XaPXyH

Тєрийн албан хаагчдаас авах шалгалтын тов гарсан уу?


-Тєрийн албанд анх орох хvмvvсээс авах мэргэшлийн шалгалтыг дєрєвдvгээр сарын сvvлчийн бямба, ням гаригт зохион байгуулахаар товлосон. Ирэх даваа гаригаас (єнєєдрєєс) албан ёсоор зарлана.

-Энэ жилийн шалгалтын журам ємнєхєєс єєрчлєгдсєн болов уу?
-Шалгалтын журмыг шинэчилж ббловсруулсан. Энэ жилийн шалгалтыг ємнєхєєс арай єєрєєр авна. Улаанбаатарт тестийг цаасгvйгээр авах боломжийг судалж байна. Тестийн сангийн хувьд бол нууцлахгvй, харин тэр сангаас гарах хувилбаруудыг санамсаргvй байдлаар компьютер ашиглаж хийх учраас тест задарна гэх зvйл гарахгvй. Бас тестийн зєв хариултыг агуулгаар нь ойлгохоос биш дугаараар нь цээжлэх боломж байхгvй. Ингэхээр шударга болно гэж тооцож байгаа. Хєдєє орон нутагт тестийг тэгж авах техникийн боломж муу юм билээ.

-Тестийн агуулгад ямар нэгэн єєрчлєлт оруулах уу?
-Эдийн засаг, хууль эрх зvй, инженер, техникийн гэж салбараар нь ангилж тест хийхгvй. Салбар салбартаа мэдлэгээ шалгуулаад дээд боловсрол эзэмшсэн хvмvvс энэ шалгалтыг єгдєг учраас мэдлэгийг нь давтан шалгах хэрэггvй шvv дээ. Тєрийн албанд анх орж байгаа хvн мэргэжлийн чиглэлээс vл шалтгаалан нийтлэг юу мэдэх ёстой вэ гэдэг агуулгаар шалгалтыг авна. Vндсэн хууль, Тєрийн албаны тухай хууль гэх мэт тєрийн албатай холбогдолтой, тєрийн албан хаагчийн нэн тэргvvнд судалж, мэдэж байвал зохих хуулиуд, мєн тєрийн бодлогын хєтєлбєрvvд гэх мэт баримт бичгvvдийг уншиж бэлтгэхэд болно. Тєрийн албаны зєвлєлєєс мєн судлах баримт бичгvvдийн жагсаалтыг гаргаж нийтэд мэдээлнэ. Энэ шалгалтын гол ач холбогдол бол тєрийн албанд орох хvмvvсийг тухайн албаны талаар сайн мэдлэг тєсєєлєлтэй болгох, хэн чадвартайг нь шилж сонгож тєрд боловсон хvчний нєєц бvрдvvлэх явдал байгаа юм.

-Шалгалт єгєх хvмvvс бэлдээд эхэлчихсэн байгаа. Тэд юуг голчлон анхаарах талаар зєвлєгєє єгнє vv. Шалгалтад тэнцээгvй хvмvvс ихэвчлэн ямар асуултад хариулж чаддаггvй вэ?
-Дээр хэлсэн тєрийн албаны холбогдолтой хууль, эрх зvйн, тєрийн бодлогын баримт бичгvvдийг сайн судлах хэрэгтэй. Бид шалгалтын агуулгыг урьдчилж мэдэгдэнэ. Ойрын хоёр долоо хоногийн дотор тестийн сангаа бvрдvvлнэ. Тестийн сангаа нууцлахгvй учраас тvvний дагуу бэлдэж болох юм. Хамгийн гол нь тєрийн албанд орох гэж байгаа хvмvvсийг уншиж судлуулах зорилготой, харин унагаж хасах нь шалгалтын зорилго биш. Шалгалт єгєх хvмvvст захиж хэлэхэд хэвлэлээр зарласны дагуу, тэнд заасан баримт бичиг, шаардлагуудыг сайн хангаж, єєрийнхєє талаар vнэн зєв мэдээлэл єгч бvртгvvлэх нь чухал. Хэрэв ямар нэг худал мэдээлэл, хуурамч баримт гаргаж бvртгvvлсэн нь илэрвэл тєрийн албанд ёс суртахууны хувьд тэнцэхгvй хvн байна гэсэн дvгнэлтийг шалгалтын комисс хийх болно. Бас энэ жилийн шалгалтад найруулан бичих чадварыг давхар шалгахаар болж байгаа. Зєв бичиж чадахгvй, хэдэн єгvvлбэр холбож чаддаггvй хvмvvст босго єндєр боллоо гэсэн vг. Дээд боловсролын дипломын голч vнэлгээ, боловсролын болон докторын зэргийг оноожуулж нэмэхээр шийдвэрлэсэн нь бас шинэ зvйл. Энэ бол гадаад, дотоодод мэргэжил, мэдлэгээ дээшлvvлж єєрийгєє хєгжvvлсэн, сурах хєдєлмєртєє харьцангуй хариуцлагатай хандаж амжилтад хvрсэн хvмvvсийг тєрийн албанд татах урамшууллын бодлого л доо.

-Тєрийн албаны зєвлєл агентлагуудын дарга нарыг сонгон шалгаруулж дууссан уу. Одоо ямар газрын сул орон тоонд захиалга ирсэн бэ?
-Засгийн газрын захиалснаар 10 гаруй агентлагийн дарга нарын сонгон шалгаруулалтыг явуулж дуусгаад томилох хvмvvсийг Засгийн газарт санал болгосон. Томилгоо нь ч хийгдэж цэгцэрч байна. Одоо Ерєнхийлєгчийн Тамгын газрын дэд дарга, Эрvvл мэндийн яамны Тєрийн нарийн бичгийн даргын сонгон шалгаруулалт явагдаж байна. Зарим яамны газрын дарга нарын захиалга бий. Тєрийн албаны зєвлєл шалгаруулалтыг бодитой, шударга байдлаар хуульд заасан хамгийн богино хугацаанд явуулж байгаа.

-Энэ албан тушаалд олон хvн єрсєлдєж байна уу?
-Эрvvл мэндийн яамны Тєрийн нарийн бичгийн даргад 10 гаруй хvн бvртгvvлсэн. Сvvлчийн хувилбараар зарим нь болиод долоон хvн єрсєлдєж байна. Ерєнхийлєгчийн Тамгын газрын дэд даргад 10 хvн єрсєлдєж байна.

-ИНЕГ-т шинэ дарга томилохоор байгаа. Энэ албан тушаалд сонгон шалгаруулалт явуулсан уу?
-ИНЕГ-ын даргын сонгон шалгаруулалт дууссан. Vvнд 15 хvн оролцсоноос Даваа гэдэг хvнийг сонгон шалгаруулж Засгийн газарт санал болгоод байгаа.

-Энэ албан тушаалд бvртгvvлсэн хvмvvсээс авах тест задарсан тухай яриа гарсан талаар тайлбар хэлэхгvй юу?
-УИХ-ын Тєрийн байгуулалтын байнгын хорооны гишvvд манай зєвлєлийн ажилтай танилцахаар миний єрєєнд ирээд байхад З.Энхболд гишvvн ийм зvйл ярьж надаас асуусан. Єєр хvнээс ийм санал, гомдол ирvvлээгvй. Тест задарсан байх vндэсгvй. З.Энхболд гишvvн дараа нь хэвлэлд ярилцлага єгєхдєє тест задарсныг нотлох баримтгvй гэсэн байна лээ. Тэгэхлээр энэ нь хоосон хардалт байсан болов уу.

-З.Энхболд гишvvн Тєрийн албаны тухай хуулийг єєрчлєх нь зvйтэй, Тєрийн албаны зєвлєл нэг хvнийг санал болгодог нь буруу гэснээр та хоёр ам зєрсєн тал бий. Энэ ямар учиртай юм бэ?
-Ам зєрєх бол байдаг л зvйл. Зарим хэвлэлээр хэрэлдсэн шахуу юм бичсэн байна билээ. Тийм юм болоогvй. Би Ерєнхийлєгчийн зєвлєх байхдаа ч хуульд тавьсан хоригийг хамгаалах гэж УИХ-ын гишvvдтэй мэтгэлцэх явдал зєндєє л гардаг байсан. Тэглээ гээд хоорондоо муудалцаж, хонзогнодоггvй. Тєрийн байгуулалтын байнгын хорооны гишvvдтэй уулзах vеэр сэтгvvлчдийг гарсны дараа бид цай ууж, ажлаа яриад л тарцгаасан. Харин олон жил ярьж, УИХ-аар арай гэж баталсан хуулиа гишvvд нь єєрєє шvvмжлээд л, хэрэглэж vр дvнг нь vзээгvй байж єєрчилнє, солино гэж хормой шууж давхилдах нь буруу. Баталсан хуулийг нь хэрэгжvvлж байхад хууль хэрэгжvvллээ гэж бухимдах нь бvр ч байж боломгvй явдал. Манай нэртэй хуульч, эрдэмтэн Совд багш хуулийг хэрэгжvvлэх гэж баталдаг болохоос тvvнийг шvvмжлэх гэж баталдаггvй гэж ёстой онож хэлсэн байдаг юм.

-Сонгон шалгаруулалтын vеэр аль агентлаг, газрын даргад хамгийн олон хvн єрсєлдсєн бол?
-ИНЕГ, Ашигт малтмалын газар, Газрын тосны газрын даргад хамгийн олон буюу тус бvрт 10 гаруй хvн єрсєлдсєн.

-Тєрийн албан хаагчдын шалгалтад танил талаараа дамжуулж тэнцдэг, агентлагийн дарга нарын сонгон шалгаруулалтыг ч ийм байдлаар явуулдаг гэх шvvмжлэл бий. Ер нь тест, ярилцлагыг ямар байдлаар авдаг юм бэ?
-Шалгалтыг миний тушаалаар баталсан комисс авдаг. Комиссыг манай зєвлєлийн долоон гишvvн хэлэлцэж баталдаг юм. Комисс тестийн нууцлалыг хадгалах, шалгалтыг бодитой явуулах ажлыг хариуцдаг. Захиалагч хэн нэгнийг шалгалтад тэнцээсэй гэж хvсдэг байх. Хvссэн хvмvvсийн зарим нь шалгаруулалтад тэнцдэг, зарим нь бvдэрдэг болохоор ийм яриа, хардалт дагуулдаг болов уу. Улс тєрийн намууд ч Засгийн газар ч, хэн ч хєндлєнгєєс шалгалтын дvнд нєлєєлєх боломжгvй. Тестийн шалгалтад авсан онооноос сонгон шалгаруулалт бvхэлдээ хамаардаггvй юм. Энэ бол шалгаруулалтын нэг л vзvvлэлт. Олон vзvvлэлтийг харьцуулж байж нэг хvнийг сонгон шалгаруулдаг.

-Намууд, нєлєє бvхий хvмvvсээс танил, найз нєхєд, ах дvvсээ шалгаруулалтад тэнцvvлж єгєхийг хvссэн гуйлт, шахалт ирдэг vv. Энэ бvхэнд та ямар хариулт єгдєг вэ?
-Таньдаг, мэддэг хvмvvс "тийм нэртэй хvн шалгалтад орж байгаа шvv" гэж утсаар ярих, уулзаад хэлэх тохиолдол бий. Гэвч ийм зvйлийг сонсохоос биш бидний ажилд нєлєєлж чадахгvй. Энэ талаар надад ч, манай зєвлєлийнхєнд ч хэлсэн, хэлээгvй адилхан. Ганцхан шалгалт, шалгаруулалтын vр дvн л бvхнийг шийднэ. Тэгэхээр шалгалтын дvнд нєлєєлєх талаар бидэнтэй ярих хэрэггvй гэсэн vг. Тєрийн албаны ашиг сонирхол, хvмvvсийн ажил амьдралын асуудлыг тэгж амар хялбар шийдвэрлэж болохгvй нь ойлгомжтой шvv дээ.

-Дарга нарын сонгон шалгаруулалтад нэг л хvн тэнцдэг. Тэр бусдаасаа юугаараа илvv байдаг бол. Тэнцээгvй нь ямар дутагдалтай байдаг юм бэ?
-Боловсрол, мэдлэг, ажлын туршлага, компьютер, гадаад хэлний мэдлэг, тест, ярилцлагын дvн гэх мэт олон vзvvлэлтийг оноожуулаад тухайн албан тушаалд илvv тохирох хvнийг сонгон шалгаруулдаг Сонгон шалгаруулалтын комисс саналаа оруулаад манай зєвлєлийн гишvvд хуралдаанаараа хэлэлцэж санал хурааж шийдвэрлэдэг юм.

-Баг, хорооны Засаг даргад нэр дэвшигчдээс хуулийн дагуу тєрийн албан хаагчийн шалгалт авсан. Гэтэл Цэцийн дvгнэлт гарч улс тєрийн албан тушаалд буцааж шилжvvлсэн. Vvнтэй холбоотой ямар нэгэн санал, гомдол танай хаягаар ирж байна уу?
-Цєєн тооны єргєдєл ирснийг Засгийн газарт явуулсан. Яагаад гэвэл улс тєрийн томилгоо болгочихсон учраас Тєрийн албаны зєвлєл энэ томилгоонд оролцохгvй болсон. Засгийн газар баг, хорооны Засаг даргад нэр дэвшvvлэх, томилох ажилд оролцох боломжтой. Засгийн газрын хуульд нутгийн єєрєє удирдах байгууллагад бvрэн эрхээ хэрэгжvvлэхэд нь зохион байгуулалтын болон аргачилсан тулалцаа vзvvлэх тухай заалт байдаг.

-Тєрийн албаны тухай хуулийг хэрэгжvvлэх, тєрийн албанд чадвартай, ёс зvйтэй, мэдлэгтэй боловсон хvчин ажиллуулах талаар танай зєвлєл юу хийж байна вэ?
-Манай зєвлєл Тєрийн албаны тухай хуулийг хэрэгжvvлэх чиг vvрэгтэй. Энэ хуульд оруулсан сvvлчийн томоохон нэмэлт, єєрчлєлт єнгєрсєн оны зургадугаар сарын 3-наас хэрэгжиж эхэлсэн боловч зарим хvчин зvйлийн нєлєєгєєр хангалттай хэрэгжихгvй байсан. Харин энэ оны эхнээс улс тєрийнхєєс бусад тєрийн албан хаагчдыг намын харъяаллаас гаргасан. Энэ бол хууль хэрэгжvvлэх эхний шатны томоохон арга хэмжээ байсан. Манай зєвлєл энэ ажлыг богино хугацаанд шийдвэрлэж чадсан. Энэ талаар ямар нэгэн санал гомдол гарсангvй. Цєєхєн хvн намдаа vлдэж, олонх нь тєрийн албаа сонгосон байгаа. Тєрийн албаны тухай хуулийг дагалдан гарах, шинэчлэх ёстой баримт бичгvvд бий. Энэ талаар дєрвєн ажлын хэсэг гаргаад ажиллаж байна. Хаврын чуулганаар хэд хэдэн баримт бичгийг батлуулна. Тєсєл нь бэлэн болсон. Эхний хагас жилд багтан vйл ажиплагаандаа мєрдлєг болгох баримт бичгvvдийн шинэчлэлт, єєрчлєлт дуусна.

-Зарим аймагт тєрийн албан хаагч Иргэдийн тєлєєлєгчдийн хурлын тєлєєлєгчєєр давхар ажил¬лаж хууль зєрчиж байгаа. Vvнийг Тєрийн албаны зєвлєл хэрхэн зохицуулж байна вэ?
-Тєрийн зарим албан хаагч ИТХ-д нэр дэвшиж сонгогдсон мэдээлэл ирсэн. Бид энэ тухай мэдээллийг шалгахад улсын хэмжээнд 140 орчим хvн давхар ажиллаж байна. Хаанахын хэн албан тушаалаа давхардуулсныг нэрээр нь гаргачихсан байгаа. Манай зовлєлєєс тухайн орон нутаг руу нь бичиг явуулсан. Энэ долоо хоногт багтаж хурлын тєлєєлєгчєєр ажиллах, эсвэл тєрийн албандаа vлдэхээ шийдээд хариугаа ирvvлнэ. Баян-Єлгий аймаг лав энэ асуудлыг шийдчихсэн байна лээ. Хурлын тєлєєлєгч тєрийн албаа сонговол тэндээ нєхєн сонгууль болох байх. Тєрийн албаны зєвлєл бол давхар ажиллуулахгvй байх арга хэмжээ авч байгаа юм. Бид хуулиа л баримтална. Харин тєлєєлєгчєєсєє болих гээд хуралд єргєдлєє єгєєд тухайн хурал нь хуралдаж єгєхгvй гацаадаг тохиолдол олон байгаа гэсэн. Иймд бvх шатны иргэдийн тєлєєлєгчдийн хурал ээлжит бусаар ч хамаагvй ойрын vед хурлаа хийж энэ асуудлыг шийдвэрлэх хэрэгтэй байна.

-Тєрийн албаны зєвлєл хуулийн хэрэгжилтэд хяналт тавихад ямар бvрэлдэхvvнтэй ажилладаг юм бэ?
-Манайх салбар зєвлєлvvдээ ажиллуулах талаар нэлээд анхаарч байна. Нийслэлд байгаа яам, агентлагуудын салбар зєвлєлийнхєнтэйгээ уулзаж байгаа. Хєдєє орон нутгийнхантайгаа ч утсаар ярилцдаг. Тєрийн албаны зєвлєл 20 орчим хvнтэй ажлын албатай. Яам, агентлаг, аймгуудад орон тооны бус салбар зєвлєлтэй. Улсын хэмжээнд 45 салбар зєвлєлд 450 орчим хvн ажилладаг юм. Цаашдаа орон тооны салбар зєвлєлтэй болох тухай яриа бий. Гэхдээ одоо хямралын vед шийдэгдэхгvй байх. Салбар зєвлєлєє чанаржуулж нэгдсэн ойлголттой болгох, санал гомдлыг газар дээр нь хуулийн дагуу шийдвэрлэх хvчин чадалтай болгохоор анхаарч ажиллаж байна. Хууль бус шийдвэрийг хvчингvй болгох эрх манай зєвлєлд хуулиар олгогдсон байдаг. Одоогоор хоёр аймгийн Засаг даргын хууль бус шийдвэрийг хvчингvй болгосон. Мєн Боловсрол, соёл, шинжлэх ухааны яамны МУИС-ийн захирлын томилгоог хvчингvй болгосон. Энэ шийдвэрийнхээ араас биелэлтийг хангуулах ажлыг хийж байна.

-МУИС-ийн захирлын сонгон шалгаруулалтыг хэзээ явуулах вэ?
-Тєрийн захиргааны албан тушаалын журмаар сонгон шалгаруулах байтал vйлчилгээний албан хаагчийн ангиллаар явуулсныг буруу гэж vзээд яамны шийдвэрийг хvчингvй болгосон юм. Шийдвэрийнхээ биелэлтийг тvр азнаж байгаа. Яагаад гэвэл МУИС-тай адил тєсвийн байгууллагын дарга, эрхлэгч нарын албан тушаал тєрийн захиргааны ангилалд шилжсэнтэй холбоотой сонгон шалгаруултыг улсын хэмжээнд нэгдсэн журмаар явуулна. Тэр vед МУИС-ийн захирлын сонгон шалгаруулалтыг шинээр явуулах болно.

-Яагаад хvлээгдэж байгаа юм бэ?
-Засгийн газар дээр хэлсэн тєрийн захиргааны албан тушаалын ангилал зэрэглэлийг тогтоох тогтоох ёстой. Энэ шийдвэр хараахан гараагvй учраас хvлээж байгаа юм. Засгийн газар энэ ангилал зэрэглэлийг шийдчихвэл Тєрийн албаны зєвлєл сонгон шалгаруулалтыг явуулахад бэлэн. Энэ асуудлыг яаравчлах шаардлагатай байгаа.

-Эрх мэдэлтнvvдийн хийсэн хууль бус томилгоо, халаа сэлгээг яаж илрvvлж байна вэ?
-Хамгийн гол нь тєрийн албан хаагчдыг хуульд заасан vндэслэлгvйгээр дураараа халж сольдог, томилдог байдлыг халах хэрэгтэй. Зєвхєн хуулийн хvрээнд чєлєєлж, томилдог болгох нь бидний ажлын эхний зорилго юм. Дєрєвдvгээр сард нєєц бvрдvvлэх мэргэшлийн шалгалт авчихаар тавдугаар сард тєрийн албаны сул орон тоог нєхєєд дуусах учиртай. Тэгэхээр зургадугаар сард бvх тєрийн албаны томилгоонд нэгдсэн шалгалт хийхээр тєлєвлєсєн. Хэрэв хууль бус томилгоо хийсэн бол шалгалтаар илрvvлэх болно. Томилох эрх бvхий албан тушаалтнуудад тєрийн албаны томилгоо, халаа сэлгээг зєвхєн хуулийн дагуу хийхийг сануулж хэлье. Тєрийн албыг хуулийн дагуу тєвшин явуулах нь ганц Тєрийн албаны зєвлєлийн эрх ашиг биш, нийт тєрийн алба, албан хаагчдын эрх ашиг гэдгийг хаана хаанаа ойлгоод хамтарч ажиллавал vр дvнд хvрнэ.

-Танай зєвлєлийг тєрєєс илvv эрх мэдэлтэй, дураараа ажилладаг гэх шvvмжлэл гарах юм. Vнэхээр ийм байдал бий юv?
-Зарим хэвлэлд энэ тухай бичсэн байна лээ. Гэхдээ олонх нь бидний ажлыг дэмжиж, гаргасан шийдвэрийг бодит байдал талаас нь зєв мэдээлж байгаад бид сэтгэл єег байгаа. Тєрийн албаны зєвлєл тєрийн толгой дээр гарсан гэдэг юу л бол. Тєрийн албаны зєвлєл хуулиас гадуур, дур зоргоороо нэг ч алхам хийгээгvй, зєвхєн УИХ аас баталж єгсєн хуулийг хэрэгжvvлэх ажлыг хуульд заасан хэлбэр, журмаар нь хийж гvйцэтгэж байгаа гэдгийг хэлье. Намайг хоёр оны зааг дээр УИХ-аас энэ албан тушаалд томилоход УИХ-ын гишvvдийн захиж хэлсэн зvйлvvд бол "Шударга бай, хуулийг сайн биелvvл, тєрийн албыг тєвхнvvлэхэд эрх хэмжээгээ бvрэн дvvрэн ашиглаж ажилла" гэсэн. Тэр ёсоор ажиллахаар зарим нь Тєрийн албаны зєвлєл ємнє нь ийм байгаагvй гэж ярих шинжтэй. Хvнийг нь ч гоочлоод, хуулиа ч муулаад байх хугацаа хараахан болоогvй байна.
.

www.olloo.mn Read More......

Сүүлийн үед монгол кино хүчээ аваад буй. 2008-2009 оны хооронд нийт 20 гаруй Монголын уран сайхны кино дэлгэцнээ гарчээ. Эдгээрээс “Миний хөрш чөтгөр”, “Орхидос”, “Боолын гэрээ”, “Элсний нүүдэл”, “Надтай гэрлээч”, “Сайн уу амьдрал минь” зэрэг кинонууд үзэгчдийг байлдан дагуулсан. Тэгвэл энэ удаад уран бүтээлчид “Би чамд хайртай” уран сайхны киноны хоёрдугаар ангийг хийх гэнэ. “Боолын гэрээ” киноны найруулагчаар ажилласан хамт олон, “Hero” студийн захирал Д.Баатар нар хамтран 1980-аад оны “Би чамд хайртай” киноны үргэлжлэлийг хийхээр төлөвлөөд байгаа аж. Тус кинонд Дэлгэр, Баяр нарын хүүхдүүдийн тухай өгүүлэх бөгөөд, тэд нэг нэгэндээ сэтгэлтэй болох гэнэ. Харин Баярын хүүд “В” продакшны захирал “Камертон” хамтлагийн ахлагч, дуучин Д.Болдыг тоглуулахаар ярилцаж байгаа аж. Дуучин Д.Болд хэлэхдээ “Надад энэ кинонд тоглох санал ирсэн нь үнэн. Гэхдээ хараахан хариу өгөөгүй байна. Тодорхой шийдэлд хүрвэл би энэ кинонд тоглохоос татгалзахгүй” гэжээ.

www.news.mn
Read More......

Төрийн албыг хувийн компани шигээ андууран хүндэрдэг түшмэд одоо л нэг "үйлчлэгч"-ийнхээ үүргийг биелүүлэх нь хэмээн иргэд баярлаж байсан цаг тийм ч холгүй. Үнэндээ төрийн албан хаагч гэдэг нь төр иргэнийг холбох гүүр байх ёстой. Гэтэл төрийн албан хаагчид эзэн хааны үүргийг гүйцэтгэж суудаг нь гашуун боловч үнэн дүр төрх юм. Гэхдээ энэ оны нэгдүгээр сарын 1-нээс эхлэн төрийн албан хаагчид намын харьяаллаасаа эс бөгөөс төрийн албанаас татгалзах шаардлагатай болсон билээ. Өөрөөр хэлбэл, эрхэм түшээд Төрийн албаны тухай хуульд өөрчлөлт оруулахаар баталсан. Үүнд нь ч Монголчууд бултаараа баясч билээ. Тэгээд ч статистик мэдээнээс харахад гишүүдийн дийлэнх нь намаасаа татгалзаж, хоёргүй сэтгэлээр төрийн ажилд хүчин зүтгэхээр сонголтоо хийсэн харагдсан. Гэтэл энэ байдлыг зарим овжин нөхөд өөртөө ашигтайгаар эргүүлж, хуулийн өөрчлөлтөөр далимдуулан хэрхэн ашиглаж болохыг тод томруунаар үзүүлж эхэллээ. Тухайлбал, Сүхбаатар аймагт эдийн засгийн хямралтай холбогдуулан захиргааны албан хаагчдын тоог45 байсныг 38 болгож цөөрүүлсэн ажээ. Гэхдээ ажлаас чөлөөлөгдсөн долоон хүний хоёр нь тэтгэврийн насных, МАХН-ын гишүүн байсан бол үлдсэн тав нь ид ажиллах насандаа байсан боловч гай болж Ардчилсан намын гишүүд байсан гэнэ.

Харин Хэнтийд байдал бүр дор байгаа гэнэ. Хэнтийн Засаг дарга Б.Эрдэнэбаатар өмнөх Засаг дарга С.Жаргалын үед ажилд орсон хүмүүсийг бойкотлож, ажлаа өгөхгүй бол эрүүгийн хариуцлагад татна гэж мэдэгдсэн гэнэ. Энэ явдалд тус аймгийн сургууль, цэцэрлэгийн захирлууд ихэвчлэн өртсөн сурагтай. Учир нь Ерөнхий боловсролын сургууль, цэцэрлэгийн захирлууд "Атрын III" аяны хөрөнгө болох нэг тэрбум төгрөгийг зориулалтын бус зүйлд зарцуул-сан хэмээн буруутгагдаж буй. Тодруулбал, аянд зориулсан төсвийн мөнгийг ажилчиддаа зээлээр өгсөн явдал. Зээл олгохдоо төсвөөс эргэн төлнө гэсэн баталгаа гаргаж өгсөн ажээ. Өөрөөр хэлбэл, цалингаас нь суутгана гэсэн үг л дээ. Тэгээд л өдгөө төсвийн хөрөнгө барьцаалж зээл олгосон ялд унаж эрүүгийн хэрэгт татагдах, эсвэл албаа өгөх шахаанд орчихоод байгаа хэрэг.

Чухамдаа орон нутгийн анхан шатны байгууллагынхан МАХН-ынх л биш бол ажил хийх ямар ч боломжгүй байдаг талаар гомдол гардаг нь нууц биш. Ажаад байхад МАХН-ынхан буулт хийж сураагүй юм шиг байгаа юм. Энэ нь ч аргагүй биз. 70 гаруй жил дангаараа төрийн эрх мэдлийг атгасан юм чинь.
Үнэн хэрэгтээ орон нутагт намын харьяаллаас татгалзсан ч "хөшигний цаана" байдал хэвээрээ байгаа аж. Өнөө л улаан, цэнхэрийн ялгаа өнгө өнгөөр сүлэлдэж буй. Энэ бол орон нутагт дахь бодит үнэн.
Харин өчигдөр Төрийн албаны хуулийн хэрэгжилттэй танилцах УИХ-ын даргын захирамжийн дагуу Төрийн байгуулалтын байнгын хорооны гишүүд Төрийн албаны зөвлөлд зочиллоо. Тус байнгын хорооны дарга Ө.Энхтүвшин, гишүүн Ж.Батсуурь, З.Энхболд, Д.Дондог нарт Төрийн албаны зөвлөлийн дарга Д.Зүмбэрэллхам байгууллагынхаа ажил байдлыг танилцуулсан юм.

Төрийн албаны тухай хуулийн дагуу төрийн жинхэнэ албан хаагчид намын харьяаллаас түдгэлзсэн нь Төрийн албаны зөвлөлөөс шинэ оны эхэнд хэрэгжүүлсэн томоохон ажлын нэг байсан гэдгийг Д.Зүмбэрэллхам дарга энэ үеэр онцлов.

Орон нутгийн Хурлын төлөөлөгчийн суудалд нэр дэвшихийг хориглосоор байтал хурлын төлөөлөгчөөр сонгогдсон цөөнгүй хүмүүс байгаа нь анхаарал татаж байгаа аж. Харин ИТХ-ын нарийн бичгийн даргын хувьд хуульд зөвшөөрсөн заалт орсон байдаг тул нөхөн сонгууль энэ хүмүүст хамаарагдахгүйг зөвлөлийн дарга хэлж байлаа. Баг, хорооны Засаг дарга нарын сонгон шалгаруулалт Үндсэн хуулийн Цэцийн шийдвэртэй холбоотойгоор зогссон. Учир нь баг, хорооны Засаг дарга нарыг томилоход төрийн оролцоо хэрэггүй гэсэн Цэцийн шийдвэрийг нь УИХ зөвшөөрч, баталсан билээ.

Төрийн албаны зөвлөлөөс мэдээлж байгаагаар хуульд өөрчлөлт орж болзошгүй гэдэг үүднээс хорооны Засаг дарга нарыг бүртгэсэн ч шаардлагыг түр зогсоогоод байгаа ажээ. Харин багийн дарга нарын хувьд нэг багт таван хүн өрсөлдөхөөр сонгон шалгаруулалт явуулснаас 50 хувь нь тэнцсэн байна. Засгийн газрын бүтцийн өөрчлөлттэй холбоотойгоор нийт 56 албан тушаалд 211 хун бүртгүүлснээс өнөөдрийн байдлаар 20 хүнийг нь сонгон шалгаруулж томилоод байна.

Агентлагийн хувьд шинээр бий болсон, бүтэц, чиглэл нь өөрчлөгдөж байгаа 13 агентлагийн дарга нарыг сонгон шалгаруулсан байна. Харин бусад агентлагийн дарга нарын хувьд үргэлжлүүлэн ажиллуулах дүгнэлтийг Засгийн газарт хүргүүлжээ. Төсвийн ерөнхийлөн захирагч нар буюу сургуулийн захирал, цэцэрлэгийн эрхлэгч зэрэг албан тушаалтнуудын сонгон шалгаруулалт хэрхэх вэ гэдэг нь "толгойны өвчин" болоод буй. Өөрөөр хэлбэл, төсвийн ерөнхийлөн захирагч нар төрийн үйлчилгээ, төрийн жинхэнэ албан хаагчийн аль нь болохоо мэдэхгүй сууж байгаа гэнэ. Энэ асуудлыг шийдэхэд Засгийн газар алгуурлаж байгааг зөвлөлийн дарга хэлж байлаа.

Төрийн албаны зөвлөл шинэ хуулийн хэрэгжилт ямар байгааг хэд хэдэн аймгуудад очиж шалгажээ. Төрийн албаны хуулийн хэрэгжилттэй холбоотойгоор Онцгой байдлын ерөнхий газар, Улсын Нийгмийн даатгалын ерөнхий газраас хэсэг хүмүүс гомдол ирүүлсэн тул шалгалт хийж байгааг мөн дуулгасан юм. Агентлагийн дарга нарын сонгон шалгаруулалт ямар хэлбэрээр явж байгааг Төрийн байгуулалтын байнгын хорооны дарга Ө.Энхтүвшин тодруулав. Төрийн албаны зөвлөлийн дарга "Ажлын байрны тодорхойлолтод янз бүрийн шаардлага тавьдаг" хэмээн хариулав. Ер нь цаашид ижилхэн шаардлага тавьж байх журамтай байх саналыг байнгын хорооны гишүүдэд хэллээ.

Мөн УИХ-ын гишүүн З.Энхболд сонгон шалгаруулалтын төст хэр найдвартай болох, төрийн албан хаагчдын нийт тоо яагаад зөрдөг талаар лавласан боловч тодорхой хариулт авч чадсангүй. Түүнчлэн Сангийн яамны тооцоогоор төрийн нийт албан хаагчийн тоо 151 мянга байгаа аж. Гэтэл Төрийн албаны зөвлөлөөс 141 мянга гэсэн тооцоо гаргасан нь 10 мянган орчим хүний хийдэл гаргаж, улсын төсөвт хохирол учруулж байгаа юм биш биз гэсэн хардлага төрүүлж байгааг тэрбээр нуусангүй. Read More......

Манай улс газарзүйн байрлалаа ашиглан олон улсын дамжин өнгөрөх тээврээс ашиг олох бүрэн боломжтой аж. Энэ боломжит гарцыг нээх зорилгоор өчигдөр "Транзит Монгол" олон улсын форум болов. Форумд тээвэрлэгч талаас есөн орон оролцож байна. Тодруулбал, Канад, БНХАУ, ХБНГУ, Япон, БНСУ, ОХУ. Түүнчлэн хөрөнгө оруулагч талаас Дэлхийн болон Азийн хөгжлийн банк оролцож байна. Харин манай улсаас салбар хариуцсан яам, Монголын Үндэсний худалдаа аж үйлдвэрийн танхим, "Улаанбаатар төмөр зам", "Монголын иргэний агаарын тээвэр" ХХК-ийн төлөөлөгч оролцлоо.

Замын-Үүд Алтанбулагийг холбосон зам хамгийн дөт гарц
Ази, Европыг холбосон хамгийн дөт гарцын нэг нь манай улсын Замын-Үүд, Алтанбулаг хоёр аж. Өнөөдрийн байдлаар энэ гарцаар олон улсын дамжин өнгөрөх тээвэр хийгдэхгүй, Манжуураар дамжин хойд, урд хөрш рүү явж байна. Дамжин өнгөрөх тээврийг Манжуураар тойрч хийхэд 800-850 километрийн тойруу замтай. Хэрэв дамжин өнгөрөх тээврийг Замын-Үүд, Алтанбулагийн хооронд холбосон гарцаар хийвэл эдийн засаг болон хугацаа хожих давуу талтай аж. Жишээ нь, ОХУ-ын Сибирийн бүст 60 гаруй сая хүн ам амьдарч байна. Тэд БНХАУ-д үйлдвэрлэсэн бараа, бүтээгдэхүүнийг хэрэглэдэг. Түүнчлэн БНХАУ, ОХУ хоёрын худалдааны эргэлт 80 тэрбум ам.доллар байдаг. Энэ тоо ойрын арван жилд 700 тэрбум ам.доллар болно гэж судлаачид үзэж байгаа. Тэгэхээр худалдааны эргэлт томрох тусам хаагуур явж, хаашаа тээвэрлэх вэ гэдэг асуулт гарч ирнэ. Үүний хариулт нь ердөө Замын-Үүд, Алтанбулагийг холбосон транзит тээвэр юм. Үүнийг олон улсын тээвэрлэгчдэд ойлгуулах зорилгоор "Транзит Монгол"-ыг зохион байгуулж байгаа аж.

ДНБ-ийг бүрдүүлэгчдийн тоо нэмэгдэнэ
Форумыг Зам, тээвэр, барилга, хот байгуулалтын сайд Х.Баттулга нээж үг хэлсэн юм. Тэрбээр "Хоёр их гүрний дунд оршдог манай орны эдийн засгийг хөдөлгөгч хүч нь уул уурхай байсан, байсаар байна. Үүгээр бид дотоодын нийт бүтээгдэхүүн /ДНБ/-ийг бүрдүүлдэг. Харин транзит тээвэр хөгжсөнөөр манай улсын ДНБ-ийг бүрдүүлэгчийн тоо нэгээр нэмэгдэж, тэр хэмжээгээр улсын хөгжил сайжирна. Иймээс манай тал болон тээвэрлэгч, хөрөнгө оруулагч нарт зөв мэдээлэл өгч, хамтран ажиллахад бэлэн байна. Түүнчлэн "Транзит Монгол" хөтөлбөр хэрэгжиж эхэлсэн. Энэ хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхийн тулд талууд нухацтай хандахыг хүсье" гэсэн юм.

Цаасан дээр бичигдсэн "Транзит Монгол" хөтөлбөрийг бодит байдалд буулгахын тулд оролцогч талууд мэдээлэл солилцлоо. Энэ хөтөлбөр нь үндсэн долоон зорилго, 48 зүйлээс бүрдэж байгаа аж. Тухайлбал, хөтөлбөр хэрэгжсэнээр худалдааны эргэлт, тээвэрлэлт нэмэгдэж, гадаадын хөрөнгө оруулагчийн тоо эрс өснө. Хөтөлбөрийн хүрээнд 2015 он гэхэд нийслэлийн ойролцоо олон улсын нисэх онгоцны буудал барих аж. Олон улсын нисэх онгоцны буудлыг барих хөрөнгийг Япон улсаас гаргана гэж нарийн тусгажээ. Энэхүү хөтөлбөр 2012-2015 он гэхэд бүрэн утгаараа бодит байдалд буусан байна гэдгийг Зам, тээвэр, барилга, хот байгуулалтын яамныхан ирсэн зочдод уламжиллаа. Түүнчлэн хөтөлбөрийн санхүүжилтийг төр, орон нутаг, донор орнуудаас татан оролцуулах ажил ч өрнүүлнэ гэдгийг хэлж байлаа. Хөтөлбөрийн хүрээнд уул уурхайг түшиглэсэн дэд бүтцийг хөгжүүлэх аж.

Уул уурхайн дэд бүтцийг хөгжүүлэх боломжтой
Өнөөдрийн байдлаар манай улсын уул уурхайн салбарт гол хөрөнгө оруулагчаар Канад улс ажиллаж байгаа. Уул уурхайн дэд бүтцийг хөгжүүлэхийн тулд төмөр зам их үүрэг гүйцэтгэнэ. Тиймээс Канадын талтай уул уурхайн дэд бүтцийг хөгжүүлэхийн тулд транзит тээврийг ашиглах тал дээр санал нэгдсэн байна. Хэрэв саналын үр дүн гарвал Сүхбаатарын цайр, Дорнодын Мардайн уран зэрэг ордын дэд бүтцийг хангахаар хамтран ажиллах аж.

Транзит тээвэр хөгжсөнөөр бүсийн хэмжээний худалдааны эргэлт нэмэгдэнэ
Энэ үеэр Зам, тээвэр, барилга, хот байгуулалтын яамны Зам, тээвэр бодлогын газрын дарга Д.Наранпүрэвтэй ярилцаж, зарим зүйлийг тодрууллаа.

-"Транзит Монгол" форум эхэлчихлээ. Форумаас хүлээж байгаа зүйл нь үр дүн. Манай талаас ямар үр дүн хүлээж байна вэ?
-Форумын үр дүнд хоёр чухал баримт бичиг гарна. Үүний нэг нь "Транзит Монгол Улаанбаатарын тунхаглал", нөгөө нь хэд хэдэн улсын төлөөлөгчийн гарын үсэгтэй санамж бичиг юм. Гол үр дүн нь Монгол Улсын худалдаа, тээврийг хөнгөвчлөх, бүсийн хэмжээнд энэ төрлийн чиглэлээр хамтран ажиллах аргачиллаа тодорхойлоход оршиж байна. Түүнчлэн оролцогч талууд сонгосон бүс буюу хөрөнгө оруулах хэсгийн талаар жилд 2-3 удаа уулзаж, юу хийх вэ, эрхзүйн ямар зохицуулалт хийж болох вэ, тарифын бодлогын талаар нэгдсэн ямар зохицуулалт хийж болох вэ гэдгийг ярилцана. Үүний дараа хийх гэсэн зүйлээ хамтран хийнэ.

-Өөр ямар асуудал яригдах вэ?
-Монгол Улсын одоогийн байгаа дэд бүтцийг ашиглан Ази, Европыг холбосон гарцаар чингэлэг тээвэрлэх асуудлыг ярилцана. ХБНГУ, ОХУ-ын төмөр замын агентлагийн удирдлагуудтай манай улсаар дамжуулж чингэлэг тээвэрлэлт хийх асуудал дээр санал нэгдсэн.

Транзит тээврийг ашиглан томоохон орд газруудын дэд бүтцийг барих ажил яригдана. Үүнийг бүтээн байгуулахад хөрөнгө оруулагч нартай зөвшилцөлд хүрэх ёстой.

-Хөрөнгө оруулалт гэж ярилаа. Тухайлбал, хөрөнгө оруулагч донор орноос тэд, дотоодоос тэд гэсэн хязгаарлалт тавьж байгаа юу?
-Хөрөнгө оруулалтын хувьд яг тэдэн сая ам.доллар манайд хэрэгтэй гэсэн асуудлыг яриагүй байгаа.
Монгол Улсыг транзит орон болгохын тулд хөрөнгө оруулагч донор орнуудыг хамтарч ажиллаач ээ гэсэн хүсэлтийг тавьж байна. Энэ нь зөвхөн Монгол Улсын эрх ашигт нийцсэн асуудал биш. Бүсийн хэмжээнд яригдах эдийн засгийн асуудал юм. Хоёр их гүрэнд худалдаа, тээвэрлэлт байгаад байдаг. Гэтэл дунд нь байгаа манай улсад түүнийг эргэлтэд оруулах транзит тээвэр байхгүй байна. Үүнийг бүсийн хэмжээнд ярилцаж хамтарч хөгжүүлье. Транзит тээвэр хөгжсөнөөр бүсийн хэмжээн дэх худалдааны эргэлт нэмэгдэж, эдийн засаг хөгжинө, сэргэнэ.

Read More......

Read More......

Монгол Улсын Ерөнхий сайдын захирамжаар байгуулагдсан Авилгаас урьдчилан сэргийлэх, соён гэгээрүүлэх чиглэлээр хамтран ажиллах ажлын хэсэг хуралдаж, төлөвлөгөөгөө баталлаа.

Хуралдаанаар “Авилгын эсрэг үр дүнтэй тэмцэх нь” сэдэв сургалт, семинарыг ирэх дөрөвдүгээр сарын 17-18-нд зохион байгуулахаар шийдвэрлэв. Сургалт, семинарт Засгийн газрын гишүүд, яам, агентлагийн удирдах албан тушаалтнууд, Авилгатай тэмцэх газар, Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газрын албан хаагчид хамрагдаж авилгаас урьдчилан сэргийлэх үйл ажиллагаа, эрх зүйн орчныг боловсронгуй болгох, Авилгатай тэмцэх газар болон яам, агентлагийн хамтын ажиллагааг хөгжүүлэх асуудлаар хөндөж ярилцахаар боллоо.

Ажлын хэсгийг Монгол Улсын сайд, Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газрын дарга ахлах бөгөөд бүрэлдэхүүнд нь Авилгатай тэмцэх газрын дарга, Төрийн албаны зөвлөлийн орон тооны гишүүн, Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын захирагч, Хууль зүй, дотоод хэргийн дэд сайд, Сангийн дэд сайд, Зам, тээвэр, барилга, хот байгуулалтын дэд сайд, Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газрын хуулийн хэлтсийн дарга нар орлоо. Read More......

Оюутолгойн ордыг ашиглах хєрєнгє оруулалтын гэрээг батлах тухай хуулийн тєслийг УИХ-д єргєн мэдvvлсний дагуу парламент дахь намын бvлгvvд гэрээний тєслийг єчигдрєєс хаалттай хэлэлцэж эхэллээ. Єчигдрийг хvртэл энэхvv тєсєл Сангийн сайд, Эрдэс баялаг, эрчим хvчний сайд, Боловсрол, соёл шинжлэх ухааны сайд гэсэн гурван эрхмийн цvнхэнд хав дараатай байлаа. УИХ-ын гишvvд гэрээний тєслийг єчигдєр анх удаа гар дээрээ авч танилцав. Товчхондоо "Оюутолгойн гэрээ" гэх баримт бичиг нь оршил хэсэг, 16 бvлэг, 172 хэсэг, давхардсан тоогоор 273 заалттай, vvн дээр дєрвєн хавсралт бvхий нvсэр тєсєл болжээ. Гэрээний тєсєлд зарим албан татварын хувь хэмжээ, тооцох аргачлалыг манай улсын хуульд зааснаас єєрєєр тогтоосон учраас Засгийн газар Оюутолгойн хєрєнгє оруулалтын гэрээг хуулиар батлуулахыг зvйтэй гэж vзжээ.

Тухайлбал, Хєрєнгє оруулагч буюу Айвенхоу Майнз Монголиа Инк ХХК Зарим бvтээгдэхvvний vнийн єсєлтийн албан татварын тухай хуулийн дагуу албан татвар тєлєх vvрэг хvлээхгvй бєгєєд харин шинэ тєрлийн татвар болох Нєєцийн ашгийн нэмэлт тєлбєр тєлєхєєр гэрээний тєсєлд тусгажээ.

Оюутолгойн ордод ашиглалт явуулах Айвенхоу Майнз Монголиа Инк ХХК -ийн 34 хувийг Засгийн газар шууд эзэмшихээр тєсєлд заасан байна.

Монголын талын оролцоог цаашид 50 хувьд хvргэх асуудлыг хэлэлцэж энэхvv гэрээг сунгаснаас Хойш (30 жилийн дараа) нэг жилийн дотор Монголын тал нэмэлт 16 хувийг шилжvvлэн авах эрхтэй. Хєрєнгє оруулалтын гэрээний анхаарал татсан бvлэг, заалтуудын талаар дор тоймолъё.


Монгол Улсын Засгийн газарт ногдох хєрєнгє оруулалтын талаар: Оюутолгой тєслийг ашиглалтад оруулахад шаардагдах нийт хєрєнгийг Айвенхоу Майнз Лимитед, Рио Тинто компани бvрэн хариуцаж, ордыг ашиглалтад оруулах ба тєрийн ємчит "Эрдэнэс МГЛ" ХХК-ийн хєрєнгє оруулалтын зардлыг хvvгийн хамт ирээдvйд ногдох ногдол ашгаас эргэн тєлнє. Хєрєнгє оруулалтын гэрээний хавсралт болох Хувь нийлvvлэгчдийн гэрээнд зааснаар "Айвенхоу майнз Монголиа ХХК" єєрєє бие даан хєрєнгє босгох боломжтой бєгєєд хэрэв санхvvжилтийг компани єєрєє босгох тохиолдолд "Эрдэнэс МГЛ ХХК"-ийн зээлийн хэмжээ буурах эсвэл огт зээл авахгvй байх боломжтой юм байна.

Урьдчилгаа тєлбєрийн талаар: Монгол Улсын Засгийн газар 125 сая ам.долларыг урьдчилгаа тєлбєрт тооцож хєрєнгє оруулагчаас vе шаттайгаар авахаар тохиролцов. Энэ урьдчилгаа тєлбєрийг хvvтэй авах бєгєєд анхны тєлбєр авснаас хойш 4 жилийн дараа Засгийн газарт ногдох татвараас анхны буцаан суутгалт хийгдэж эхлэх боломжтой юм байна. Урьдчилсан тєлбєрийн талаар тусгай гэрээ байгуулах бєгєєд гэрээг Сангийн яамтай хєрєнгє оруулагч байгуулна.

Татварын орчны болон тєслийн эдийн засгийн vр єгєєжийн талаар:
-Тєслийн хугацаанд 7 тєрлийн татварыг (аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татвар, гаалийн албан татвар, нэмэгдсэн єртгийн албан татвар, газрын тосны бvтээгдэхvvнээс бусад онцгой албан татвар, ашигт малтмал ашигласны нєєцийн тєлбєр, тусгай зєвшєєрлийн тєлбєр, vл хєдлєх хєрєнгийн татвар) тогтворжуулж, бусад тєрлийн татварын хувь хэмжээг тухайн vед тогтоосон байдлаар тєлєх юм байна. Харин єєрчлєгдсєн тохиолдолд бусдаас ялгаварлан гадуурхахгvй байх, илvv тааламжтай нєхцєлийг ашиглаж болох зарчим баримталж байхаар заажээ.
-Ашигт малтмалын нєєц ашигласны тєлбєрийг 5 хувиар тєлєх бєгєєд "Ашигт малтмалын тухай хууль"-д заасны дагуу тєлнє.
-"Оюутолгой" тєслийн бvтээн байгуулалтын эхний vе болох барилга, байгууламжийг барьж ашиглалтад оруулах буюу хамгийн цаад хугацаа нь гэрээ хvчин тєгєлдєр болсноос хойш 7 жилийн туршид импортоор оруулж ирэх vйлдвэрлэлийн болон технологийн зориулалтаар ашиглах материал, угсарч суурилуулах тоног тєхєєрємж, хvнд механизмыг гаалийн албан татвараас чєлєєлєх асуудлыг 2007 оны гэрээний тєсєлд байснаар нь хэвээр vлдээжээ.
-"Айвенхоу Майнз Монголиа Инк" ХХК толгой компанидаа ногдол ашгаа шилжvvлсэн тохиолдолд суутгалын татвар ногдуулахгvй байхаар 2007 оны гэрээний тєсєлд тусгасныг хэвээр vлдээсэн байна.
Харин бусад тєрлийн шилжvvлгийн орлогод ногдуулах суутгалын татварыг Монгол Улсын Засгийн газраас Канад, Их Британи Умард Ирландын нэгдсэн вант, улсын Засгийн газар хооронд байгуулсан давхар татварын гэрээний дагуу болон хуульд заасны дагуу шийдвэрлэхээр заажээ.
-Алдагдал гарсан татварын жилийн дараахь дараалсан 8 жилийн албан татвар ногдуулах орлогоос хасч тооцохоор болсон байна.
-Оюутолгой тєслийн бvх хєрєнгє оруулалтын vр єгєєж 29.9 хувьд хvрэх тохиолдолд ашгаас 30 хувийн нєєцийн нэмэлт ашгийн тєлбєр ногдуулах юм байна. Энэхvv нэмэлт тєлбєрийг 25 хувийн аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татвар дээр нэмж авах юм. Зэсийн vнэ 6063 ам.доллар болж тєслийн єгєєжийн тvвшин тохирсон хэмжээнд хvрмэгц энэ тєлбєр vйлчилж эхлэхээр тооцжээ.
-Аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татварын тухай хуулийн 14.3-т зааснаар єр болон хєрєнгє оруулалтын хоорондын харьцааг 3:1 буюу 75-ыг харьцах нь 25 хувь байхаар заажээ.
-Элэгдэл хорогдлын шимтгэлийн хувьд Аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татварын тухай хуулийн дагуу 10 жилийн хугацаанд элэгдэл байгуулж зардлаас хасах юм байна.
-"Айвенхоу Майнз Монголиа ХХК"-ийн єнєєг хvртэл хийсэн хєрєнгє оруулалтыг санхvvгийн хєндлєнгийн аудит хийж баталгажуулна. Санхvvгийн аудит хийсний дараа энэ зээлийн санхvvжилт нь компаний хєрєнгийн зардал болж, хєрєнгє талд бvртгэгдсэн бол vvнийг хамтарсан компаниас тєлєхєєр заажээ.

Vндсэн vйл ажиллагааны талаар: Хєрєнгє оруулалтын гэрээний тєсєлд vндсэн vйл ажиллагаатай холбоотой дараахь гол заалтуудыг тусгажээ. Vvнд:
-Ашигт малтмалын тусгай зєвшєєрлийг Ашигт малтмалын тухай хуульд заасан хугацаагаар эзэмшиж, сунгах, хуульд заасан нєхцєлєєр цуцлахаар тусгасан байна.
Оюутолгойн ордын олборлолтын vйл ажиллагаанд ашиглах олборлолт, баяжуулалтын техник, технологи нь байгаль орчинд хор нєлєє багатай. Монгол Улс болон олон улсын байгаль орчны дvрэм, стандартад нийцсэн орчин vеийн дэвшилтэт технологи байхаас гадна ордыг аль болох хаягдал багатай, єндєр vр ашигтайгаар иж бvрэн ашиглахаар гэрээний тєсєлд тусгажээ.
Оюутолгой ордыг ашиглах ашигт малтмалын ашиглалтын 6709А тусгай зєвшєєрлийн хайгуулын ажил хийгдэж дуусаад байгаа ил уурхайн хэсэгт хєрєнгє оруулагч олборлолт явуулах эрхтэй бєгєєд далд уурхайн хэсгийн нєєцєє улсын нєєцийн бvртгэлд бvртгvvлж, техник-эдийн засгийн vндэслэлээ єргєн барьж шийдвэрлvvлсний дараа хєрєнгє оруулалтын гэрээнд хамруулж олборлолт эхэлж болохоор тусгажээ. Мєн тус гэрээний хvчин тєгєлдєр болох нєхцєлд далд уурхайн нєєцийг батлуулах, техник эдийн засгийн vндэслэлийг єргєн барьж холбогдох хууль журмын дагуу шийдвэрлvvлэх заалтыг тусгасан байна.
Хvндэтгэх шалтгаангvйгээр нєєцийг бvртгэхээс татгалзахгvй, техник-эдийн засгийн vндэслэлийг хянан хэлэлцэх явдлыг хойшлуулахгvй бєгєєд хєрєнгє оруулагч нь Геологи, уул уурхайн асуудал эрхэлсэн тєрийн захиргааны байгуууллагад нєєцийн мэдэгдлийг хvргvvлсэн єдрєєс хойш 90 хоног, Техник эдийн засгийн vндэслийг хvргvvлснээс хойш мєн 90 хоногийн дотор шийдвэрлэхээр тусгажээ. Хєрєнгє оруулагч нь техник эдийн засгийн vндэслэлийг хvргvvлэхдээ ил болон далд уурхайн ашиглалтын хугацаанд жил тутам явуулах vйлдвэрлэлийн хэмжээг тусгах бєгєєд жил бvр дараагийн таван жилийн олборлолтын хэмжээг мэдэгдэхээр тусгажээ. Хэрэв тухайн жил ємнє нь мэдvvлснээс 20 хувиар илvv олборлох бол Монголын талаас зєвшєєрєл авахаар заасан байна.
Хєрєнгє оруулагч нь vйлдвэрлэлийн vйл ажиллагаа эхэлснээс хойш 5 жилийн дотор зэс хайлуулах vйлдвэр барих эдийн засгийн тооцоог хийж дуусгах юм байна. Зэс хайлуулах vйлдвэрийг єєрєє эсвэл бусадтай хамтран ажиллуулах, эсвэл гуравдагч тал ажиллуулах тохиолдолд Засгийн газраас хvсэлт гаргавал Оутокумпу компанитай хамтран эзэмшдэг технопогийг шилжvvлэхээр тохирчээ.
Хєрєнгє оруулагч Оюутолгой тєсєлтэй холбоотойгоор хайлуулах vйлдвэр байгуулах тохиолдолд зєвхєн Монгол Улсад байгуулах заалт тусгасан бєгєєд гуравдагч тал зэс хайлуулах vйлдвэр барих юм бол баяжмал нийлvvлэх vvрэг хvлээсэн байна.

Бvс нутгийн хєгжлийн асуудал: Гэрээнд тусгаснаар Засгийн газар нь сонирхогч талуудыг оролцуулсан "Ємнийн говийн бvсийн хєгжлийн зєвлєл"-ийг байгуулна. Айвенхоу майнз Монголиа компани энэ зєвлєлийн удирдлагын зєвлєлийн гишvvн байх бєгєєд зєвлєлийн vйл ажиллагавг идэвхитэй дэмжихээр заажээ.
Зєвлєл нь орон нутгийн болоод бvсийн хєгжлийг хангах, шилжин суух хєдєлгєєнийг зохицуулах, хот байгуулалтыг эрчимжvvлж, эрчим хvч, зам харилцаа, ус, дулааны хангамжийг сайжруулах, албан болон албан бус боловсрол тvvний дотор англи хэлний сургалтыг єргєжvvлэх, тусгай мэргэжлийн сургалтыг зохин байгуулах, соёл урлагийн байгууллагууд, биеийн тамир спортын байгууламжуудыг барьж байгуулах, хvний болон малын эрvvл мэндийг сайжруулах, орон нутгийн засаг захиргаа, иргэний нийгэмлэгийн чадамжийг дэмжихэд тєрийн байгууллагуудад туслалцаа vзvvлнэ.
Хєрєнгє оруулагч нь Оюутолгой тєсєлд бараа бvтээгдэхvvн, vйлчилгээг ханган нийлvvлэх боломжийг олгох зорилгоор орон нутгийн аж ахуйн нэгжvvдийг дэмжиж, Монгол Улсын аж ахуйн нэгжvvдийг єргєжvvлэх, vйл ажиллагааны чиглэлийг олшруулах, бизнесийг хєгжvvлэх тусгай хєтєлбєрvvдийг дэмжинэ гэж тєсєлд тусгасан байна.

Газрын харилцааны талаар: Гэрээний тєсєлд газрын харилцааны талаар дараахь зvйлсийг тусгажээ.
-Хєрєнгє оруулагч нь Оюутолгой тєслийн уйл ажиллагаанй шаардагдах газар ашиглахтай холбоотой холбогдох зєвшєєрєл, лицензийг Газрын тухай хууль болон бусад хууль тогтоомжийн дагуу авах юм байна.
-Газар ашигласны тєлбєрийг Газрын тухай болон Газрын тєлбєрийн тухай хуулийн дагуу тєлнє,
-Уурхайн эдэлбэрийн ашиглалт явуулж байгаа газрын нєхєн сэргээлттэй холбоотой асуудлыг Газрын тухай хууль, Газар ашиглах гэрээ, Байгаль орчинд нєлєєлєх байдлын нарийвчилсан vнэлгээний тайлан болон энэхvv гэрээнд тусгайлан заасны дагуу Хєрєнгє оруулагч бvрэн хариуцахаар заажээ.

Байгаль орчны талаар: Байгаль орчны холбоотой бvхий л хууль тогтоомж, олон улсын стандартад нийцсэн vйл ажиллагаа явуулж, нєхєн сэргээлтийг хайгуул, ашиглалтын бvхий л vе шатанд хэрэгжvvлэх заалтуудыг гэрээнд тусгасан байна.
-Байгаль орчин, усны ашиглалтын нєлєєллийн талаархи байнгын хяналт, мониторингийг Монголын Улсын Засгийн газар тогтмол тавьж байх vvрэгтэй.
-Хєрєнгє оруулагч Байгаль орчныг хамгаалах жил бvрийн тєлєвлєгєє, орчны хяналт шинжилгээний хєтєлбєрийг хэрэгжvvлэхэд шаардагдах хєрєнгийг хариуцахаар заажээ. Байгаль орчинд нєлєєлєх байдлын vнэлгээний хэрэгжилтийн хяналт-шинжилгээг хєндлєнгийн бие даасан, мэргэжлийн этгээдээр хийлгvvлэх бєгєєд тайланг 3 жил тутамд Засгийн газарт хvргvvлж байна.
-Хєрєнгє оруулагч нь уурхай хаахтай холбоотой зардлыг 7 жилийн ємнєєс хєрєнгє оруулагчийн мэдэлд vл байх тусгай дансанд хуримтлуулна.
-Ус ашигласны тєлбєрийг тухайн vеийн хууль тогтоомжид заасан нєхцєл, хэмжээгээр тєлєхєєр тохиролцжээ.

Эрчим хvч, авто зам болон дэд бvтцийн талаар:Эрчим хvчний эх vvсвэрийг Оюутолгой тєслийн барилга байгууламжийг барьж дуусгах, ордыг ашиглалтад оруулж эхлэх vе буюу 4 жилийн дотор БНХАУ-аас хангах боломжтой бєгєєд vvнээс хойшхи хугацаанд Монгол Улсын нутаг дэвсгэр дэх эрчим хvчний эх vvсвэрээс цахилгаан эрчим хvч хэрэглэхээр тохиролцжээ. Эрчим хvч vйлдвэрлэх барилга байгууламжийг барихдаа Монгол Улсад хамгийн тохиромжтой байршлыг сонгоно.
Хєрєнгє оруулагч Оюутолгой орд болон Гашуун Сухайтын хилийн боомтын хооронд олон улсын стандартын авто зам барина. Мєн тєсєл хэрэгжих орчинд нисэх онгоцны хєєрєх, буух зурвас байгуулах юм байна.

Хєдєлмєр эрхлэлт, ажиллах хvчний талаар: Ашигт малтмалын тухай хуульд заасны дагуу Оюутолгой тєслийг ашиглалтад орсны дараа нийт ажиллагсдын 90 хувь нь Монгол ажилчид байна.
Харин Оюутолгой тєслийн барилга угсралтын vед гадаадын нарийн мэргэжлийн ажилчид зайлшгvй шаардлагатайг харгалзан vзэж ажиллагсдын 60-аас доошгvй хувь нь Монгол ажилчид байхаар тусгав.
Vйлдвэрлэлийн vйл ажиллагаа эхэлснээс хойш таван жилийн дотор инженер техникийн ажилтны 50 хувиас доошгvй, арван жилийн дотор 70 хувиас доошгvй нь Монгол Улсын иргэд байх талаар бvхий л арга хэмжээ авахыг гэрээнд тусгажээ.
Гэрээлэгчтэй хєдєлмєрийн гэрээ, хєлсєєр болон тvр ажиллах гэрээ байгуулан ажиллаж байгаа бvх этгээд эрvvл мэндийн болон нийгмийн даатгалд заавал хамрагдана.
Хєрєнгє оруулагч нь гадаадын болон Монгол улсын иргэн, инженер-техникийн болон мэргэжилтний цалин хєлсийг тогтоохдоо адил хєдєлмєрт адил цалин хєлс олгох зарчим баримтлах тухай заалтыг гэрээнд тусгажээ. Айвенхоу Майнз Лимитед болон Рио Тинто компани нь Монгол оюутнуудад, ялангуяа уул уурхайн салбарын мэргэжил, инженер-техникийн чиглэлээр суралцагсдад сургалтын 150 тэтгэлэг олгох ба эдгээрээс 30 тэтгэлэг нь гадаад орны их, дээд сургуульд суралцах тэтгэлэг, бусад нь дотоодын их, дээд сургуульд суралцахад олгогдоно.
Хєрєнгє оруулалтын гэрээ хvчин тєгєлдєр болсноос хойш 90 хоногийн дотор Оюу толгой тєсєлд ажиллах Монгол Улсын иргэдийг сургах 5 жилийн дэлгэрэнгvй стратеги болон тєлєвлєгєєг танилцуулахаар гэрээнд тусгажээ.

Хєрєнгє оруулагчийн эрх, vvргийн талаар: Энэхvv гэрээнд туогайлан єєр нєхцєл тохироогvй бол Монгол Улсын хууль тогтоомжийг дагаж мєрдєхєєр гэрээний тєсєлд тусгажээ.
Хєрєнгє оруулагч нь Ашигт малтмалын тухай хуульд зааснаар єєрийн тодорхойлсон менежмент, маркетингийн зарчмын дагуу vйл ажиллагаагаа явуулах эрхтэй байх, Монгол Улс дахь єєрийн сонгосон арилжааны банк болон гадаад орны банкинд данс нээж, сонгосон валютаараа чєлєєтэй, саадгvйгээр гvйлгээ хийх тухай гэрээнд заажээ. Мєн гэрээнд дор дурдсан гол заалтуудыг тусгасан байна:
-Хєрєнгє оруулагч нь урьдчилан тооцоолсноор 5 тэрбум долларын нэмэлт хєрєнгє оруулалтыг хийнэ. Эхний хєрєнгє оруулалтыг 5 жилийн хугацаанд хийх бєгєєд хєрєнгє оруулалтын зардлын хуваарийг техник, эдийн засгийн vндэслэлд зааж єгєв.
-Хєрєнгє оруулагч нь тухайн хуанлийн жилд оруулсан хєрєнгє оруулалтын тайлангаа дараагийн хєрєнгє оруулалтын жилийн эхний улиралд багтаан баталсан маягтын дагуу гаргаж сайдад хvргvvлнэ. Энэхvv тайланг сайдад хvргvvлэхээс ємнє санхvvгийн аудитыг олон улсын хэмжээнд хvлээн зєвшєєрєгдсєн, нягтлан бодох бvртгэлийн аудитын компаниар хийлгэсэн байна.

Монгол Улсын Засгийн газрын эрх, vvргийн талаар: Засгийн газар энэхvv гэрээнд тохиролцсон хєрєнгє оруулагчийн vйл ажиллагаа явуулах орчныг гэрээний хугацааны туршид тогтвортой мєрдєх талаар энэхvv гэрээнд заасан баталгаа, нєхцлєєр хангах vvргийг хvлээхээр гэрээнд тусгасан байна.
Хєрєнгє оруулагч энэхvv гэрээний дагуу хvлээсэн vvргээ Давагдашгvй хvчин зvйлээс єєр шалтгаанаар биелvvлэлгvй 6 cap єнгєрвєл vvргээ биелvvлээгvй тухай болон тvvнийг засахыг шаардаж Сайд хєрєнгє оруулагчид бичгээр мэдэгдэл єгнє. Мэдэгдэл єгснєєс хойш ажлын 60 хоногийн дотор Хєрєнгє оруулагч уг мэдэгдэлд заасан vvргийг биелvvлэх талаар зохих арга хэмжээ аваагvй тохиолдолд сайд гэрээг цуцлах эрхтэй. Канад улсад бvртгэлтэй хєрєнгє оруулагч Айвенхоу майнз компанийн хяналтын багц гадаадын Засгийн газар эсвэл Засгийн газрын хяналттай байгууллагад, хуулийн этгээдэд шилжих тохиолдолд энэхvv гэрээгээр тогтворжуулсан заалтуудыг Засгийн газартай дахин яриа, хэлэлцээ хийсний vндсэн дээр тохиролцоно. Гэрээний эрх vvргийг зєвшєєрєлгvй шилжvvлсэн тохиолдолд гэрээг цуцлах эрх Засгийн газарт vvснэ.

Хєрєнгє оруулалтыг хамгаалах талаар: Монгол Улсад оруулсан гадаадын хєрєнгє оруулалт нь Vндсэн хууль, Гэрээ хvчин тєгєлдєр болох єдєр мєрдєгдєж байсан Гадаадын хєрєнгє оруулалтын тухай хууль, тэдгээртэй уялдуулан гарсан бусад хууль тогтоомж, Монгол Улсын нэгдэн орсон олон улсын гэрээгээр баталгаажсан эрх зvйн хамгаалалтыг эдлэхээр гэрээний тєсєлд тусгажээ.

Гэрээ дуусгавар болох талаар: Гэрээний тєсєлд дараахь тохиолдолд гэрээ дуусгавар болохоор тусгасан байна. Vvнд:
-Гэрээний хугацаа дууссан болон хєрєнгє оруулагч гэрээг сунгаагvй тохиолдолд;
-Хєрєнгє оруулагч Засгийн газрын зєвшєєрєлгvйгээр энэхvv гэрээг бусдад шилжvvлсэн тохиолдолд Засгийн газар Хєрєнгє оруулагчид гэрээ дуусгавар болгох тухай мэдэгдлийг хvргvvлсэн;
-Хєрєнгє оруулагч гэрээг цуцлах тухай хvсэлт гаргасны дагуу хоёр тал харилцан тохиролцсон тохиолдолд;
-Аж ахуйн нэгж дампуурсан, Монгол Улсын холбогдох хууль тогтоомжийн заалтыг удаа дараа ноцтой зєрчсєний учир эрх бvхий байгууллагаас vйл ажиллагааг нь бvрэн зогсоосон тохиолдолд болон Эрдэс, баялаг эрчим хvчний , сайд vйл ажиллагаагаа сэргээхийг шаардсан мэдэгдэл бичгээр Хєрєнгє оруулагчид єгснєєс хойш ажлын нэг зуун хорин (120) єдрийн дотор vйл ажиллагаагаа сэргээгээгvй тохиолдолд;
-Гэрээнд заасан vндэслэлээр Эрдэс баялаг, эрчим хvчний сайд гэрээг дангаар цуцалсан тохиолдолд;

Давагдашгvй хvчин зvйлийн талаар: Гэрээний тєсєлд давагдашгvй хvчин зvйлийн улмаас гэрээгээр хvлээсэн vvргээ бvгдийг, эсхvл аль нэгийг нь биелvvлээгvй бол ийнхvv биєлvvлээгvйн улмаас гарах vр дагаварт талууд хариуцлага хvлээхгvй байхаар тусгажээ.

Маргааныг шийдвэрлэх талаар: Гэрээний тєсєлд аливаа маргааныг талууд аль болох харилцан тохиролцож талуудад ашигтай байхаар шийдвэрлэнэ. Хэрэв маргаан гарсан тухай мэдэгдэл явуулснаас хойш 60 хоногийн дотор Талууд нэгдсэн шийдвэрт хvрч зєвшилцєхгvй бол маргааныг энэхvv гэрээ хvчин тєгєлдєр болсон єдєр мєрдєгдєж байсан НVБ-ын Олон улсын худалдааны комиссын Арбитрын дvрмээр тодорхойлсон журмын дагуу шийдвэрлvvлэх юм байна.

Гэрээний эрх, vvргийг шилжvvлэх талаар: Гэрээний тєсєлд хєрєнгє оруулагч нь Засгийн газрын зєвшєєрсний дагуу энэхvv гэрээгээр хvлээсэн эрх, vvргээ бусдад шилжvvлэх эрхтэй байна.

Бусад зvйлийн талаар: Гэрээний тєсєлд талууд бичгээр харилцан тохиролцсоны vндсэн дээр энэхvv гэрээнд нэмэлт, єєрчлєлт оруулж болохоор тусгалаа.

Талуудын эрх бvхий этгээд зєвшєєрсний дагуу талууд гарын vсэг зурж, урьдчилсан нєхцєл хангагдсан єдрєєс Гэрээ хvчин тєгєлдєр болохоор тусгасан болно. Гэрээг баталгаажуулах урьдчилсан нєхцєлд компаний дvрэмд єєрчлєлт оруулж бvртгvvлэх, далд уурхайн нєєцийг баталж, тєхник эдийн засгийн vндэслэлийг холбогдох хууль журмын дагуу шийдвэрлэх, єнєєг, хvртэл гарсан зардалд аудит хийх зэрэг найман зvйлийг заасан бєгєєд Гэрээнд гарын vсэг зурснаас 6 сарын дотор урьдчилсан нєхцєлvдийг хангах ёстой юм. Энэхvv Гэрээг 30 жилийн хугацаатайгаар байгуулж байгаа бєгєєд хэрэв Хєрєнгє оруулагч гэрээнд заасан нєхцєл шаардлагыг хангасан бєгєєд хєрєнгє оруулалтаа хадгалж vргэлжлvvлэх хvсэлтэй бол 6 сарын ємнє Засгийн газарт мэдэгдэл хvргvvлж Гэрээний хугацааг 20 жилээр сунгах эрхтэй. Засгийн газар уг мэдэгдлийг хvлээн авснаар гэрээг шууд сунгахаар тусгасан болно.

Хувьцаа зээмшигчдийн гэрээний тєслийн талаар:
Хувьцаа эзэмшигч нарын хооронд хийгдэх гэрээнд компанийн Тєлєєлєн удирдах зєвлєл, удирдлага, хуаьцааг шилжvvлэх, сонирхлын зєрчил бvхий хэлцэл хийх, шинээр хувьцаа болон бусад vнэт цаас гаргах зэргийг тусгахаар болсон байна. Хувь нийлvvлэгчдийн хурлын тvвшинд тєрийн ємчит "Эрдэнэс МГЛ ХХК" 34 хувийн саналтай'байх бєгєєд хувь нийлvvлэгчдийн хурлаас шийдвэр нь дийлэнх олонхоор гарах тул шийдвэрт хориг тавих эрхтэй байх юм. Тєрийн ємчит "Эрдэнэс МГЛ ХХК" нь єдєр тутмын менежмент, удирдлагад хутгалдах ёсгvй гэсэн байр сууринаас хувь нийлvvлэгчдийн хурлын тvвшинд шийдэгдэх асуудал нь компанийн дvрэмд нэмэлт єєрчлєлт оруулах, компани нийлэх, нэгдэх, хуваах, єрийг хувьцаагаар солих, зэрэг найман зvйлд хязгаарлагджээ. Айвенхоу Майнз Монголиа Инк ХХК-ийн Тєлєєлєн удирдах зєвлєл нь 9 гишvvний бvрэлдэхvvнтэй байх бєгєєд 3 гишvvн нь Монголын талаас, 6 гишvvн нь "Айвенхоу майнз", "Рио Тинто"-ийн талаас байх юм. ТУЗ-ийн гишvvнд нэр дэвшигчдийг Хувьцаа эзэмшигчдийн хурлаар томилно. Хувьцаа эзэмшигч нь нєгєє хувьцаа эзэмшигчид мэдэгдсэнээр ТУЗ-ийн гишvvнийг сольж болох боловч энэ тухай шийдвэрийг хувьцаа эзэмшигчдийн хурлаас гаргана.

Нэгдмэл сонирхолтой этгээдийн хооронд гvйлгээ, худалдаа наймаа хийж ашгийг єєртєє гулгуулахаас урьдчилан сэргийлэх vvднээс сонирхлын зєрчилтэй гэж vзэж болох харилцааг Эдийн засгийн хамтын ажиллагаа хєгжлийн байгууллагаас хэвлэн нийтлvvлсэн зарчмын дагуу зохицуулах заалтыг Хєрєнгє оруулалтын гэрээнд тусгахаас гадна сонирхлын зєрчилтэй гvйлгээг ТУЗ-ийн хурлаар хэлэлцvvлэх, хэрэв аль нэг Хувь нийлvvлэгч шаардлагатай гэж vзвэл бvрэн мэдээлэл авсны vндсэн дээр олон улсын хэмжээнд нэр хvндтэй байгууллагаар аудит хийлгэх эрхтэй тухай заажээ. Хараат бус байгууллагын дvгнэлтийн дагуу сонирхлын зєрчилтэй гvйлгээ нь компанид хохирол учруулсан бол хохирлыг барагдуулах тухай заалтыг мєн тусгасан байна. Компани санхvvгийн бvртгэлийг олон улсын стандартын дагуу гvйцэтгэж Хувь нийлvvлэгчиддээ заавал гаргаж єгєх болно. Хєрєнгє оруулалтын санхvvжилтийг "Айвенхоу майнз" компани бvрэн хэмжээгээр хийхэр заажээ. Айвенхоу майнз компани "Эрдэнэс МГЛ ХХК"-ийн нэрийн ємнєєс санхvvжvvлэлт хийх vvрэг хvлээх юм байна. "Эрдэнэс МГЛ ХХК-ийн ємнєєс санхvvжvvлсэн дvн нь эргэн тєлєгдєх зээл байх бєгєєд санхvvжилтийн хvv 9.9 хувьтай байна. Vлдэгдэл тєлбєрийн дvнд АНУ-ын єргєн хvрээний барааны индексийн (УЗСР1) тохируулгыг хийх бєгєєд vлдэгдэл тєлбєрийн дvн эргэн тєлєгдєж дуустал "Эрдэнэс МГЛ ХХК" ногдол ашиг авахгvй юм.

Талууд хувьцаагаа зарах, худалдах тохиолдолд харилцан бие биедээ мэдэгдэнэ. Нэг тал хувьцаагаа зарах тохиолдолд нєгєє талдаа эхэлж худалдах санал тавина.
Монгол Улсын Засгийн газар єєрийн эзэмших 34 хувийг бусдад худалдах тохиолдолд зээлийн vлдэгдэл тєлбєрийг бvрэн хийхээр гэрээнд тусгасан байна.
Оюутолгой тєслийн менежментийн удирдлагыг Айвенхоу Майнз, Рио Тинто бvрэн хариуцна.
Удирдлагын зардал нь тєслийн бvтээн байгуулалтын vед нийт зардлын 3 хувиар санхvvжих бєгєєд vйлдвэрлэлийн vйл ажиллагаа эхэлсний дараа зардлын 6 хувиар санхvvжих юм байна.

Б.Энхцэцэг
Мэдээллийн эх сурвалж: Зууны мэдээ сонин Read More......

Read More......

МЭДЭЭЛЛИЙН ТЕХНОЛОГИЙН ИНКУБАТОРТ ЭЛСЭЛТ АВНА

Мэдээллийн технологийн үндэсний паркын инкубаторт мэдээллийн технологийн салбарт үйл ажиллагаа эхлэн эрхлэгч компаниудыг сонгон шалгаруулж авна.

Инкубаторт элсэгчдэд зориулсан семинарыг 2009 оны 03-р сарын 6, 11-ны өдрүүдэд 15.00 цагаас МТҮП-ын 104 тоот өрөөнд зохион байгуулна.

Элсэлтийн материал хүлээн авах хугацаа
МТҮП-ын 103 тоот өрөөнд 2009 оны 3-р сарын 6-18-ны өдрүүдэд (9.30-18.00 цаг)

Сонгон шалгаруулалт
2009 оны 03-р сарын 20-ны 10 цагаас МТҮП-ын 104 тоот танхимд болно.

Инкубаторын үйл ажиллагааны журам болон сонгон шалгаруулалттай холбоотой бусад мэдээллийг эндээс авна уу.

Холбоо барих хаяг
Монгол Улс, Улаанбаатар- 210646
Сүхбаатар дүүрэг, Бага тойруу-49
Мэдээллийн технологийн үндэсний парк
Утас: 318042
Факс: 312918
Электрон шуудан: info@itpark.mn

Read More......

Єнгєрсєн сарын 27-ны єдєр Ємнєд Каролинагийн тэнгисийн явган цэргийн баазад ерєнхийлєгч Барак Обама нийт цэргийн бие бvрэлдэхvvний ємнє vг хэлэхдээ Ирак дахь тус улсын цэргvvдийг ойрын хугацаанд гаргаж эхлэнэ хэмээн мэдэгдсэн. Одоо Иракийн нутаг дэвсгэрт байгаа 142.000 албан хаагчаас 2010.08.31-нд ердєє 30-40 хvнийг vлдээхээр тєлєвлєж байгаа аж. Тэдгээр америкийн цэргvvд тус улсын батлан хамгаалах хvчинд туслах, алан хядагчдын vйл ажиллагааг тагнах vйл ажиллагааг vргэлжлvvлэх гэнэ. Харин 2011 оны сvvл гэхэд Иракт америкийн нэг ч цэргийн албан хаагчийг vлдээхээргvй болжээ. Read More......

Эрх чєлєєт Монгол орны хийморь золбоот иргэд ээ, Та бvхэндээ юуны тvрvvн сар шинийн мэндийг дэвшvvлж, сайн сайхны ерєєл єргєн мэндчилье.

Хангай дэлхийг уярааж, хєдєлмєр бvтээлийг ундраах хаврын сар дэлгэр Монгол оронд айлчлан ирлээ. Эртнээс уламжлалтай, бэлгэ ерєєл дvvрэн Монгол баяр - Цагаан сартайгаа та бид ийнхvv учран золгож байна. Уламжлал заншил сэргэж буй сvvлийн жилvvдэд Монголчууд бид Цагаан сараа улам бvр утга тєгс, ёслол тєгєлдєр тэмдэглэдэг болсон нь сайшаалтай.

Цагаан сар бол та бидний хувьд Монгол хvн гэдгээрээ бахархах, Монгол удам судар, ураг тєрлєє мэдэлцэх, тєрт ёс, уламжлал зан заншилаа хvндэтгэх, эв эеийг эрхэмлэх тєр, иргэн, соёл шашины гvн утгат цогц хvндлэл бvхий – жинхэнэ Монгол ёсон мєн билээ.

Цагаан сарын шинийн нэгний єглєє хангай дэлхийдээ хандаж, хийморь сvлдээ сэргээж, тэнгэр бурхандаа мєргєж, тэр жилийнхээ ажил vйлсийг тэгш сайхан бvтнэ хэмээн итгэл, сэтгэлийн хvчээр єєрийгєє ариусган шинэчилдэг нь Монгол хvний гайхамшигт зєн билэгээрээ эргэн тойрон буй хорвоо ертєнцтэйгээ гvн хvндэтгэлтэйгээр харьцах ухаан билээ.

Энэхvv мэргэн зєн билэг, уужим саруул ухаан нь Монгол vндэстнийг vеийн vед зориг тєгєлдєр, омог бардам байлгаж, аливаа зовлон бэрхшээлийг єєдлєн дэвжихийн боломж болгон хувиргаж чаддаг сэтгэлийн тэнхээ хайрлаж ирсэн гэдэгт Тєрийн тэргvvн би та нарынхаа нэгэн адил гvнээ итгэдэг.

Манай vндэстний энэ давтагдашгvй их баяр ёслолыг мартагнуулах, нийтийн бусад баярт нэгтгэн уусгах гэсэн оролдлого санаархал, тvvхийн тvмэн нугачаат он жилvvдэд байсныг ч та бид сайн мэднэ. Тийм ч учир Монголчууд монгол дvр тєрхєє гээж алдахгvйн тулд Цагаан сараа єргєн дэлгэр, ёслол тєгєлдєр, эв нэгдэлтэйгээр тэмдэглэх уламжлалаа vеийн vедээ захин залгамжлуулж, vр хvvхдvvддээ євлvvлж явна.

Сар шинийнхээ баярын ширээний тэргvvнд ахмадуудаа хvндэтгэн залж, ам бvл, ахан дvvс, анд нєхдєєрєє тойрон сууж, зоог шvvсээ амталж, зочин гийчнээ дайлж, бэлгэтэй сайхныг хєєрєлдєхдєє буцаж буй буурал жилийнхээ єгєєж буяныг хэлэлцэж, золгож буй шинэ жилийнхээ єнгє нурууг шинжиж, хэтийн зорилго, хийж бvтээх vйлсээ ярилцаж, хараалын vгийг цээрлэж, ерєєлийн vгийг эрхэмлэж, санаа бодлоо нэгтгэдэг сайхан монгол ёсон буй.

Харьж буй “хотлыг баригч” хулгана жил Монгол тvмэнд єгєєжєє ч єглєє, сургамжаа ч vлдээлээ. Єрх єсгєж, сум сунгасан шинэ иргэн, шинэ гэр бvлээр Монгол Улс бvл нэмлээ. Энэ бол улс vндэстэн єсєн дэвжиж, vvрд оршин мандахуйн vндэс мєн. Хулгана жилдээ Хєх Монголынхоо удам залгаж ирсэн хєх толбот шинэ иргэн, шинэ гэр бvлийнхэнд болон та бvхний аав ээж, ахан дvvст чин сэтгэлийн баяр хvргэж, сайн сайхны ерєєлийг єргєн дэвшvvлье.

Монголын vржин єсдєг vндэсний баялаг - буянт мал сvрэг тvм, бумаар єсєж, будаа тариа, жимс ногооны арвин ургац хурааж, vйлдвэрлэл vйлчилгээ, бизнес, аялал жуулчлалын шинэ аж ахуйн нэгжvvд vvд хаалгаа нээж, vйл ажиллагаагаа эхэлсэн нь эдийн даллагат эрдэнийн хулгана жилийн бас нэгэн єнгє тєрх болов.

Энэ бvхэн нь халуунд халж, хvйтэнд хєрч, єдєр шєнєгvй зvтгэж явдаг малчид, тариаланчид, vйлдвэрлэл, бизнес эрхлэгчдийн нєр их хєдєлмєр зvтгэлийн vр шим гэдгийг онцлон тэмдэглэж, vндэсний баялагийг бvтээж, улс орныхоо хєгжил дэвшлийг нуруундаа vvрч яваа та бvхэндээ Тєрийн тэргvvн би гvн талархал илэрхийлж, амжилт бvтээлийг хvсэн ерєєе. Та бvхний хєдєлмєр зvтгэлийг тvмэн олон ч, тєр ч vнэлж байна.

Манай урлаг спортынхон урамтай сайхан амжилт vзvvлж, ам цагаан хулгана жилээ угтсан амны бэлгэ ерєєлєєр болон уйгагvй их хичээл зvтгэлээр Олимпийн алт, мєнгєн медальт аваргууд тєрсєн нь оргил амжилт, онцлох vйл явдал боллоо. Монгол тvмний золбоо хийморь, омогшил бахархал, эрмэлзэл тэмvvллийг бадрааж, эв нэгдлийг бататгаж, Монгол хэмээх нэгэн нэрийг ертєнцийн чихнээ дуурсгасан нийт тамирчид, урлаг соёлын авъяастнууддаа тvмэн олныхоо талархал хvндэтгэлийг дахин илэрхийлж, амжилт хvсье.

Шинжлэх ухаан, техник технологи, оюуны салбарт ч шинэ шинэ ололт амжилт, бvтээл туурвилууд чамгvй олон гарлаа. Шинийг эрэлхийлэгч инженер, техникийн ажилтнууд, зохион бvтээгчид, эрдэмтэн судлаачид, зохиолч, урчууд, багш сурган хvмvvжvvлэгчид, эрvvл мэндийн ажилтнууд, хэвлэл мэдээллийн салбарынхан гээд vндэсний vзэл ухамсар, оюун санааны хєтєч, тvvчээ болсон оюуны хєдєлмєр эрхлэгч, бvтээлч сэхээтнvvддээ сар шинийн мэндийг дэвшvvлж, оюун сэтгэлгээ тань онгодоор vргэлжид хєглєгдєж, бас єргєжин тэлж байхын ерєєл єргєе.

Уламжлалт шашин соёл, шvтээн урлалын салбарт Монгол тvмний буян заяаг даагч Очирвани шvтээнээ бvтээж, Монголын бурхан шашинтны тєв Гандантэгчэнлин хийддээ аравнайлан залж, шvтээн хєргийг айл єрх бvрт тvгээсэн нь сар шинийн энэ єдєр санан дурсах сайн буянт vйлсийн нэг буй. Энэ шvтээнийг бvтээхэд монгол хvн бvрийн хувь хандив орж, хvсэл сэтгэл шингэсэн билээ. Сайн сайхан vйл бvтээхэд оролцсоноороо та бvхэн бахархаж, шvтээн сахиусаа сvслэн дээдэлж яваарай.

Тєрийн ордны ёслол хvндэтгэлийн цогцолбор vvдээ нээж, тєрийн бэлгэдэл Монгол Улсын сvлд, Их цагаан туг ёслолын их танхимд, “Монголын нууц товчоо”, морин хуур, Их эзэн Чингис хааны шvтээн хєрєг хvндэтгэлийн єргєє гэрт залагдаж иж бvрнээрээ цогцоллоо. Ийнхvv энэ Цагаан сарын єдрvvдэд эргэн дурсаж, бахархан хєєрєлдєх улс орны хэмжээний сайн vйлсийн сайхан мэдээ элбэг байна.

Гэхдээ сайнтай саартай энэ алаг хорвоод бидний сэтгэл зvрхэнд харамсал, харууслын гуниг vлдээсэн vйл явдал ч єнгєрч буй жил тохиосон. Сар шинийн энэ єдрvvдэд ийм явдал болсны учир шалтгааныг тунгаан бодож, гэнэдэн алдаж эндсэн нэгнийхээ гэм бурууг уучлах, хагацал шаналалд єртсєн нэгнийхээ сэтгэлийн зовлонг ойлгож, ухаарал, нигvvлсэлийг олж, сайн буяны зvгт бие, хэл, сэтгэлээ хандуулах нь нэн чухал аа. Ийм эмгэнэлт явдал дахин бvv давтагдаасай хэмээсэн тvмэн олны хvсэл шаардлагыг Тєрийн тэргvvн миний бие дэмжиж байна.

Хvмvvний болоод тєр улсын хєгжил дэвшилд саадтай харшлалт хар vйлийн бvрэлдэх шалтгааныг хааж, цагаан зvгийн сайн vйлсийн дэлгэрэх шалтгааныг нээж бvрдvvлэх ариун цагаан сэтгэлийн vр хєрєнгийг хvн бvр єєртєє vvсгэх нь Цагаан сарын цаад утга агуулгын нэгэн шижим мєн билээ.

Ирж байгаа жилээ буянт жил хэмээн угтдаг Монгол тvмний хувьд vхэр жил vр єгєєжєє харамгvй хайрлана гэсэн єєдрєг сэтгэл та бидэнд байх ёстой. Урган гарч буй жил маань “…хур ус сайтай , … ногоо цагаа элбэгтэй, …мал сvрэгт ээлтэй, … хvvхэд хийгээд нийт хvмvvн зон амгалан болох болно” гэсэн бэлгэтэй сайхан шинжээр арвин боловч “… хvмvvс элдэв зовлонг vvсгэгч шалтгаанаас зайлсхийгvvштэй. Нийтээр уур омгоо дарж, єндєр суудалтнууд …єєрсдєє vлгэрлэн… хамтаараа єргєн олноо энхрийлэх зvгт хандууштай” гэж зуун зуунаар уламжлан ирсэн зурхайн сударт бичсэн сануулга, сэрэмжийг ер хэн боловч санаж vйлдvvштэй.

Хvмvvн бидний харшлах vйл, эдлэх зовлонгийн ихэнх нь эе эвдэрснээс эхтэй байдаг. Иймээс эв нэгдэл нь єрх гэр, тєр улс, хvмvvн бvрийн харилцаанд нэн эрхэм билээ.
“Монголчууд эвтэй байхдаа хvчтэй” шvv дээ. Єнєєдєр Монголын бахархам амжилт бvр та бидний эвийн сэтгэл, хамтын зvтгэлийн vр дvн мєн. Бидний алдаа дутагдал, харамсал эмгэнэл, хєгжлийн хоцрогдол бvхэн эвдрэлийн хор уршиг мєн буюу.

Дэлхий дахинд нvvрлээд буй эдийн засаг, санхvvгийн хямрал, манай улсад тулгамдаад байгаа бэрхшээлтэй асуудал, хєгжлийн саад тотгорыг Та бид эвийн хvчээр, хагаралдуулах ам хэлээр биш, харин эвлэлдvvлэх их бvтээлч vйлсээр даван туулж чадна гэдэгт Ерєнхийлєгч би итгэж байна.

Эзэндээ ээлтэй гэдэгчлэн vхэр жил юуны тvрvvн хvн ардад маань ээлтэй байх болтугай. Ингэх нь Монгол Улсын хєгжил дэвшилд ээлтэй байна гэсэн vг билээ.

Vхэр жилдээ Та бидний vг хэл элгэмсэг дулаан, vйлдэл тєрх эерvv зєєлєн, vзэл сэтгэл єєдрєг тэнvvн, vйлс ажил бvтэмжтэй сайхан байхын єлзийтэй ерєєлийг єргєн дэвшvvлье.

Ургах улаан нарнаасаа цог хийморийн илчийг авч,

Уудам хєх тэнгэрээсээ уужрал ухаарлын ухаанаа сэлбэж,

Учран золгох хvн бvртээ сэтгэлийн сайхан vгийг бэлэглэж,

Ургаж байгаа шинэ жилдээ сайхан шинэлээрэй. Read More......