байна. Хамгийн гол нь бидэнд мөнгө байхгүй. Харин валю­тын сан тусламж хэрэгтэй хэнд ч туслахад бэлэн байгаа. Гэтэл хамгийн тү­рүүнд Па­кис­тан очоод гуй­чихсан. Мон­гол таг чиг суу­гаад байна. Тэр бүү хэл сая­хан улс орнуудын Сангийн сайд нар Валютын сан дээр уулзсан. Монгол очоогүй.

-Эрх баригчдад толгой, мөнгө хоёулаа алга. Одоо ямар арга байна?
-Би чих тавьж л байна. Хүмүүсийн хадгаламж батал­гаатай гэсэн хууль гаргах тухай яригдаж байна.

-Байхгүй мөнгийг хуу­лиар баталгаажуулж болох уу. Бүр дордохгүй юу?
-Би зүгээр дуулснаа л ярьж байна. Тэрнээс өөр бодож байгаа юм байхгүй л болов уу.

-Ерөнхий сайд маргааш танаас зөвлөмж хүсвэл...
-Чадах чинээгээрээ зүт­гэнэ.

-Та Ерөнхий сайдад мар­гааш хямрал гүнзгийрэх гэж бай­гааг сануулсан уу?
-Үгүй. Би сонгуулиас хойш уулзаагүй.

-Иргэнд бүрт 1.500.000 төгрөг өгөх боломж бий юу?
-Ямар ч боломж байхгүй.

-Яагаад. Их мөнгө биш шүү дээ.
-Мөнгөний үнэ цэнэ хий­сэн бүтээснээр хэмжигдэнэ. Сая 500 мянган төгрөгөө өгөөд барааныхаа үнийг бас сая 500 болгочиход амархан. Тэгж өөрсдийгөө хуурч болно. Өнөө­гийнхөө амьдралын түв­шинг нэмэгдүү­лэх зорилгоор сая 500-г өгөх боломж байхгүй. Би сонгуу­лийн өмнө ч хэлж байсан. Одоо тэрэнд хууртах хэрэггүй. Ам­лагч нар ч үүнээс болж цаг алдах хэрэггүй.

-Нөгөө эрдэнэсийн тол­го­дыг ашиглаад ч болохгүй гэж үү.
-Тэр тухай ойрын таван жил ярих хэрэггүй гэж бодож байна.

-Барьцаалах арга байх­гүй юу?
-Социализмын үед Оро­соос ярьж байгаад авдаг арга байсан. Орчин үед байхгүй. Дэлхийн эдийн засгийг мэдэх­гүй хүн тэгж сэтгэнэ. Яг эдийн засгийн энэ хямрал улс төрийн хямра­лыг бий болгодог байхгүй юу.

-Долдугаар сарын 1-нийг хэлж байна уу?
-Тийм. Тэр явдал бол улс төрийн хямралын илэрхийлэл. Эхлээд тайван жагсаал цуг­лаан байсан. Тэрийг эмх замбараа­гүй байдалд хүртэл нь даамж­руулсан хүмүүс эрх баригчид. Сонгуульд оролцсон том на­мууд гэж хэлж болно. Нэг нь тоглох гээд нэг нь тоглуулах гэж байгаад хяналтаа алдчих­сан. Тийм учраас бу­руут­нууд нь улстөрчид. Түү­нээс тэнд саваагүйтэж яваа хүүхдүүдийг шийтгэх нь буруу. Тэд итгэл үнэмшлээрээ бус, сэтгэлийн хөдлөлөөр үйл яв­далд оролц­сон. Залуусыг шийт­­гэж байгаа ажиллагаа буруу хандлага. Шийтгэлээ гэхэд нэн яаралтай өршөөл үзүүлэх хэрэгтэй.

-Өршөөнө гэдэг чинь...
-Зүгээр. Хуулийн хэллэ­гээр нь явах хэрэгтэй. Энэ үйл явдал Монголд анх удаа болж байгаа улс төрийн хүчирхий­л­лийн элемент орсон үйл явдал. Эхэл­сэн зам цааш үргэлжилдэг. Өөрөөр хэлбэл цаашид олон хүчирхийлэл гарах магадлал өндөр болж байна. Энэ нөхцөлийг бүрдүүлж өгч байгаа хүчин зүйл нь эдийн засгийн хямрал. Хям­ра­лаа хянаж чадахгүй байж улс тө­рийн хүчирхийлэл бүрийг цэ­рэг, цагдаагийн хүчээр шийдэж болохгүй. Тийм учраас алх­маа зөв хийх хэрэгтэй. Энэ үйл явдалд оролцсон хүмүүст эрүүгийн хариуцлага тооцож болохгүй гэж бодож байна. Тэр тусмаа тэнд оролцсон цагдаа­гийн ажилтанд бүр болохгүй. Америк цэргүүд тушаалаар үүрэг гүйцэтгэж яваад энгийн иргэн хороочихдог. Гэвч эрүү­гийн хариуцлага биш захиргаа­ны хариуцлага хүлээдэг.

-Тушаалгүйгээр дураар авирласан байвал...
-Өгсөн байх ёстой. Тушаал нь эмх замбараагүй байдлыг таслан зогсоо гэж өгөгдсөн байх ёстой. Ерөнхийдөө цагдаа энэ байдлыг таслан зогсоосон уу. Зогсоосон. Үргэлжлээгүй биз дээ. Харин онц байдал тогтоох хэмжээнд хүртэл даамжруул­сан этгээд нь эрх баригчид байхгүй юу.

-Иргэд бүү хэл хүүхэд ял авч байна.
-Бүр болохгүй. Намайг Шадар сайд байхад Их Монгол Улсын 800 жилийн ойгоор Өр­шөөлийн хуульд хамрагдаж чадаагүй зургаан хүүхэд хо­риг­­дож байсан. Би Ерөнхий­лөгчид санал тавьж тэднийг өршөөс­нөөр Монгол Улс нэг ч хоригдол хүүхэдгүй орон болж байсан. Харин өнөөдөр улс төрийн сэдлээр хүүхэд шоронд хийж байгааг бүр их эсэргүүцэх хэрэгтэй.

-Гарах гарц байна уу. Нэг нь яллаад нөгөө нь өршөө­дөг зугаа шиг юм болчих­лоо.
-Нэгэнт хууль ийм боло­хоор хуулийнхан хийдэг ажлаа хийг. Хууль буруу байж болно. Хуулийнхан ч буруу ажиллаж байж болно. Энэ бүхнийг өөр­чилж байж асуудлыг цэгцэлнэ гэвэл хэцүүднэ. Тийм учраас хамгийн богино зам болох Өршөөлийн хуулиа цаг алдал­гүй гаргах нь зөв гэж бодож байна. Өршөөх нь гэмт хэргийг өөгшүүлсэн хэрэг биш улс төрийн хариуцлага хүлээлгэж болохгүй л гэсэн үг.

-Эвслийн Засгийн газ­рыг эсэргүүцэгчид бий. Та ч бас энэ удаагийнх шиг хамтар­сан Засгийн газар байгуулж бай­сан.
-Би монголчуудын ху­ваагд­­лыг эсэргүүцдэг. Тэр утгаараа хамтарсан Засгийн газрыг хэлбэрийн хувьд дэмж­дэг. Ганцхан яахын тулд хам­тарч байгаа юм гэдэг нь чухал. Манай Засгийн газар хүүхдийн мөнгийг олгосон. Энэ бол олон хүний хүч, хөдөлмөр. Намууд сонгуульд засгийн эрхийг авах гэж сонгуульд ордог биз дээ. Тийм учраас ялагдсан ч Зас­гийн газарт орох боломж олдож байгаа бол орох хэрэгтэй. Энэ Засгийн газар ирж яваа эдийн засгийн уналтыг зөөллөж чад­вал хамтарсны үр дүн гарна.

-Макро эдийн засгийн өсөлт гээд гоё тоонуудыг эрх баригчид харуулж байна. Тэрнээс нь надад наалдаад байгаа юм мэдэгдэхгүй юм.
-Эдийн засгийн хувьд өн­гөрсөн жилүүдээс өсч байгаа. Мөн амьжиргааны түвшингийн ялгарал их болж байна. Хэдий­гээр бид хөгжиж байгаа боловч хөршүүдээсээ бага хурдтай хөгжиж байна. Энэ бол ухралт гэсэн үг.

-Таны ярианаас УИХ, Зас­гийн газраас хямралаас өөр юм бидэнд наалдахгүй бо­лол­той. Энэ унхиагүй байдал зарим иргэдийг засаглал солих тухай ярихад хүргэж байна.
-Ер нь бол бид төрөө бай­гуулдаг хамгийн үнэтэй замыг сонгосон. Бид төрөө байгуулах нь зайлшгүй. Гэхдээ өөрийн эдийн засгийн таарсан меха­низ­маар сонгох шаардлагатай. 76-г сонгох гэж хэдэн төгрөг гаргав. Орон нутгийн сонгууль түүнээс дутсангүй. Сонгуу­лиуд мөнгийг үрэн таран хийж бай­на. Дараа нь мөнгөө олох гэж төрөө бузарлаж байна. Тэгээд тэр мөнгөө дандаа урагш нь аваа­чиж хүнд өгч байна. Ирэх жил Ерөнхийлөгчийн сонгууль­тай, бас хямрал ирж байна. Бүр дампуу юм болно. Зарим хү­мүүс залхсан, ядарсандаа бус эдийн засгийн мэд­рэм­жээрээ Ерөнхийлөгчийн засаг­лалыг хүсч байж магадгүй. Намайг ингэж ярихаар хүнд (Энхбаярт) зориулж яриад байна гээд яриулахгүй байсан байхгүй юу. Одоо харин меха­низм гэдгийг ойлгож байгаа болов уу. Эдийн засгийн бодлоготой, нэгдэж чаддаг тийм байх ёстой л доо. Өнөөдөр хоёр сая 600 мянган Ерөн­хийлөгчтэй болчихоод хэдэн биентэйгээ зөрж дав­хиад байна.

-Манай орныг зах зээ­лийн эдийн засагт шилжсэн гэдэгт Европын холбоо са­нал нийлдэггүй гэнэ.
-Тэр улс төрийн шалтгаан­тай болов уу гэж би боддог. Хойд, урд хөршүүдийг маань судлаад үзэхэд либерал зах зээлтэй орон гэж үзэхэд хэцүү л дээ. Энэ хүрээнд л нэг тийм юм яваад байгаа болов уу. Хоёр талынх нь улсуудыг зах зээлд ороогүй гэчихээд Монго­лыг дөвийлгөөд байхгүй бай­хаа. Монгол зах зээлийн эдийн засагтай орон мөн. Гэхдээ төрийн оролцоо ихтэй учраас бахархмаар зах зээл биш л дээ. Төрийн оролцоогүй зах зээл гэж байдаггүй. Харин зах зээлээ дэмжих гэж төр зах зээлд оролцдог байхгүй юу. Манайх одоо авлига авах, дарамтлах гэж зах зээлд оролцоод байна.

-Энхсайханы Засгийн газ­раас өнөөгийн Засгийн газар бараг арав дахин их төсөв­тэй.
-Жаахан мөнгөн дээр тан­саглаад сурчихсан байна. Үйлд­вэрлэлээр бус үнийн өсөлтөөр олсон их мөнгө боло­хоор одоо яах вэ гэдэг асуудал тавигдаж байна. Ер нь бол хийсэн бүтээ­сэн хэмжээндээ амьдарсан бол өнөөдөр ийм юм болохгүй л дээ.

-Барьж байгаа ихээхэн хэмжэээний барилгуудын санхүүжилт зогсох болол­той. Төрөөс санхүүжүүлэх бо­ломж байгаа юу?
-Төрд тийм мөнгө байхгүй.

-Мөнгөөр санал хураалт явагдаж байна.
-Сонгогчдод буруу өгөх шаардлага алга. Ядуурал өөрөө тэднийг маргаашийн бодлогод биш өнөө маргаашаа харсан ойр зуурын юманд хууртаж саналаа өгөхөд хүр­гэж байна. Энэ нь нэг хэсэг үргэлж­илнэ. Тиймээс бодлого ярьсан нэр дэвшигч тойргоос шахаг­даж байгаа юм. Энэ ч бас үргэлжилнэ. Ийм учраас би эдийн засгийн бодлоготой бай гэж хэлээд байна.

-Зүүнбаянд нефтийн үйлдвэр...
-Үлгэр, үлгэр. Шийдвэр гаргагч, бизнес эрхлэгчдийн мэдлэгийн түвшин доогуур байна. Энэ нь зөгнөл ярихад хүргээд байна. Нөгөө зөгнөл­дөө өөрсдөө итгээд дараа нь бүгд хууртагдаж байна л даа. Хүсэл эрмэлзлэл байж болно л доо. Зөв мэдээлэлтэй, зөв ойлголт­той байж юм урагш хөдөлнө. Чаддаг, мэддэг юм руугаа орохгүй юм, юм руу үсчээд байхаар юу ч бүтэхгүй байна.

-Нефтийн гуравдагч эх үүсвэрийн тухай ярьж байна.
-Нэгэнт эх үүсвэр нь ганц болохоор худлаа.

-Өөр орнуудаас авч яагаад болохгүй гэж.
-Дахиад нөгөө хоёр ор­ныхоо нутгаар тээвэрлэнэ. Наадах чинь бүр том асуудал болж хувирдаг байхгүй юу.

Монголын эдийн засаг хөрш орнуудаас илүү хөгжих боломж бараг байхгүй дээ. Бид арван хувь хөгжөөд хоёр хөрш маань ганц хувийн хөгжилтэй байвал хөршүүд маань шу­луулж байна гэсэн үг. Үүнийг хөршүүд маань зөвшөөрөхгүй.

-Бид дандаа Орос, Хята­дын эдийн засгаас хараат байна гэсэн үг үү.
-Яг тийм биш. Гэхдээ эдийн засгийн бодлогоо уялдуулах шаардлагатай гэсэн үг. Би Шадар сайд байхдаа Орос, Хятадтай харилцах эдийн зас­гийн харилцааг хариуцдаг бай­сан. Ерөнхий сайд тэр болгонд оролцоод байж чаддаггүй. Харин жирийн сайд бүр өөрийн яам­дын сонирхлыг хамгаалж харьцаад байдаг байхгүй юу. Тийм учраас бүх яамдын со­нир­хлыг хангаж орос, хятад­тай харьцаж эдийн засгийн үйл ажиллагааг явуулдаг байсан. Шадар сайд ад үзээд байх орон биш л дээ.

-Таны үзэж байгаагаар бид Африкийн орнуудын эгнээнд шилжиж байна уу?
-Яагаад тэдний эгнээнд шилжих гэж. Бид чинь тэднээс хориод жилээр хоцрогдож байна. Тэд жараад онд колони байсан. Колониос мултарсан чинь колоничлогч орнууд нийг­мийнх нь өмнө ёс суртахууны хариуцлага хүлээгээд тэдний­гээ хөгжүүлж өгч байна. Дэл­хийн том судалгаанууд дандаа Африкаар хийгдсэн байдаг. Гол хоцрогдсон орнууд Африк, Азиар хийгдсэн байдаг. Харин төв Азиар хийгдсэн судалгаа алга. Өндөр хөгжилтэй орнууд Мон­гол ийм хоцрогдсон орон бай­гаад ямар ч хариуцлага хүлээх­гүй. Оросын оронд Америк байсан бол биднийг сэгийтэл татаад гаргаад ирнэ. Гэтэл Орос маань өөрөө амар биш байгаа. Тийм учраас өөрс­дийгөө хаана, ямар бай­далд байгаагаа зөв тодорхой­лох хэрэгтэй байна. Read More......

The Law of the Name

Урт хугацааны хувьд брэнд гэдэг нь гани нэрнээс өөр зуйл биш юм.

Брэндчилэх явцад гаргах хамгийн чухал шийдвэр бол нэрний сонголт юм. Яагаад гэвэл урт хугацааны хувьд брэнд гэдэг нь нэрнээс өөр зүйл биш.

Брэндийг богино хугацааны хувьд амжилтанд хүргэх зүйлс урт хугацааны хувьд амжилтанд хүргэх зүйлсээс ялгаатай. Богино хугацааны хувьд брэндийг амжилтанд хүргэхэд онцгой, давтагдашгүй шинэ санаа чухал үүрэг гүйцэтгэдэг. Тухайн брэнд нь цоо шинэ нэр гөрлийн бүтээгдэхүүн бий болгон салбартаа анхдагч байх ёстой. Өөрөөр хэлбэр хэрэглэгчийн тархинд нэг үгээр илэрхийлэгдэн үлдэх нь маш чухал байдаг. Харин урт хугацааны хувьд тэр цоо шин з санаа замхран одож танай болон өрсөлдөгч брэндийн inp л хоцорч үлдэнэ.

Xerox бол анхны цаасан хувилагч машин. Компани цоо шинэ санаа гаргаснаар хүчтэй брэнд бий болгож чадсан. Гэтэл одоо бүх хувилагч машин ижил технологи ашиглах болсноор бүтээгдэхүүн бус зөвхөн нэрс л ялгагддаг болов. Хүмүүс нэрийг яаж хүлээж авч байгаад л гол ялгаа оршино. Анхан Xerox 914 загварын хувилагч машиныг зарах хялбар байлаа. Хийх зүйл нь ердөө Xerox 914-ийн бусад хувилах машинаас ялгагдах онцлогийг л харуулах байсан. Xerox илүү цэвэр, илүү нарийн, уншхад дөхөм, цаасыг нугалахгүйгээр хувилж, хэрэглзхэд тун хялбар байв. Өнөөдөр знэ ялгаанууд бүгд алга болсон ч Xerox хувилах тоног төхөөрөмжийн салбарт тэргүүлсэн хэвээр. Үүний нэг шалтгаан нь түүний нэр юм. Xerox-ын нэр нь богино, онцгой бөгөөд өндөр технологийг санагдуулна. 19.5 тэрбум доллараар үнэлэгдэх Xerox корпорацын хамгийн үнэтэй зүйл нь түүний нэр болно.

Зарим маркетерүүд нэрний ач холбогдолыг төдийлөн ойлгодопүй. Тэдний бодлоор хэрэглэгчдийн хувьд чухал болох нь зөвхөн бүтээгдэхүүн болон түүний шинж чанарууд юм. Тийм ч учраас тэд "Xerox ямарч утга илэрхийлдэггүй түүний оронд "Цаасны мастер" гэдэ! нэр утга учиртай бөгөөд бүтээгдэхүүний шинж чанарыг харуулж байна" гэдэ!. Бүүр цаашилбал брэндийн нзрзз өөр бүтээгдэхүүний нзр төрөлд хэрэглэж эхэлдэг. Саяын жишзэнд "Xerox бол хүмүүст танил inp биш, огт сонсогдоогүй зүйл тиймззс бид 1906 онд байгуулагдсан компанийхаа нэр хүндийг ашиглаж "Haloid Цаасны Мастер" гэж нзрл звзл яасан юм бэ" гэдэг. Танд одоо "Мэдээж би юу гэж энэ алдааг гаргахав, юу боллоо гэж 914-ийн хүчин чадалтай хувилагч машинд "Haloid Цаасны Мастер" гэж нэр өгөх вэ?" гзж бодогдож магад гэтэл цагаа тулахаар ийм алдаа гаргах маш амархан. Бидэнтзй ажиллаж байсан ихэнх компаниуд давтагдашгүй, онцгой нзр олохын оронд олон нзр төрлийн бүтээгдэхүүнд ашиглаж болохуйц нийтлэг нзр сонгож байсан.

Өнөө үед бизнесийн ертөнц илүү сайн, онцгой бүтээгдэхүүн, үйлчилгзэг бий болгох "Брэндчид" болон зөвхөн бүтээгдэхүүний онцлог шинж чанарыг чухалчилах "Бараачид" гэсэн хоёр бүлзгт хуваагдаад байна. Бараачид "Бүтээгдэхүүн сайн биш бол хэчнээн нэр хүндтэй брэнд байсан ч хүмүүсийн анхааралыг татаж чадахгүй" гэж үздэг. Гэтэл Xerox, Canon хоёрын аль нь илүү болохыг хариулж чадах хэр их хэрэглэгч байгаа вэ? Ricoh, Sharp хоёрыг чухам юугаар нь харьцуулах вэ?

Гэтэл үнэн хэрэг дээр өнөө үед бүтээгдзхүүнүүдийг хооронд нь харьцуулахын аргагүй болж зөвхөн брзндийн хүрээпд л харьцуулалт Явагдаж байна. Хаяа харьцуулалт хийгдэж болох боловч энэ нь өдрийн од шиг цөөн байдаг.

Сайн биш бүтээгдэхүүний тухай сэдэв нь бараачдын брэндчидийн зсрэг хэрэглэх гол зэвсэг болсоор иржээ. Энд бид огт брэнд хэрэглэдэггүй стратегийн тухай яриагүй. Ихэнх компанийн албап ёсоор буртгэгдсэн брэнд байдаг. Харии зарим нь бүтээгдэхүүн, үйлчил! з )i з) сайжруулах стратеги баримталдаг тиймээс ч х >р >1л>1 чдпии хуш.д здгээр бүтээгдэхүүи, үйлчилгээг тодорхойлох брэнд тийм ч чухал Оайдапүй.

Зүүн Азиин эдийн засагт бараачид ноёрходог. Азийн бараг бүх компани мега брзнд бий болгох стратеги баримталдаг. Тухайлбал: Mitsubishi гзж юу вэ? Mitsubishi нэрийн доор Японы хамгийн том 100 компанийн 16 нь бүтээгдэхүүн, үйлчилгэз борлуулдаг. Автомашинаас эхлээд электроник багаж хзрэгсэл, сансарьш тоног төхөөрөмж хүртэл үйлдвэрлэдэг.

Matsushita гэж юу вэ? Mitsubishi-гийн нэгэн адил Matsushita нэрийн доор Японы хамгийн том 100 компанийн 8 нь бүтзэгдэхүүн, үйлчилгээ борлуулдаг. Цахилгаан болон электрон багаж хзрэгсзл, эд анги, зай, хөргөгч гээд л хийхгүй зүйл үгүй.

Тэгвэл Mitsui гэж юу вэ? Matsushita-гийн нэгэн адил Mitsui нзрийн доор Японы хамгийн том 100 компанийн 8 нь бүтэзгдэхүүн, үйлчилгээ борлуулдаг.

1997 онд хийгдсэн харьцуулсан судалгаагаар АНУ-ын хамгийн том 100 компани 2800 тэрбум ам.долларын борлуулалт хийсэн бол Японы хамгийн том 100 компани мөн үүнтэй ижил хэмжэзний борлуулалт хийжэз. Гэвч АНУ-д компанийн дундаж ашиг борлуулалтын 6.3 хувь байсан бол Японд 1.1 хувь байсан байна.

1.1 хувь нь Японы дундаж үзүүлэлт. Ашигтай ажилладаг компани байдаг ч түүнээс илүү олон тооны компани алдадалтай гэдэг нь ойлгомжтой. Гэтэл олон нэр төрлийн бүтэзгдэхүүнийг нэг брэндийн нэрийн доор гаргах Азийн туршлага нь олон зохиогчийн зүгээс сайшаагдан үлгэр жишээ болон бичигдсэн нь гайхалтай.

Солонгост байдал бүр доор дүр төрхтэй харагдана. 1997 онд Солонгосын хамгийн том 25 компанийн ашиг борлуулалтын дөнгөж 0.8 хувьтай тэнцэж байлаа. Жишээлбэл, Hyundai жипнээс авахуулаад хөлөг онгоц хүртэл үйлдвэрлэх Солонгосын холдинг мйкросхем, холбооны антен, автомашин, тоног төхөөрөмж, хурдан галт тэрэг, барилгын төсөл, шинтэн хий гэх мэт олон салбарт ажилладаг. Hyundai мөнгө олохоос бусад бүх зүйлийг хийдэг.

Ази тэр чигээрээ хэт өргөжсөн брэндээр дүүрэн. Өргөжвөл хүчээ алдана, төвлөрвөл хүчирхэгжинэ зарчимын эсрэгээр явж байна.

Брэнд гэдэг нь зөвхөн маркетингийн сургалт-семинарт яригдах зүйл бишээ. Брэнд гэдэг нь компанийн мөн чанар юм. Компани, бүр цаашилбал улс орны оршин тогтнох эсэх нь брэнд бий болгож чадсан зсэхтэй нягт холбоотой. Зүүн Азид банк санхүүгийн эсвэл улс төрийн асуудал байхгүй зөвхөн брэндийн асуудал л байдаг. Read More......

The Law of the Category

Жинхэнэ лидер бүтээгдэхүүний нэр төрлөө олшруулах бус харин цоо шинэ нэр төрлийн бүтээгдэхүүн бий болгодог.

Төвлөрөх зарчмын дагуу брэнд хүчээ төвлөрүүлэн илүү хүчтэй болдог. Тэгвэл брэндээ "агшааж" зах зээлээ нарийсгаснаар шинэ нэр төрлийг бий болгож болдог байна. Stolichnaya болон Absolut-aac өмнө үнэтэй водканы; Mercedes-Benz-ээс өмнө үнэтэй машины; Domino's Pizza-aac өмнө пиццааг гэрт хүргэх үйлчилгээний зах зээл огт байгаагүй.

Брэндчилэх бол одоо байгаа зах зээлийн аль болох их хувийг эзлэх явдал гэдэг ташаа ойлголт юм. Интернэтээр бизнесээ өргөжүүлэх хэрэгтэй гэж ойлгон бүтээгдэхүүний нэр төрлөө олшруулж эхэлдэг. Гэтэл үнэн хэрэг дээрээ брэндчилэх нь зах зээлд эзлэх хувийг нэмэгдүүлэхтэй огтхон ч хамаагүй юм.

Брэндчилэхийн утга учир нь шинэ нэр төрлийн бүтээгдэхүүн бий болгоход оршдог. Шинэ нэр төрөлд анхных болж чадсанаар өсөж буй шинэ зах зээлд лидер болох боломж бий гэдгийг мартаж болохгүй. Цоо шинэ зүйлийг бүтээн брэндээ тунхаглахын тулд дараах зүйлсийг хийх шаардлагатай. Үүнд:

· Брэндзэ анхных, цорын ганц, жинхэнэ, тзргүүн болохыг илэрхийлэх, энэ үгнүүдийн аль нэгийг байнга хэрэглэх;

· Бүтээгдэхүүний шинэ нэр төрлийг бий болгох.

Шинэ нэр төрөл бий болгохгүйгээр брэнд хөгжүүлэх амархан боловч үр дүн нь бага. Apple компани анх Newton-ыг гаргахдаа шинэ нэр төрлийн тухай огтхон ч дурьдаагүй юм. Бүтээгдэхүүнээ зах зээлд гаргахдаа ердөө "хувийн дижитал туслах" гэж нэрлэв. Компьютер, дижитал утас, дижитал аппарат бүгд л хүний дижитал туслахууд. Apple-ын алдаа бүтээгдэхүүнээ зах зээлд байгаа бусад дижитал туслахуудаас ялгаруулж чадаагүйд оршино. Тэгээд дараа нь "Энэ юу вэ?" гэсэн реклам явуулж алдаагаа улам лавшруулав. Асуултыг асуухаас өмнө хзрэглэгчдэд хариултыг өгөх нь зүйтэй байсан болов уу?

Үнэн хэрэг дээрээ хүмүүс шинэ брэндийн нэрийг бус харин түүний шинэ төрлийн бүтээгдэхүүнийг сонирхдог. "Domino's" гэсэн нзрнээс илүү захиалсан пиццаг 30 минутанд амжиж ирэх эсэхийг л сонирхдог. Callaway-ыг биш гольфын том цохиур амжилтанд хэр нөлөөлөхийг, Prince-ийг биш харин арай том хэмжээний теннисны ракет сайн эсэхийг л анхаардаг. Бүтээгдэхүүний цоо шинэ нэр төрлийг бий болгон давшингуйгаар нэвтрүүлэх нь хүчтэй брэндийг бий болгож зах зээлийг өргөтгөнө.

EatZi's энэ зарчмын дагуу рестораны салбарт шинийг санаачлав. Салбар тус бүрийнх нь жилийн орлого 14 сая долларт хүрдэг (Дэлхийн хамгийн өндөр орлоготой ресторан болох Нью- Йорк хотын Централ паркийн Tavern on the Green 20 сая долларын орлоготой байдаг). Хэдхэн салбартай EatZi's рестораны салбарт итгэмээргүй амжилт олж чадсан нь энгийн бөгөөд хялбар санаан дээр л тулгуурлан хөгжсөнд оршино. Өнгөрсөн жил америкчүүд 207 тзрбум долларыг ресторанд хооллохдоо зарцуулсан гэсэн баримтаас үзэхэд анхаарал татахуйц том бизнесийн салбар юм. Энэ мөнгөний 51 хувийг гаднаас захиалга эсвэл гзрт хүргэх үйлчилгээ эзэлж байна. EatZi's рестораны бизнест хүргэх үйлчилгээгээр амжилт олсон нь Little Caesars-ын пиццаны салбарт амжилт олсонтой зарчмын хувьд ижил.

Пицца ч бай хоол ч бай зорилтот зах зээлээ нарийсгах замаар брэнд бүтээж болно. Үүний дараа брэндийн нэрийг шинэ төрлийн бүтээгдэхүүний нийтлэг нэр болгон брэндээ бус бүтээгдэхүүний нэр төрлөө өргөжүүлэх хэрэгтэй. Пиццаг хүргэх үйлчилгээ ямар давуу талтай вэ? Энэ нь пиццаг хамгийн хямд борлуулах арга юм. Үйлчлэгч, кассчин гэх мэт зардал гаргахгүйгээр өрсөлдөгчөөсөө хамаагүй хямд үнэ санал болгох боломж нээгдэнэ. "Pizza Pizza" уриан дoop нэг пиццаны үнээр хоёрыг санал болгов.

EatZi's брэндээ бус бүтээгдэхүүнээ өөрөөр хэлбэл "Хоолны дэлгүүрээ" өргөжүүлэхийн үүднээс гэрт хоол хүргзлтийн давуу талыг одоог хүртэл бусдад ойлгуулах амар биш ажилтай. Гэхдзз анхных болохоор хүмүүсийн сонирхолыг татах боломж бий. Гэтэл цаг хугацаа өнгөрч өрсөлдөгч нар гарч ирэхэд байдал яах вэ? Ихэнхи компани шинэ нэр төрлийн бүтээгдэхүүн гаргах гэж яарна. Тзд бүтээгдэхүүнээ зax зээлд бататгах биш харин нэр төрлөө олшруулж алддаг. Хамгийн гол нь бялууны нэг зүсмийг биш харин бялуугаа бүтнээр нь томруулах хэрэгтэй гэдгийг ойлгодоггүй. Өрсөлдөгч гарч ирэн зах зээлд эзлэх хувиа 100-аас 90, 80, 70 хүртэл алдах тэр үед компанийн удирдлага зах зээлд эзлэх хувиа буцааж авах гэж тэмцэн шинэ нэр төрлийн бүтээгдэхүүн гаргадаг. Гэтэл ямар ч лидер зах ззэлд 50-аас илүү хувийг эзэлж чаддаггүй. Байнга өрсөлдөгч гарч ирэх бөгөөд, нэг л мэдэхэд маш олон болдог. Брэндтэй нь бус харин бусад нэр төрлийн бүтээгдэхүүнтэй өрсөлдөх нь илүү чухал юм.

Салбартаа тэргүүлэгч Greyhound (хот хоорондын тзэврийн компани) "Жолоогоо бидэнд даатга, автобусанд суугаад яв" гэж уриалсантай нэгэн адил EatZi's "Хоол хийхийг бидзнд даатга манайхаас хоолоо ав" гэсэн уриатай гэж хэлж болно.

EatZi's ч бай ямар нэг салбарын тэргүүлэгчийн хувьд өрсөлдөгчөөс илүү туслагч үгүй. Өрсөлдөгчтэй байснаар лидерийн зax зээл дэх хувь буурах ч хэрэглэгчдийн анхаарлыг илүү татаж чаддаггийг мартаж болохгүй. Polaroid-ын хамгийн том алдааны нэг нь Kodak-ийг поларойд буюу экспресс фото зургийн зах зээлээс хөөж гаргасанд оршино. Магадгүй хэдэн сая доллар хожсон байх гэхдээ "бялуу"-г томруулж чадах өрсөлдөгчөө алдсан (Coca-Cola, Pepsi нарын "Рекламын дайн" аль аль талдаа ашигтай юм. Учир нь хэвлэл телевизийн анхаарлыг татан хэрэглэгчдийн ундаа уух сонирхолыг өдөөдөг).

Олон жилийн өмнө хүүхдийн шампунийн лидер брэнд Johnson&Johnson зах зээлээ өргөтгөх үүднээс бүтээгдэхүүнээ дан ганц хүүхдүүд бус мөн томчуудад хэрэглүүлэх зар сурталчилгаагаа эхлэв: "Та өдөр бүр үсэз угаадаг, таньд зөөлөн шампунь хэрэгтэй. Хүүхдийн шампунээс зөөлөн шампунь байна гэж үү?". Маш ухаалаг арга байгаа биз. Үүний үр дүнд Johnson&Johnson хүүхдийн шампунийг томчууд өргөнөөр хэрэглэж борлуулалт нь нэмэгдэв. Магадгүй өөртэй нь нэгэн адил хүүхдийн шампунийг томчуудад санал болгох өрсөлдөгчтэй байсан бол илүү их борлуулалтанд хүрэх байсан. Гэтэл тийм өрсөлдөгч харамсалтай нь байсангүй. Лидер нь брэндээ бус харин зах зээлээ өргөтгөх ёстой гэдгийг санаарай. Read More......

Японы долоо хоног тутмын “Шюүкан гэндай” сэтгүүл мэргэжлийн сүмод даваа наймаалцах явдал газар авсан хэмээн нэг бус удаа нийтлэл гаргасныг “ТЦ” өмнө нь мэдээлж байсан. Тус сэтгүүлийн нийтлэлтэй холбогдуулан Японы сүмогийн холбоо нэр нь дурдагдсан 32 хүнээс байцаалт аван найраа байхгүй гэсэн дүгнэлтэд хүрсэн учир сэтгүүлийн газрыг хуулийн байгууллагад шилжүүлсэн юм.
Дээрх сэтгүүлийн газрыг,

1.Ёкозүна Асашёорюү 2006 оны Кюүшюү, 2007 оны Хацү башёд барилдааныхаа ихэнхэд найраа хийж түрүүлсэн гэх 2007 оны нэгдүгээр сарын 22-ны нийтлэл

2.Сүмогийн холбооны тэргүүнээр ажиллаж байсан ёкозүна Китаноүми 1975 оны тавдугаар сарын тэмцээнд түрүүлэхдээ сүүлчийн өдөр озэки Таканоханаг мөнгөөр буулгасан гэх 2007 оны гуравдугаар сарын 10-ны нийтлэл

3.Асашёорюү, Хакүхо нар үгсэн тохиролцож, хэн түрүүлэхээ шийддэг гэх 2007 оны зургадугаар сарын 9-ний нийтлэлтэй холбогдуулан хуулийн байгууллагад шилжүүлжээ.

Токио хотын мөрдөн байцаах газраас сүмочид болон холбооны холбогдох хүмүүсээс байцаалт авсаар өдийг хүрсэн бөгөөд аравдугаар сарын 3-нд дээрх нийтлэлүүдийн гол баатар болсон ёкозүна Асашёорюү байцаалт өглөө.

Энэхүү байцаалтыг Японы өдөр тутмын хэвлэлүүд үг, үсгийн зөрүүгүй буулган хэвлэснийг товчлон хүргэж байна. 50-иад минут үргэлжилсэн байцаалтын туршид ёкозүна Асашёорюү сүмо дахь найрааг үгүйсгэж, өөрөө ийм хэрэгт орооцолдож байгаагүйг баталсан байна.

-Таныг бэлтгэл бага хийж байгаа гэсэн?
-Гэмтэлтэй байгаа болохоор тэр.

-Найраагаар даваа авчихдаг болохоор ингэдэг байж болох юм?
-Эндүүрэл. Та буруу бодож байна. Тийм юм байхгүй.

-Таныг найрааны төлбөрөө кэншёгоор хийдэг гэж байсан. Кэншёгоо яадаг вэ?
-Кэншё авсныхаа дараа өдөр банкинд очиж Монгол руу, гэрийнхэн рүүгээ шилжүүлдэг.

-Нийтлэлд таны 2005 оны орлого 192 сая иен болсон гэж бичсэн байсан, энэ үнэн үү?
-Хэлж мэдэхгүй байна.

-Зөвхөн кэншё нь 83 сая 380 мянган иен болсон гэсэн?
-Нарийн тоо хэлж мэдэхгүй. Тэгээд ч үүнийг хэлэх шаардлага байхгүй.

-Та кэншёны мөнгөний дүнгээ мэддэггүй гэлээ. Энэ чинь сонин дээр гардгийг мэдэх үү?
-Спортын бараг бүх сонин гаргадаг. Би дандаа хардаг. Хэрэв нийлбэр нь хэрэгтэй бол тэндээс харчих. “Шюүкан гэндай”-гаас хийчихдэг юм биш үү (инээв).

-Таны Монгол руу явуулсан шилжүүлгийг хэн хийдэг вэ?
-Би өөрөө хийдэг.

-Та өөрөө банк руу явдаг гэсэн үг үү?
-Тийм.

-Өдөр болгон уу?
-Бараг өдөр бүр.

-Цүкэбито ч юм уу, өөр хэн нэгнээр хийлгэчихэж болдоггүй юм уу?
-Надад хэн нэгнээр туслуулах шаардлага байхгүй. Би өөрөө үүнийг хийж дөнгөнө.

-Бөхчүүд бие биедээ мөнгө өгөх, дамжуулах явдал гардаг уу?
-Үгүй.

-Шагнал, урамшууллын хэлбэрээр ч юм уу?
-Үгүй.

-Найраа (Японоор “яочё” буюу хар үгээр утгачилбал “найман зуун урт” гэсэн хэлц үг бий) гэж юу гэсэн үг вэ?
-Мөнгө аваад ялагдахыг хэлдэг.

-Та энэ үгийг хэзээ анх мэдсэн бэ?
-Нийтлэл гарсны дараа. Менежер маань тайлбарлаж хэлж байсан.

-Үүнээс өмнө?
-Огт сонсч байгаагүй.

-Итаи-сан сүмод найраа байдгийг хэлж, өөрөө хүртэл оролцож байснаа хэлсэн…
-Би тэр үед төрөө ч үгүй байсан.

-Төрөхөөс чинь өмнө найраа байжээ?
-Тэр үеийн агаараар амьсгалж байгаагүй болохоор хэлж мэдэхгүй юм даа.

-Ер нь сүмод найраа байдаг гэж бодож байна уу?
-Байхгүй.

-Сүмогийн холбооны дүрэмд хүч гаргахгүй барилдахыг хориглосон байдаг.
-Би довтолж, дайрч барилддаг болохоор энэ дүрэмд харшлах явдал байхгүй.

-Та сүүлийн найман башёд хоёр түрүүлсэн байна. Жилд 4, 5 удаа түрүүлдэг байснаа гэнэт ингэж унах болсны шалтгаан нь юу вэ?
-Гэмтэлтэй холбоотой.

-“Шюүкан гэндай”-д бичсэнчлэн найраа байсан юм биш үү?
-Тийм зүйл байхгүй.

-Ёкозүна аль талтай билээ?
-Солгой.

-Одоо ямар гэмтэлтэй байна?
-Зүүн тохой гэмтэлтэй. Зөөлөн эдийн гэмтэл болохоор эдгэх нь удаан юм. Хоёр жилийн өмнө Нацү башёд Ваканосатотой барилдаж байгаад бэртсэн. Би өөрөө довтолж барилддаг болохоор энэ гэмтлийн эдгэрлийг удаашруулж байх шиг байна.

-Кёкүтэнзантай ямар холбоотой вэ?
-Японд ирээд адилхан монгол хүн гэдэг утгаар хуурай ах, дүү болсон. Намайг Японд идээшихэд тусалсан. Үүнээс илүү нарийн, ширийн юм байхгүй.

-Кёкүтэнзан хэний туслах байсан бэ?
-Кёкүтэнхогийн цүкэбито хийж байсан.

-Цүкэбито өөрийн дагадаг цолтныхоо барилдаан дуусахаар харьдаг уу?
-Тийм ээ.

-Гэтэл Кёкүтэнзан тантай хамт ордноос гарч явсан тохиолдол байх юм?
-Хамт хооллох гэж дагуулж явсан удаа бий.

-“Шюүкан гэндай”-гий нийтлэлийн дараа цүкэбитог бэлтгэлийн өрөөнд хориглосныг мэдсэн үү?
-Сайн мэдэхгүй

-Энэ журам гарснаас хойш ийм тохиолдол цөөрсөн үү?
-Урьд нь ч нэг их олон байгаагүй байх аа.

-Кёкүтэнзан зодог тайлснаар найраа хийхэд хэцүү болсон уу?
-Тийм зүйл байхгүй.

-Кёкүтэнзан одоо Германд амьдарч байгаа. Та түүнд мөнгө өгсөн үү?
-Зодог тайлах ёслол дээр нь сэтгэлийн бэлэг болгож 50 мянган иен өгсөн. Өөр зүйл байхгүй.

-Одоо та нар холбоотой байдаг уу?
-Үгүй.

-Та хоёр хэдэн удаа хамт хооллосон бэ?
-Мэдэхгүй.

-2006 онд Монгол Улсын Ерөнхий сайд Японд айлчилсныг санаж байна уу?
-Тийм ээ.

-Тэр айлчлалын үеийн башёгийн сүүлийн өдрийг санаж байна уу?
-Сайн санахгүй байна.

-Та Точиазүмад ялагдаж 13 даваа хоёр унаатай болсон…
-Тодорхой санахгүй байна.

-Тэгвэл Хакүхогийн амжилтын талаар санаж байна уу?
-Үгүй ээ.

-Хакүхо Кайод ялагдаад бас 13-2 болсон.
-Аан, нэмэлт барилдаан болсон, тийм тийм.

-Өмнөх башёд 3-6-6 болж, тэр тэмцээнд тавиас дээш хувийн амжилт үзүүлэхгүй бол озэки цолоо алдах байсан Кайо Хакүхог сүүлийн өдөр ялснаар качикоши хийсэн. Хакүхо тэгж ялагдахад та дараа нь бас унасан…
-Ямар ч байсан би тэр башёд түрүүлсэн.

-Таны хувьд өөрөө Точиазүмад унах болоод Хакүхог ялагдуулахын тулд Кёкүтэнзанаар зуучлуулсан уу?
-Үгүй.

-Хакүхо найраа хийхээс дургүйцээд тэр өдөр утсаа салгасанд Кёкүтэнхо уурлаж байсан гэсэн?
-Үгүй, тийм юм болоогүй.

-Сүүлчийн өдөр та Хакүхотой нэмэлт барилдаан хийсэн. Гэтэл бэлтгэлийн өрөөнд та хоёр чангаар ярилцан инээж байсан гэсэн…?
-Нэг дор байсан болохоор л тэр.

-Түрүү байрын төлөө чухал барилдаан хийх гэж байсан мөртлөө юу? Сүмогийн сэтгүүлчдийг бичих юмтай болгоё гээд зориуд сонсгох гэж тэгж чангаар инээж, ярьсан гэсэн…
-Үгүй, тийм яриа болоогүй.

-2006 оны Кюүшюү башёгийн сүүлчийн өдөр та Чиётайкайтай барилдсанаа санаж байна уу?
-Толгойд буухгүй байна. Сануулж өгнө үү?

-Та өргүүлээд тун хэцүү байдалд орсон ч давж түрүүлсэн. Энэ тохирсон барилдаан байсан уу?
-Та сүмо барилдаж үзсэн үү? Ямар нөхцөлд барилдааны хувь заяа яаж ч эргэж болно. Миний хувьд барилдаан бүртээ хүч шавхан үздэг.

-Чиётайкай өөрөө л дэвжээнээс гарчих шиг харагдсан. Бид олон удаа бичлэг үзээд ингэж хэлж байна.
-Тэр барилдаан тэгж харагдсан бол харамсалтай байна.

-Хана сүмо гэж юу вэ?
-Зодог тайлах ёслолд зориулсан барилдаан бил үү?

-Хасагдах тэмцээн биш бил үү?
-Юу билээ.

-Ийм тэмцээнд найраа болдог уу?
-Ер нь найраа байхгүй.

-Та хэзээ ёкозүна боллоо?
-Хэзээ билээ?

-2003 оны Харү башё.
-Нэгдүгээр сар биш бил үү?

-Тэр тэмцээнд та ёкозүнагийн болзол хангаад гуравдугаар сард аварга цолтой анх барилдсан.
-Нээрээ тийм юм байна.

-Харү башёд та ямар амжилт үзүүлснээ санаж байна уу?
-Үгүй.

-Арав ялж тав унасан.
-Тийм бил үү?

-Тэр башёд хэн түрүүлсэн бэ?
-Санахгүй байна.

-Чиётайкай.
-Аан.

-Тэр башёгийн сүүлийн өдөр Кайо 10-4, Чиётайкай 11-3 амжилттай байсан. Тэгэхэд таныг Чиётайкайгаас 3 сая иен авч ялагдсан гэх яриа бий.
-Тийм зүйл болоогүй.

-Сүмогийн дээд цолыг авсан ёкозүна хүн “найраа байхгүй” гэж хэлж байгаа ч хэрэв энэ нь батлагдвал зодог тайлах уу?
-Уучлаарай, ойлгосонгүй, дахиад нэг хэлнэ үү.

-Та ёкозүна цолтой.
-Тийм ээ.

-Энэ бол сүмогийн дээд цол.
-Тийм.

-Та огт найраа хийж байгаагүй гэсэн.
-Тийм.

-Энэ өндөр цолтой хүний хувьд эсрэгээр найраа байдаг нь батлагдвал та сүмог орхих уу?
-Үнэхээр шүүхээс намайг буруутай гэж тогтоовол би сүмо барилдахаа болино.

-Өнөөдөр таны ярьсан бүхэн үнэн үү?
-Тийм ээ.

“Шюүкан гэндай” сэтгүүлийн газрын гол баримт болгож буй зүйл нь 1978-1991 онд барилдаж, комүсүби цол хүртэл дэвшиж байсан Итаигийн яриа юм. Тэрбээр мэргэжлийн сүмогийн барилдааны 75-80 хувь нь урьдчилан тохиролцсон байдаг хэмээсэн бөгөөд өөрөө ч үүнд оролцсоноо хүлээсэн юм. Хэдий түүний зодог тайлснаас хойш олон жил өнгөрсөн ч тийнхүү газар аваад байсан зүйл ор мөргүй алга болохгүй гэж буй аж. Мөн саяхан хар тамхины хэргийн улмаас сүмогоос хөөгдсөн Ваканохо найраа байдаг гэсэн үг цухуйлгасан нь шуугианыг дэврээгээд буй юм.

Байцаагчид нийтлэлийг бичсэн сэтгүүлчээс “Бэлтгэлийн өрөөнд орж сурвалжлага хийсэн тохиолдол бий юу” гэхэд “Үгүй” хэмээн хариулжээ. Үүнээс үзэхэд сонссон дуулсандаа л түшиглэн таамаг төдий юм бичсэн нь цуурхлыг энэ хүртэл дэврэхэд хүргэсэн бололтой.

Ёкозүна Асашёорюүгийн байцаалт өгсний дараа өнгөрөгч башёгийн өмнө албан тушаалаасаа огцорсон Китаноүми мэдүүлэг өгөх хуваарьтай буй аж. Read More......

Заримдаа буруу асуулт тавьснаас болж хамгийн бат бөх харилцаанд ч цав гардаг. Тиймээс бүсгүй та хайртай залуугаасаа чухам юуны тухай асууж болохгүй вэ гэдгийг мэдсэн байхад илүүдэхгүй. Юуны түрүүнд та хайртаасаа,

- Энэ даашинз намайг тарган харагдуулж байна уу?

гэсэн асуултыг асуух огт хэрэггүй. Энэ бол найз залуугаасаа асууж болох хамгийн тэнэг асуулт. Яагаад гэвэл, бүх эрчүүдэд өөртөө итгэлтэй эмэгтэй таалагддаг. Харин энэ асуулт таны өөртөө итгэлгүй байгааг нотолж буй. Иймд энэ асуултыг түүнээс өөр хэн нэгэн, тухайлбал ээж, найз бүсгүй эсвэл стилистээс асуу.

- Чи юуны тухай бодож байна?

Энэ асуултын хамгийн түгээмэл хариулт нь “ Юуны ч тухай биш!”. Үнэхээр ч хүмүүс заримдаа тодорхой нэг зүйлийн тухай биш харин энэ ертөнц дээр байгаа бүх л зүйлийн тухай бодох зуршилтай байдаг. Энэ асуултыг ойр ойрхон тависнаар түүний юу ч үл илэрхийлэх харц эсвэл түүний бодлыг тааж мэдэх хүсэл таныг шаналган зовоохоос өөр тусгүй байх болно.

- Хэрвээ чи миний найз бүсгүйчүүдээс хэн нэгнийг нь үнсэнэ гэвэл хэнийг нь сонгох вэ?

Тэр хэний ч нэрийг нэрлээгүй байлаа гэсэн энэ асуултын хариулт таныг баярлуулна гэж үү. Үнэн хэрэгтээ бол та түүнээс, “ Надад арван сая доллар өгье гэсэн ч би хэнийг ч үнсэхгүй” гэсэн хариултыг л хүлээж байгаа. Гэтэл зарим эрчүүд худал ярих дургүй байдаг юм …

4. Чи бид хоёр хэдэн хүүхэдтэй болох бол?

Хайртай хүн чинь танаас зугуухан зай барихыг та хүсэхгүй биз дээ? Мэдээж үгүй? Тэгвэл, энэ асуултыг мартах хэрэгтэй. Тэр тусмаа танилцаж, дотносоод удаагүй байх үед. Хуримлаж, хамтын амьдрал зохиох тухай яригдаагүй үед энэ асуултыг битгий яаран тавиарай.

5. Хэрвээ би осолд ороод хүнд бэртлээ гэхэд чи шинэ найз бүсгүйтэй болтлоо хэр удаан тэвчих вэ?

Хэрвээ тэр иймд байдалд орлоо гэвэл харин чи хэр удаан хүлээж чадах вэ? Хайр сэтгэлийг урьдчилан тааж хэлэхийн аргагүй төдийгүй ямар ч эр хүн өөрийгөө золгүй нэгнээр төсөөлөх дургүй байдаг.

6. Хэрвээ жинхэнэ “эрчүүдийн” үдэшлэгт байхад чинь яваад очвол чи дургүйцэх үү?

Мэдээж тэр, бухимдана. Та ч тун удахгүй ”нойтон хамуу” гэсэн хоч зүүх байх. Эр хүнд зөвхөн өөрийн гэсэн ажил, ярианы сэдэв гэж бий… Тэгээд ч найз бүсгүйчүүдийн дунд тэр суучихаад хов жив болгонд чинь хошуу дүрээд сууж буйгаар төсөөлөөд үз дээ.

7. Чи энэ бүсгүйг ширтээд байх юм, тэр чамд таалагдаа юу?

Энэ асуулт нь чамайг өөртөө итгэлгүй байгааг дахин нотолж буй. Тэгээд ч энэ огт секси биш. Тэр түүнтэй биш харин тантай хамт байна. Тийм болохоор үл ялиг зүйл дээр хардаж, асуудал босгох хэрэггүй.

8. Надаас өмнө чи хэдэн найз бүсгүйтэй байсан бэ?

Чи үнэхээр энэ асуултын хариултыг мэдмээр байна уу? Энэ танд тийм хэрэгтэй гэж үү? Харин та түүнээс өмнө хэдэн найз залуутай байсан бэ? Өнгөрсөн явдлыг өөрчилж болдоггүй. Тэгээд ч хүн бүрт өөрийн нууцлах зүйл байдаг. Иймд түүнийг таагүй дурсамж руу нь байн байн түлхэх гэхийн хэрэггүй. Дахин хэлэхэд өнөөдрийн амьдралаасаа таашаал авч сур.

9. Чи хэнд нь илүү хайртай вэ? Надад уу эсвэл ээждээ юу?

Эрчүүдийн 99 хувь нь энэ асуултыг шүтээнд нь халдсан, доромжилсон гэж үздэг. Гэтэл үнэн хэрэгтээ, тэд энэ асуултад хэрхэн хариулахаа огт мэддэггүй. Яагаад гэвэл, таныг хайрлах хайр, ээж хүүгийн хайр нь харьцуулах аргагүй өөр ойлголт. Иймд үүнийг хэзээ ч харьцуулж тавьж болохгүй. Тэгэхээр энэ утгагүй асуултыг хайртаасаа хэзээ ч битгий асуугаарай.

10. Чи надад үнэхээр хайртай юу ?

Энэ асуулт нь “ Би чиний хайранд итгэхгүй байна” гэсэн санааг давхар илэрхийлдэг. Харин та үүнийг хэлэхийг хүсэхгүй байгаа биз дээ. Зарим эрчүүд өөрийн мэдрэмжээ үгээр илэрхийлэх дургүй байдаг юм. Тэд үүнийг үйл хөдлөлөөр эсвэл зүгээр л дэргэд тань байж илэрхийлдэг. Энэ хангалттай биш гэж үү. Read More......

2006 onii baidlaar Mongol uls delhiid daraah uzuulelttei baina

Бичсэн огноо 11 цаг 54 минутын өмнө бичсэн Horidoimergen

1: Mongoliin hun amiin too 2,832,224 July 2006 est. 138 dugaart jagsaj baigaa um baina
2: Mongoliin gazar nutgiin hemjee 1,564,116sq km. 27rt jagsdag
3: Undesnii uildverleltiin hemjeegeeree 156rt ordog.GDP $ 5,272,000,000 (2006)
4: GDP - per capita (PPP) 187th Mongolia $ 1,900
5: GDP - real growth rate (%) 57th Mongolia 6.20
6: Telephones - mobile cellular 128th Mongolia 557,200
7: Airports 102th Mongolia 44
8: Railways 80th Mongolia 1,810km (2005)
9: Roadways 79 Mongolia 49,250 km (2002-2003)
10: inflation rate (consumer prices) 187th Mongolia 9.50 (2005)
11: Oil - production 101th Mongolia 549(bbl/day) (2005)
12: Oil - exports 61th Mongolia 515 (bbl/day) (2005)
13: Oil - imports 58th Mongolia (bbl/day) 11,210 (2005)
14: 161th Mongolia $ 1,011,000,000 Imports

NSO bolon Worldbanknaas gargasan zarim neg too barimt
2006 ony etsiin baidlaar Mongol uls
- 2.6 saya huntei boljee.
- 100 emegteid 95 eregtei onogdoj baina.
- Ulaanbaatar hotod 1 kwadrat km nutagt 212 hun
- niit hun amyn 61 huvi ni hotod
- neg oerhod 4 hun nogdoj baina
- dundaj nas 66, eregtei ni 63, emegtei ni 69
- suuliin 1-2 jild toerolt ihsej baina /ug ni buurah handlagatai baisan!/
- eregteichuudiin bas baralt oendor baina /100 emegted 148 eregtei/
- 2006 ond 49 myangan hos ger bul boljee /oemnoh onoosoo 3.2 dahin oesson/
- oenchin huuhdiin too 51 mynga
- oerh tolgoilson emegteichuud 72.2 mynga
- shineer bii bolson ajliin bair 53 myanga /diilenhi ni barilgiin salbart/
- Mongol ulsyn toeriin alband 120 myanga /ted sard dundjaar 120 mynga avdag gej uzvel jild niitdee 173 terbum tugrugnii tsalin avah aj/
- Ulsyn hemjeegeer dundaj tsalin 130 myangan togrog
- Dotoodyn niit buteegdehuun 3.2 trillion togrog /ony uneer, uridchilsan baidlaar/
- 2000 ony zeregtsuuleh uneer 1.4 terbum
- neg hund onogdoh DNB 1.2 saya togrog /oiroltsoogoor 1000 USD/
- DNB boditoor 8.4 huvi oesson /uunii 4.4 negj ni uilchilgeenii salbar,
2.0 HAA, 2.0 uildver/
- DNB-y 79 huviig huviin sektoriinhon buteen baiguulj baina
- Inflation 6 huvi /alban yosniih ni/
- Moengonii niiluulelt 1.5 trillion
- Ariljaany bankuudyn olgoson zeel 1.2 trillion
- Zeeliin huu 24.5% /jiliin togrogoor/, valutiinh ni 15.5%
- Barilga ugsralt zam zasvar 198 terbum
- niit 384 barilga ashiglaltand orov /unii diilenhi ni oron suuts/
- mal aj ahui /HAA/ DNB-ii 20 orchim huviig uildverledeg
- niit ajillagsadyn 40 orchim huvi ni HAA-d
- HAA manai exportyn orlogiin 25 huviig burduuljee
- malchdiin too: 364 mynga
- malyn too: 34.8 saya /15 saya ni yamaa/
- malyn emch: 1838
- aj uildveriin salbar niit 943 terbum /2000 ony uneer/ togrognii bayalag uildverlev
- aj uildveriin salbar niit 2.1 trillion /ony uneer/ - y borluulaltyg
dot., gad. zah zeel deer borluulav. /uunii 74 huvi ni uul uurhain salbar/
- toemor zam: ulsyn niit achaa ergeltiin 95 huviig guitsetgev
- Mongold 141 myangan automashin baina /uunii 94.4 ni suudlyn/
- Ulaanbaatart 79 mayngan automashin baina
- Uuren telephone /mobile/ hereglegchid: 770 myanga
- Export 1.54 trillion USD, import 1.48 trillion USD
- Gad hudaldaany ashig 57 saya USD
- Zooevriin us heregledeg oerhiin too: 296.2 myanga
- Zochid buudalyn too 794
- 408.5 myangan gadaadyn zorchigchid irjee /40 huvi ni hyatad irged, 20 huvi ni oros/
- gadaadyn zorchigchdiin 88 huvi ni 30 hurtelhi honogiin hugatsaagaar irjee
- gadny juulchid: 386 myanga
- suragch, oyutnuudiin too: 710.4 myanga - yeronhii bolovsrolyn surguuliin too: 742
- suragchdiin too: 542.5 myanga
- oyutnii too: 168 myanga /30 huvi ni huviin hevshild/
- toegsogchdiin too: 23.6 myanga /uunii 25 huvi ni ediin zasag,
12 huvi ni bagsh, 6 huvi ni injener/
- Sum hiid 245 /uunii 60 huvi ni budda, 35 huvi christ, 3 huvi musulman/
- eruul mendiin salbart ajillagsad: 34.2 myanga /uunees ih emch /7 myanga/
- neg ih emchid 361 hun onogdoj baina
- emnelgiin orny too: 18.3 myanga
- hamgiin ih oevchildog ovchin: tsusny ergelt bolon amisgalyn
- eruul mendiin salbariin niit zardal: 103 saya togrog
- Mongol ulsyn hemjeend uildverleld zartsuulsan 1 togrog tutmaas 0.83 togrogiin buteegdehuun uildverlesen baina /tatvaraas nuugdah gesnii gajig?/ Read More......